همانطور که در بخش نخست این مطلب اشاره شد، مدیرعامل ایرانخودرو بهتازگی خبر از عرضه قریبالوقوع ونهای جدید این شرکت با موتور EF۷ گازسوز به بازار عرضه میشوند .استفاده از خودرو گازسوز برای حملونقل درونشهری در ایران، امروزه راهحلی بسیار منطقی و مناسب برای کشوری است که دارای زیرساخت CNG است.
مهمترین مزیت تولید چنین خودروهایی علاوهبر کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری برای مالکان، صرفه اقتصادی است که از مصرف سوخت نصیب آنها میشود. بر این اساس، ضرورت تولید و نیاز به چنین خودرویی در بازار بیشاز پیش باتوجه به هزینههای سرسامآور قطعات و سوخت حس میشود.
در این راستا، با سیامک علیزادهنیا، مدیر استراتژی شرکت ایپکو در مورد بازار و استفاده از ون مجهز به موتور ملی و گازسوز بودن این خودرو و تفاوت آن با سایر ونها در دنیا به گفتوگو پرداختیم که بخش پایانی آن از نظرتان میگذرد.
آیا مقدار CO۲ منتشرشده در این خودروها کاهش داشته است؟
مقدار میانگین CO۲ منتشرشده در خودروهای ثبتشده در اروپای سال ۲۰۱۸ برابر با ۱۵۸.۱ گرم بوده که نسبتبه سال ۲۰۱۷، در حدود ۲گرم بیشتر شده، این در حالی است که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ مقادیر منتشرشده CO۲ در خودروهای ون فروخته شده، کاهش داشته است.
اگرچه این عدد از مقدار هدف ۱۷۵ گرم بر کیلومتر در سال ۲۰۱۵ کمتر شده است، اما علاوه بر آنکه از مقدار هدف سال ۲۰۲۰ (۱۴۷ CO۲/km) فاصله زیادی دارد، روند کاهشی آن نیز متوقف شده است.
از جمله این عوامل میتوان به افزایش اندازه خودرو و وزن میانگین خودروها اشاره کرد. به شکلی که حجم موتور بهدنبال آن افزایش یافته و نهایتا منجر به بالارفتن مصرف و افزایش انتشار CO۲ شده است.
وزن میانگین با یکدرصد رشد نسبتبه سال گذشته به ۱۸۳۹ کیلوگرم رسیده (۲۲ درصد خودروهای ون فروختهشده وزنی بیـــشاز ۲۱۶۰ کیلوگرم داشتهاند)، علاوهبر افزایش وزن، میانگین فاصله چرخ خودروها ۱.۴ درصد افزایش یافته است تا حجم خودرو نیز افزایش یابد.
مهمترین برندهای خودرو ون حاضر در بازار اروپا کدام وهمچنین ونهای گازسوز بیشتر در کدام کشورها هستند؟
در سال ۲۰۱۸ بازارگردان اصلی خودروهای ون اروپا به ترتیب گروه خودروسازی پژو- سیتروئن، فورد، رنو و نهایتا فولکسواگن بودهاند. اما در حوزه خودروهای ون گازسوز تنها مشارکتکننده جدی، به ترتیب، فیات، رنو و فولکس واگن بودهاند، به شکلی که ۷درصد از کل خودروهای ون تولیدشده شرکت فیات در سال ۲۰۱۸ گازسوز است.
درپاسخ به قسمت دوم سوال شما باید گفت خواستگاه ون گازسوز عمدتا کشورهای ایتالیا، اسپانیا و آلمان هستند.
آیا میتوان گفت از نظر فنی مانند توان و گشتاور پیشرانه خودروهای ون موجود در اروپا نزدیک به موتور ملی نصب شده روی ون داخل کشور است؟
بله؛ حجم عمده این محصولات دارای قوای محرکه دیزلی ۱.۶ تا ۲ لیتری با توان ۱۰۰ تا ۱۲۰ اسببخار و گشتاور ۲۸۰ تا ۳۲۰ نیوتونمتر هستند و میتوان سرعت این خودروهای حدود ۲تنی را به بیشاز ۱۵۰کیلومتر بر ساعت برسانند.
این خودروها با ظرفیت صندلی ۹ تا ۱۵ نفر، در حملونقل عمومی، دو تا سهبرابر یک خودرو سواری قادر به حمل مسافر هستند، درصورتیکه مصرف آن ۱.۲برابر یک خودروی سواری است. قیمت این خودروها در بازار اروپا از ۲۰ هزار تا ۴۵ هزار یورو است.
بزرگترین بازار خودروهای گازسوز کدام کشورهای اروپایی است؟
بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اسپانیا به ترتیب بزرگترین بازار خرید این خودروها را بهخود اختصاص دادهاند و مجموعا نزدیک به ۷۰درصد کل بازار را در اختیار دارند. اما نسبت فروش خودرو ون به کل خودروهای سواری، در کشورهای بلغارستان، ایرلند، استونی و پرتغال بهصورت مشهودی بالاتر از میانگین است که شاید به علت تراکم کمتر جمعیتی این کشورها نسبتبه سایر کشورهای اتحادیه اروپا باشد.
مزیت استفاده از موتور ملی گازسوز برای ون چیست؟
باتوجه به وجود ۱۳هزار ون فرسوده در سطح کشور و تناسب حملونقل کلانشهر تهران با این خودرو، نیاز به تولید این نوع خودرو در کشور ضروری است. از طرفی باتوجه به معضل آلودگی شهرهای بزرگ کشور، استفاده از سوخت پاک و ارزان گاز طبیعی، مناسبترین گزینه حملونقل عمومی کشور است، بهطوریکه علاوه بر مقرونبهصرفهبودن، در هر سفر تعداد مسافر بیشتری را جابهجا میکند.
از سوی دیگر، نبود توان مالی و فنی کافی برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی در شرایط تحریم، موجب شده است ون گازسوز بتواند جایگزین نسبتا مناسبی تا زمان حل مشکل نهایی نوسازی اتوبوسها باشد. مزیت دیگر این خودرو باتوجه به موتور پایه گازسوز ملی موجب خواهد شد هزینه تعمیرات و نگهداری این خودروها، باتوجه به در دسترس بودن قطعات این موتور و تعمیرگاههای مجاز آن کاهش یابد.
استفاده از موتور ملی گازسوز برای ون وانا چه مقدار صرفهجویی ریالی در زمینه سوختگیری برای رانندگان به همراه خواهد داشت؟
بنا بر اعلام سازمان تاکسیرانی، هر ون تاکسی در سطح شهر در سال ۸۰هزارکیلومتر کارکرد خواهد داشت. مصرف سوخت این ون با موتور بنزینی به ازای هر ۱۰۰کیلومتر ۱۲لیتر است اما با موتور ملی گازسوز به ازای هر ۱۰۰کیلومتر حدود ۸کیلوگرم مصرف سوخت گاز CNG دارد. باتوجه به موارد مذکور و قیمت روز بنزین، هزینهای که یک راننده تاکسی ون وانا باید سالانه برای سوختگیری بنزین بپردازد، ۱۶میلیونتومان است.
این در حالی است که همان راننده تاکسی ون برای سوختگیری گاز CNG در یک سال باید حدود ۴میلیون تومان هزینه کند. ( البته این عدد با احتساب ۲۰درصد مصرف بنزین و ۸۰درصد مصرف گاز CNG برای یکسال است.) همین جا میتوان نتیجه گرفت ۱۲میلیونتومان صرفه اقتصادی سوختگیری برای راننده ون با موتور ملی گازسوز ایجاد میشود.
در کنار تمام این موارد باید اشاره کرد که میزان آلایندگی که سوخت گاز تولید میکند به مراتب بسیار کمتر از بنزین است. شاید بیان این نکته با توجه به شرایط پیشآمده برای نرخ سوخت بنزین از این نظر قابل اهمیت باشد که صرفه اقتصادی فراوانی برای رانندگان و البته سرمایه ملی کشور ایجاد میکند.
شاید نیاز باشد بیشاز پیش به سمت استفاده از خودروهای گازسوز برویم، البته در گام نخست نیز باید در ناوگان حملونقل عمومی استفاده شود. نبود توان مالی و فنی کافی برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی در شرایط تحریم، موجب شده است خودرو ون گازسوز بتواند جایگزین نسبتا مناسبی تا زمان حل مشکل نهایی نوسازی اتوبوسها باشد. مزیت دیگر این خودرو پایینبودن هزینه تعمیرات و نگهداری این خودروهاست.
رتبهبندی برندهای خودروی ون موجود در اروپا براساس فروش
براساس مقدار فروش خودرو و تکنولوژیهای بهکاررفته و برندهای موجود در بازار، به شکل زیر رتبهبندی کرد.
شرکت فولکس
رتبه نخست متعلق به گروه خودروسازی فولکسواگن و ون محبوب VW Transporter است که در نسخههای متفاوتی روانه بازار شده، سال ۲۰۱۸ بیشاز ۶۷ هزار خودرو Transporter با موتورهای دیزلی، بنزینی و گازسوز در اروپا فروخته شده است. بهصورت عمده، حجم موتور ۲۰۰۰ سیسی و توان موتور ۱۱۰ تا ۱۵۰کیلووات با گشتاور ۲۸۰ تا ۳۴۰ نیوتونمتر است. تعداد صندلیهای مسافر در نسخههای متفاوت بین ۵ تا ۹ نفر است.
شرکت فیات
جایگاه دوم مربوط به شرکت فیات است که از سال ۱۹۸۱ تا بهحال محصول Ducato را تولید و در نسخههای متفاوت به بازار عرضه کرده است. این خودرو با رشد نسبیبه عدد فروش ۳۵هزارعدد در سال ۲۰۱۸ رسیده است.این خودرو در دو مدل با موتور دیزلی و گازسوز در بازار اروپا ارائه شده است.
موتور ۲.۲ لیتری دیزل با ۹۶ کیلووات توان و ۳۵۰نیوتونمتر گشتاور با ظرفیت ۱۳ تا ۱۶ نفر یکی دیگر از ونهای بزرگ و درعینحال پرفروش بازار اروپا در سال ۲۰۱۸ و هماکنون در سال ۲۰۱۹ است.
قیمت این خودرو در بازار اروپا در حدود ۴۰هزاریورو است. همچنین موتور گازسوز ۳ لیتری با توان ۱۰۰کیلووات و ۳۵۰نیوتونمتری روی این خودرو به فروش رسیده است. پیشاز آن موتور شرکت پژو با ۸۱ کیلووات توان و ۱۶۸نیوتونمتر گشتاور بهصورت گازسوز روی این خودرو نصب شده بود.
شرکت مرسدس بنز
جایگاه سوم را باید به شرکت خودروسازی مرسدسبنز با محصول پرفروش خود Mercedes-Benz Sprinter با کاربرد بار و مسافر بیش از ۵۸هزار خودرو در سال ۲۰۱۸ در اروپا فروخته است، اختصاص داد. سهم سواری آن نزدیک به ۸هزار و مابقی برای حمل بار به فروش رفته است.
موتور ۲.۱ توربو دیزل با توان ۱۱۵ تا ۱۹۰ اسببخار با گشتاور ۳۰۰ تا ۴۴۰ نیوتونمتر در این خودرو بهکار رفته، اگرچه نسخه بنزینی و الکتریکی این خودرو بهصورت محدود در بازار اروپا ارائه میشود.
این خودرو با ظرفیت ۱۲ سرنشین یکی از پرظرفیتترین خودروهای ون موجود در بازار اروپاست. این شرکت در حوزه ون مسافری ون متوسط V-Class/Vito را به تعداد ۵۳هزار خودرو در بازار اروپا فروخته است.
شرکت فورد
جایگاه چهارم متعلق به شرکت فورد برای خودرو Ford Transit و با ظرفیت سرنشین ۸ تا ۱۵ نفر است و در بازار اروپا ارائه میشود. شرکت خودروسازی فورد با محصول Transit که ۲۵۰هزار دستگاه از آن با نسخههای متفاوت و با کاربرد بار و مسافر در سال ۲۰۱۸ در اروپا فروخته که سهم ون مسافری آن کمی بیش از ۲۰هزار خودرو است.
این خودرو دارای ظرفیت ۹ نفره و بالاتر با موتور دیزل ۱۹۹۵ سیسی، توان ۹۲کیلووات و گشتاور ۳۵۰ نیوتونمتر است.