آغاز فعالیت گروه صنعتی «آذین خودرو» به سال‌های نخست بعد از هشت‌سال دفاع‌مقدس برمی‌گردد؛ این گروه ابتدا تغییراتی در تزئینات به‌کار‌رفته در اتاق خودروهای تولید داخل ایجاد می‌کرد اما حالا بعد از سال‌ها فعالیت مستمر در تولید قطعات مختلف برای بسیاری‌از خودروها، قصد دارد در راستای جهاد خودکفایی و کاهش ارزبری برای خودروهای جدید سهم چشمگیری داشته باشد. فعالیتی که قرار است با به‌کارگیری نیروهای متخصص و آوردن دانش‌فنی و تجهیزات مناسب منجر‌به کاهش ارزبری ۶۰میلیون‌دلاری برای خودرو «۳۲۲» محصول جدید ایران‌خودرو شود.
در این‌خصوص رضا رضایی، بنیان‌گذار این گروه صنعتی که چهره ماندگار و پدر صنعت تریم خودرو و کارآفرین نمونه کشوری نیز هست در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» درخصوص نحوه کنار زدن تحریم‌ها و مشکلات ناشی‌از آن توضیح می‌دهد.
گروه صنعتی «آذین خودرو» از چه سالی فعالیت خود را آغاز کرد؟
گروه صنعتی آذین‌خودرو بعد از اتمام دوره هشت‌ساله دفاع مقدس در دهه ۷۰ آغاز به‌کار کرد. با توجه به اینکه در آن دوران توجه مسئولان بیشتر بر پشتیبانی از جنگ بود، صنایع مختلف به‌خصوص صنایع نوپا با مشکلات متعددی مواجه بودند و اغلب نیز به تعطیلی یا نیمه‌تعطیلی کشیده شده بودند. بنابراین تمام تمرکز را بر بازسازی و راه‌اندازی واحدهای صنعتی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی گذاشتم و در همین راستا نیز در ایجاد حدود ۱۰۰ واحد اشتغال‌زا و تولیدی فعالیت کردم. بر اساس تجارب و دانشی که به‌دست آورده بودم سعی در ایجاد یک واحد ماندگار و استراتژیک و پیشرو در کشور داشتم.
با این تفاصیل برای کمک به صنعت خودرو که آن روزها بیشترین تمرکزش را بر پشتیبانی از جنگ گذاشته بود، فعالیت خود را آغاز کردید؟
بله، با اینکه صنعت خودرو به‌عنوان یک صنعت استراتژیک و پولساز شناخته می‌شود اما در آن روزها به‌دلیل اینکه دولت بنیه ارزی خوبی نداشت و عمده توان خودروسازان هم برای پشتیبانی از جنگ صرف شده بود، برای افزایش تیراژ تولید خودرو (که در هر دو خودروساز به سختی به ۱۰۰هزار دستگاه هم نمی‌رسید) ورود کردم. در آن زمان عمده محصول ایران‌خودرو، خودرو پیکان بود.
باتوجه به اینکه قصد کمک به صنعت خودرو ناتوان آن روزها را داشتید، از مسئولان هم کمک خواستید؟
طی ملاقاتی که با چند تن از وزرا داشتم، درباره برنامه‌ریزی‌های کاری توضیحاتی را ارائه دادم. آن‌ها هم باتوجه به اینکه دولت به لحاظ مالی با مشکلات بسیاری مواجه بود، به صراحت گفتند دولت پول ندارد اما از هرکمک دیگری برای پیشرفت کشور دریغ نخواهند کرد. از‌همین‌رو با موافقت‌های مسئولان وقت توانستم کار را بسیار زود راه‌اندازی کنم. جانمایی سایت آذین‌خودرو نیز برای نزدیک بودن به کارخانه‌های خودروسازان، در کرج راه‌اندازی شد تا هم هزینه‌های حمل‌و‌نقل کاهش یابد و هم روند انتقال تولیدات تسریع شود.
نخستین محصولاتی که در گروه صنعتی نوپای آذین‌خودرو در آن سال‌ها به مرحله تولید رسید، چه قطعاتی بودند؟
با اینکه با موانع و مشکلات بسیاری مواجه بودیم اما در سال ۷۱ توانستیم چند قرارداد با خودروسازان برای داخلی‌سازی قطعات پیکان و پژو ۴۰۵ ببندیم. در همین راستا تولید موکت کف، رودری و سقف را برعهده گرفتیم. در آن زمان قطعه‌سازی که با استفاده از بخش تحقیق‌و‌توسعه فعالیت مهندسی داشته باشد، در کشور فعال نبود، می‌توانم ادعا کنم آذین‌خودرو نخستین واحدی بود که به چنین بخشی مجهز شد. نام آذین‌خودرو را بر این اساس انتخاب کردیم چون قرار شد تولیداتمان همچون امروز زینت‌بخش داخل خودروها باشد.
شروع فعالیت آذین‌خودرو با چند نفر نیرو بود؟
در ابتدای فعالیت تنها ۲۵مهندس بودیم اما به دلیل آنکه برای به ثمر نشاندن اهدافمان برنامه، نقشه‌راه و همچنین جهان‌بینی داشتیم، توانستیم به جایگاه امروز برسیم. منظور از جهان‌بینی در صنعت خودرو شناخت فرهنگ و نیازهای دنیاست. البته این تعداد نیرو اواخر سال ۷۲ به ۴۰ مهندس افزایش یافت، در همان‌زمان برای جوان‌پسند کردن پیکان، رودری، سقف و غیره را تغییر دادیم، آن هم زمانی که این خودرو کنسول نداشت و داشبوردش هم متفاوت بود. بعد از این اقدامات، برای کاهش صداهای مزاحم داخل خودرو با همتایان خارجی به‌خصوص اروپایی‌ها دست‌به تولید محصول زدیم. از همان‌زمان برای دستیابی به دانش‌های بینالمللی سعی در ارتباط‌گیری با همتایان خارجی داشتیم.
بنابراین نه‌تنها توانستید پیکان را جوان‌پسند‌تر کنید بلکه تغییراتی هم در داخل خودرو ۴۰۵ دادید...
بله، داخل ۴۰۵ را مهندسی مجدد و ساخت داخل کردیم و توانستیم موفقیت‌های خوبی در این زمینه کسب کنیم. این روند ادامه یافت تا زمانی که پژو ۲۰۶ به‌عنوان خودرو جدید معرفی شد. با استفاده از مدیران باتجربه و همچنین مشارکت با شرکت‌های بزرگ بینالمللی توانستیم تامین ۶درصد قطعات آن را برعهده بگیریم. سپس حدود سه سال طول کشید تا با طراحی سه‌جانبه آذین‌خودرو، ایران خودرو و یک شرکت خارجی ۲۴ پروژه داخل سمند را بدون هیچ هزینه‌ای اجرایی کنیم. تمام تزئینات داخل سمند به‌جز صندلی را در خارج کشور طراحی کردیم و قالب‌سازی آن را انجام دادیم، همان‌جا نمونه اولیه را ساختیم و تاییدیه گرفتیم.
چگونه به طرح جدید ایران‌خودرو برای ساخت «۳۲۲» ورود کردید؟
شروع برجام فرصت خوبی را برای حضور هیات‌هایی از خودروسازان در ایران فراهم کرد. این‌گونه پژو هم پروژه «خودرو۳۰۱» را با ایران‌خودرو آغاز کرد. آن‌ها تصمیم به گسترش فعالیت‌هایشان در ایران داشتند، به‌همین منظور هم شرکتی مشترک به‌نام ایکاپ را تاسیس کردند.
در آن تاریخ آذین‌خودرو دومین شرکتی بود که از نظر کیفیت، استاندارد و مسائل دانش‌بنیان برای همکاری با پژو و ایکاپ انتخاب شد تا در خودروهای «۳۰۱»، «۲۰۸» و «۲۰۰۸» با سهم تولید ۱۶درصدی قطعات همکاری داشته باشد. اما متاسفانه تحریم‌ها بازگشتند و گروه صنعتی ما به همراه دیگر قطعه‌سازان، حدود ۹۰۰میلیاردتومان از منابع مالی‌شان هزینه‌کردند اما کار متوقف شد؛ البته حدود ۲۰۰میلیاردتومان از این رقم متعلق به آذین‌خودرو بود.
باتوجه به این توضیحات اکنون چه سهمی در محصول جدید ایران‌خودرو یعنی «۳۲۲» دارید؟
هرچند با بازگشت تحریم‌ها شرکت‌های خارجی از ایران رفتند اما دانش و نگرش مدیریتی آن‌ها به‌عنوان یک فرهنگ در مجموعه آذین‌خودرو حفظ شد. بر‌همین‌اساس قرار است تولید صندلی خودرو ۳۲۲ را که بعد از خروج شرکت‌های خارجی در داخل آغاز شد، به صورت صددرصدی با کیفیت بالا و مشابه نمونه‌های خارجی بسازیم. علاوه‌بر آن؛ تامین سقف، رودری و مابقی قطعات تزئیناتی این خودرو را هم برعهده داریم. در همین راستا باید به این نکته اشاره کنم سهم ۱۶درصدی ساخت داخل در خودرو ۳۰۱ اکنون در خودرو ۳۲۲ به ۶۰درصد ارتقا یافته است.
چنین داخلی‌سازی در خودرو «۳۲۲» چه مقدار از خروج ارز جلوگیری میکند؟
در هر خودرو حدود ۶هزار دلار صرفه‌جویی ارزی می‌شود. بنابراین اگر قرار باشد سالانه ۱۰۰ هزار دستگاه از این خودرو تولید شود، فعالیت شرکت آذین‌خودرو سالانه به کاهش ارزبری ۶۰ میلیون دلاری منتهی خواهد شد.
در برخی موارد صندلی‌های داخلی به‌عنوان یک قطعه فوق‌ایمنی بعد از چندسال استفاده تحلیل می‌روند، برای این مشکل نیز چاره‌ای اندیشیده‌اید؟
بله، با توجه به اینکه سال گذشته رئیس مجلس شورای اسلامی از خودروسازان درخواست کرد کیفیت صندلی‌ها را مطابق استانداردهای روز ارتقا دهند، به پیشنهاد شرکت خودروسازی رنو با شرکت بینالمللی فورشیا شریک شدیم. دلیل اینکه آن‌ها آذین‌خودرو را به‌عنوان شریک انتخاب کردند این بود که می‌خواستند با صنعتگری شریک شوند که جهان بینی بالایی داشته باشد و ضوابط و مقررات مشارکت بینالمللی را نیز بداند. آن‌ها در شرکت ما توانستند تا تیراژ روزانه یک‌هزار و ۳۰۰ دست صندلی را هم تولید کنند.
بنابراین اکنون به جرأت می‌توانم بگویم صندلی حدود ۱۰سال‌کارکرده با یک صندلی نو تولید روز در گروه صنعتی آذین‌خودرو تفاوتی ندارد. درحالحاضر برای تولید این قطعه فوق‌ایمنی ۶۰مهندس و تعدادی تکنسین خبره آموزش‌دیده در این گروه فعالیت دارند.
درحال حاضر ظرفیت تولید چند صندلی در روز را دارید؟
روزانه امکان تولید یک‌هزار و ۲۰۰ صندلی در گروه صنعتی آذین‌خودرو فراهم است. همچنین باتوجه به تمهیدات و ایجاد محل جدید تولید تا بیش از ۲هزار دست در روز هم قابل انجام خواهد بود .
میزان سرمایه‌گذاری که از ابتدای فعالیت در مجموعه صنعتی‌تان انجام شده، چقدر است؟
اگر قیمت دلار در مقاطع مختلف را فاکتور بگیریم، ماشین‌آلاتی که الان در مجموعه داریم، حدود ۵۰۰میلیون‌دلار ارزش دارند که همواره و به‌تدریج رو به افزایش است.
درحالحاضر فقط به خط تولید خدمات ارائه می‌‌کنید یا به بازار پس از فروش هم قطعه می‌دهید؟
عمده محصولاتی که تولید کرده‌ایم به خط‌تولید ارائه شده البته حدود سه‌سال است که به بازار خدمات پس از فروش هم با نام «آذین‌پارت» ورود کرده‌ایم اما جزو معدود قطعه‌سازانی هستیم که بیشتر محصولات تولیدی‌مان در خط تولید به‌کار گرفته شده و می‌شود .
طی این سال‌هایی که فعالیت داشتید، برای خارج کشور هم اقدام به تولید قطعه کرده‌اید؟
بله مدتی فعالیتمان صادراتی هم شده بود، چندسال پیش پژو پس از ارزیابی‌های فراوان از ما قطعه می‌خواست و قطعاتی ازجمله آفتاب‌گیر و طاقچه عقب را برای آن‌ها تولید و صادر می‌کردیم.
باتوجه به اینکه نهضت ساخت داخل قطعات در کشور شکل گرفته، مهم‌ترین دستاورد شما برای صنعت خودرو، تولید چه قطعاتی بوده است؟
تولید و داخلی‌سازی ECU و EMS خودروها را به‌عنوان قطعاتی با تکنولوژی «های‌تک» را هدف قرار دادیم و در این زمینه به موفقیت‌های خوبی نیز دست یافتیم.
همچنین باتوجه به شدت گرفتن تحریم‌ها در سال گذشته تصمیم گرفتیم در برخی قطعات الکترونیکی به دانش روز دسترسی پیدا کنیم که نتیجه آن تامین نیاز روزانه ۳۰۰ قطعه «های‌تک» برای سایپا شد. البته قرار نیست این دانش فقط مختص به گروه صنعتی ما باشد، برنـــامه گروه صنعتی آذین‌خودرو آموزش مهندسان در تمــــام کشور است.
در همین راستا دانشکده‌ای راه‌اندازی کرده‌ایم که اکنون ۶۰۰ دانشجو دارد. هفته گذشته این دانشکده در استان البرز به‌عنوان واحدی که در افزایش مهارت‌های مختلف صنایع استان فعایت دارد، به‌عنوان پایلوت شناخته شد. این دانشگاه را به‌این‌منظور تاسیس کردیم تا بتوانیم به‌صورت پودمانی جوانان را در ۴ رشته کـــــــارشناسی- مهندسی آموزش دهیم. در این رابطــــــه تمام تلاشمان را به‌کار می‌گیریم تا آموزش در بخــــش خودرو را توسعه دهیم.
درصورتی که ایران‌خودرو محصول جدیدی ارائه دهد آیا امکان تامین قطعات آن را دارید؟
بله، اگر گروه صنعتی ایران‌خودرو به سمت نوآوری حرکت کند، هم ما و هم بسیاری از قطعه‌سازان این توانایی را دارند، هرچند ماشین‌آلات نیازمند به‌روزرسانی هستند اما مهارت و دانش برای چنین کاری در داخل وجود دارد.
