به گزارش اخبار خودرو ، شاید برخی واژهها زمانی معنادار و پرکاربرد باشند و دورهای دیگر مفهوم اولیه را نرسانند. یکی از واژههای معروف صنعتی بازار، خودروی مردمی است که اتفاقا از مدتها پیش به سوژهای جذاب تبدیل شده، اما منبع شکلگیری این ایده چگونه و کجا بوده و این مفهوم در دنیای امروز چه جایگاهی دارد؟
[caption id="attachment_199849" align="aligncenter" width="333"]
آیا این ایده در کشور ما این روزها برای عموم واقعا کاربرد دارد؟نقطه آغاز این ایده پایان جنگ جهانی دوم در اروپا و ژاپن با نگاه عدالتطلبانه شکل گرفت، بدین معنی که همه قشرهای جامعه باید بتوانند قدرت خرید یکسانی داشته باشند و خودرو باید از حالت یک کالای لوکس خارج و به یک کالای مصرفی عمومی تبدیل شود.
با گسترش افکار عدالتطلبانه در دهه ۵۰ میلادی، این نگاه نگرشی خاص را در جامعه مهندسی ایجاد کرد و کمکم ساختههای ساده و بهدور از روح اشرافیگری شکل گرفت که این تاثیر را میتوان در معماری آن دوره دید. البته برندهای اصیل اروپایی همواره به راه اشرافی خود ادامه میدادند.
از سوی دیگر در آن سوی اقیانوس اطلس، ایالات متحده که به قدرت برتر اقتصادی بدل شده بود با ایده هموار کردن لذت زندگی سبکی جدید را بر مبنای جامعه مصرفی بنا نهاده بود.
در اصل برخی کارخانهها چون فولکس واگن، فیات، روور، رنو و سیتروئن ایده ساخت خودروی مردمی را پروراندند و ماحصل آن خودروهای ماندگاری از آب درآمد که خاطرات بسیاری را رقم زد اما عکس همین موضوع در جامعه آمریکا در حال گسترش بود.
بهراستی از میان خودروهای ارزان و مردمی آن زمان در اروپا، آیا میتوان خودروهایی چون فولکس بیتل، مینیماینر، سیتروئن دوسیوا (بعدها همان ژیان خودمان) یا رنو۴، فیات ۵۰۰ و لادا را فراموش کرد؟ گرچه ایده تولید انبوه خودروی ارزان مردمی از قبل و در خود کشور آمریکاو قبل از جنگ تولید مدل ماندگار فوردT رقم خورد اما این خودروهای اروپایی لذت داشتن و سواری خودروی شخصی را برای اولین بار به قشرهای پایین جامعه چشاندند و در نتیجه به اسطورههایی مردمی تبدیل شدند.
در دهه ۵۰، ۶۰ و ۷۰ میلادی تولیدکنندگان خودرو محدود بودند. بسیاری از تولیدکنندگان خودروهای لوکس در اروپا و آمریکا تحت تاثیر جنگ ورشکسته شده بودند و از سوی دیگر ژاپنیهای سختکوش رقابت را بهآرامی شروع کرده بودند تا در دهه۸۰ و ۹۰ صنعت پرمدعای غرب را تا پای نابودی بکشانند.
در اصل خودروسازان برای حیات و تولید نقدینگی، نیاز به فروش بالا داشتند و این امر تنها از طریق تولید خودروهای ارزان و عامهپسند که حتی برخی از آنها مضحکه خودرودوستان و اقشار متمول میشدند، احتیاج داشتند. میتوان گفت در آن زمان خواست عمومی جامعه نیز به این سمت پیش میرفت که خودروهایی اقتصادی و یکشکل در خیابانها تردد کنند و حداقل در ظاهر از اختلافات طبقاتی بکاهند و اقشار مختلف را بیشتر به یکدیگر نزدیک کنند.
در کشور ما نیز از اواسط دهه ۴۰ میلادی اولین خودروی تولید انبوه داخل، وارد بازار شد که در زمان خود با توجه به ویژگیهای بارز فنی و شرایط فروش راحت، خیل عظیمی از ایرانیان را تشویق به خرید خودرو و فرهنگ مصرف خودرو کرد و تا بیش از ۳ دهه خودروی ملی ایرانیان بود.
اگرچه خودرویی مثل پراید با تیراژ بیشتر و سمند با طراحی و مالکیت ایرانی بعدها معرفی شد ولی هیچگاه محبوبیت این خودروی پرکار انگلیسی را کسب نکرد.
نکته همینجاست که در جوامع مدرن یا جوامعی که به سمت مدرنیته در حال حرکت هستند، میتوان انتظار داشت که خودروهایی ارزان و بیآپشن دوباره خیابانها را متحدالشکل کنند؟ امروزه دید مشتریان تغییر کرده و انتظار آنها، در اصل پیشرفت تکنولوژی، انتظارات جدیدی را به وجود آورده است. دیگر خودروهای ساده و فاقد هیجان هیچ انگیزهای را برای خریداران ندارند. از سوی دیگر با افزایش قدرت اقتصادی، توان خرید و از سوی دیگر افزایش تولید در جوامع قدرتمند غربی تقریبا خرید خودرو بسیار سهل شده است و برندهای گوناگون اروپایی -آسیایی و آمریکایی بیرحمانه رقابت میکنند و با هر ترفند مشتریان جدید را به سوی خود میکشانند و وسوسه خرید ایجاد میکنند.
در کشور ما نیز این روزها اوضاع تا حدودی به همین سمت حرکت میکند. خریداران مجذوب آپشن و طراحی میشوند و دیگر خودروهای قدیمی جایگاهی ندارند، گرچه به علت عدم تنوع در بازار هنوز مردم مجبور به خرید خودروهای ارزان ساده و قدیمی هستند اما در آینده همین بازار نیز ریزش خواهد داشت و خودروسازان برای بقای خود مجبور به تولید خودروهایی مدرنتر با قیمت مناسب میشوند.
در ایران و همچنین در سایر نقاط جهان با تنوع تولیدکنندگان، مدلهایی چون فولکس بیتل و مینیماینر پدید نخواهد آمد چراکه ارزشها، تفکرات و از سوی دیگر اوضاع اقتصادی تغییر خواهد کرد زیرا جوامع امروزی تنوعطلب شدهاند و به دنبال کسب تجربیات جدید هستند.