به گزارش «اخبار خودرو»، خودروسازان داخلی به‌واسطه تمام مشکلاتی که از ابتدای سال جاری بر مسائل حل‌نشده پیشین آن‌ها اضافه شد، روزهای سختی را سپری می‌کنند. به نظر می‌رسد این مشکلات که پیش از همه خود را در تامین قطعه و روال تولید نشان می‌دهد، برای تجاری‌سازان کشور بیشتر باشد. با این‌حال آن‌طور که انتظار می‌رود، این گروه از خودروسازان از حمایت‌های دولتی برخوردار نمی‌شوند و حتی می‌توان گفت سهم آن‌ها از تسهیلات و امکانات واگذارشده از سوی دولت به صنایع مختلف، در نیمه‌نخست سال جاری به حداقل رسیده است. اما شاهد هستیم این تولیدکنندگان عزم خود را جزم کرده و به تولید خود در بخش‌های مختلف ادامه می‌دهند. بااین‌حال با تمام اقدامات انجام‌شده از سوی این تولیدکنندگان، هنوز صنعت خودروهای تجاری موفق نشده است ظرفیت تولید خود را به حد موردانتظار برساند و خودروسازان تجاری همچنان فعالیت خود را در مشکلات بسیاری ادامه می‌دهند. با نگاهی به آمار تولید این خودروسازان در نیمه‌نخست سال جاری می‌توان دریافت که فعالیت آن‌ها با تمام قوا، بدون حمایت دولت و برطرف کردن بخشی از مشکلات، نتیجه چندانی دربرنخواهد داشت.
وضعیت تولید خودروهای تجاری در بهار 97
خودروسازان تجاری که امیدهای بسیاری به وعده نوسازی ناوگان فرسوده باری و مسافری کشور داشتند، سال جاری را با تولید مناسبی آغاز کردند. براساس اعلام وزارت صنعت،معدن‌وتجارت آمار تولید این خودروسازان در سه ماه نخست سال جاری و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نشان از آن دارد که تولید انواع ون به عنوان سبک‌ترین خودروهای مسافری نزولی بوده و با افت 19.3درصدی از ۱۱۴ دستگاه در خرداد سال گذشته به ۹۲ دستگاه کاهش یافت.
خرداد امسال تولید انواع وانت هم با کاهش 15.6درصدی همراه بود و از ۵هزارو۲۹۲ دستگاه در خردادماه ۱۳۹۶ به ۴هزارو۴۶۷ دستگاه رسید. در این مدت تولید انواع مینی‌بوس و میدل‌باس اما برخلاف سایر انواع خودرو افزایش یافته و با رشد 150.6درصدی از ۸۳ دستگاه در خرداد سال گذشته به ۲۰۸ دستگاه رسیدهاست. با این حال تولید انواع اتوبوس نیز نزولی بوده و با افت 46.1درصدی از ۱۴۱دستگاه در خردادماه ۱۳۹۶ به ۷۶دستگاه رسید. خردادماه امسال تولید انواع کامیونت، کامیون و کشنده اما صعودی بود و با رشد 29.5درصدی از ۱۳۱۳ دستگاه به یک‌هزارو۷۰۰ دستگاه افزایش یافت.
وضعیت تولید خودروهای تجاری در تابستان 97
هرچند تولید خودروهای تجاری در تابستان سال 97 هم به‌نوعی دنباله‌رو وضعیت این صنعت در بهار امسال بود اما باز هم نشان از امید تجاری‌سازان برای بهبود وضعیت داشت. در تیرماه سال جاری تولید انواع ون صعودی بود و در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته با رشد 270.6درصدی از 51دستگاه به 189دستگاه رسید. تولید انواع وانت با افت 27.1درصدی همراه بود و از 6681 دستگاه در تیرماه 1396به 4872 دستگاه کاهش یافت. تولید انواع اتوبوس نیز 54.1درصد کاهش یافت و از 170 دستگاه در تیرماه 1396به 78 دستگاه رسید. تولید انواع مینی‌بوس و میدل‌باس اما در این میان صعودی گزارش شد و با رشد 103.7درصدی از 81 دستگاه در تیرماه سال گذشته به 165دستگاه افزایش یافت. تولید انواع کامیونت، کامیون و کشنده نیز افزایش یافت و با رشد 2.8درصدی از ۱۱۶۵دستگاه در تیرماه سال گذشته به 1198دستگاه رسید.
براساس آمار منتشرشده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، در میان محصولات کاروتجاری داخلی، تولید ون و مینی‌بوس و میدل‌باس در مردادماه 97 و در مقایسه با ماه مشابه سال گذشته رو به افزایش بوده است و در سه گروه وانت‌ها، اتوبوس‌ها و باری‌های سنگین شامل کامیونت، کامیون و کشنده این خودروسازان با کاهش تولید مواجه بوده‌اند.
ون‌ها با تولید 162 دستگاه افزایش 184.2درصدی را نسبت به ماه مشابه سال قبل رقم زدند و این افزایش تولید برای مینی‌بوس‌ها 96.8درصد بوده است. تولید وانت‌ها با کاهش 37.9درصدی از 7079 دستگاه به 4393دستگاه رسیده و این در حالی است که این آمار برای اتوبوس‌ها از 162دستگاه به 59دستگاه و برای باری‌های سنگین و نیمه‌سنگین از 1299 دستگاه به 59 دستگاه کاهش داشته که به ترتیب افت 63.3 و 33.3درصدی را نشان می‌دهد.
کاهش تولید در برترین تجاری‌سازان کشور
شرکت‌های ایران‌خودرودیزل، سایپادیزل، زامیاد، عقاب‌افشان و گروه بهمن را می‌توان اصلی‌ترین خودروسازان تجاری کشور دانست، با این حال اما این تولیدکنندگان نیز از وضعیت چندان مطلوبی در ماه‌های گذشته بهره نبرده‌اند.
ایران‌خودرودیزل در تولید مینی‌بوس و میدل‌باس کاهش 64درصدی داشته و تنها در بخش تولید باری‌های سنگین موفق شده است نسبت‌به مدت مشابه سال گذشته رشد تولید را تجربه کند. دو زیرمجموعه تجاری‌ساز گروه سایپا (سایپادیزل و زامیاد) اما در مقایسه با ایران‌خودرودیزل وضعیت بهتری داشته‌اند؛ این شرایط بدان معنا نیست که تولید در بخش تجاری این خودروسازی مطلوب ارزیابی می‌شود. تولید باری‌های سنگین و نیمه‌سنگین در سایپادیزل در پنج ماه سال جاری 89درصد رشد داشته است.
گروه بهمن هم در پنج‌ماه ابتدای سال جاری و در مقایسه با مدت مشابه سال 96 در بخش کامیون‌ها کاهش 8درصدی و در بخش مسافری‌های نیمه‌سنگین کاهش 11.6درصدی را تجربه کرده است. عقاب‌افشان هم که می‌توان از آن به عنوان تنها تولیدکننده اتوبوس در کشور نام برد، در پنج ماه ابتدایی سال با کاهش 25.6درصدی تولید روبه‌رو بوده است.
اگر مونتاژکار صرف نبودیم...
با توجه به آن‌که انتظار می‌رفت سال جاری یکی از بهترین سال‌های تولید برای خودروسازان کاروتجاری باشد و با به اوج رسیدن نوسازی ناوگان فرسوده تجاری، بخش عمده‌ای از مشکلات این صنعت هم حل شود، اما بروز موانع مختلف در اقتصاد و صنایع کشور، این تولیدکنندگان را بیش‌از پیش زمین‌گیر کرد.
جهش ناگهانی نرخ ارز، تحریم‌های دوباره علیه ایران، توقف همکاری اروپایی‌ها با خودروسازان ایرانی، حذف سهمیه ارز دولتی برای خودروسازان داخلی و ناتوانی آن‌ها در تامین قطعه از شرکای خارجی خود، دست‌به‌دست یکدیگر دادند تا نه‌تنها نوسازی ناوگان تجاری متوقف شود بلکه امیدی به بازیابی صنعت خودروهای تجاری باقی نماند. با این حال اگر تجاری‌سازان کشور با سابقه 40ساله، خود را از قالب مونتاژکاری خارج و زمینه را برای تولید مستقل‌تری فراهم می‌کردند، شاید این مشکلات کمترین تاثیر را روی آن‌ها می‌گذاشت و می‌توانستند با کمترین وابستگی به شرکای خارجی خود، کار تولید خودروهای تجاری را پیش ببرند و نیاز بازار کشور را به خودروهای چینی، به حداقل برسانند.
چنانچه برنامه‌ریزی بیشتری برای این صنعت وجود داشت و در این سال‌ها به حدمطلوبی از داخلی‌سازی رسیده بود، به‌طور قطع امروز شاهد خالی بودن ظرفیت تولید خودروسازان تجاری نبودیم و ارگان‌های مختلف به بهانه ناتوانی خودروسازان در تامین ناوگان مورد نیاز، به واردات خودروهای دست‌دوم و بدون پشتوانه روی نمی‌آوردند.
