به گزارش «اخبار خودرو»،صنعت‌خودرو برای پیشرفت نیاز به‌داخلی‌سازی قطعات و مجموعه‌ها دارد؛ عاملی که نیروی پیشران صنعت خودرو به‌دلیل کاهش وابستگی برای تامین از خارج کشور است. هرچند که نمی‌توان صفرتاصد تمام قطعات و... را در داخل کشور تامین کرد، اما برای نیل به‌هدف توسعه خودروسازی، میزهای ساخت داخل از سوی وزارت صمت برگزار و با استقبال چشمگیر قطعه‌سازان و خودروسازان مواجه شد.
تاکنون سه‌میز برگزار شده است و میز چهارم نیز در شرف برگزاری است. برای پی بردن به‌چگونگی عملکرد میزچهارم و سیاست‌های اتخاذ شده در آن، با مهدی مطلب‌زاده، نایب‌رئیس انجمن صنایع‌همگن قطعه‌سازان و رئیس کمیته ساخت داخل آن انجمن گفت‌و‌گویی داشتیم که بخشی از آن در ادامه ذکر خواهد شد:
چندی‌پیش خبرهایی درخصوص برگزاری میزهای ساخت داخل به‌وسعت استان‌ها منتشر شد. آیا ظرفیت اجرا شدن چنین‌طرحی درسراسر کشور وجود دارد؟
سال گذشته وزارت صمت برنامه برگزاری میزهای ساخت‌داخل را درتمام صنایع آغاز کرد و صنعت‌خودرو در اجرای آن توانست موفقیت‌های خوبی را کسب کند و به‌عنوان پیشتاز تمام صنایع برای کاهش ارزبری معرفی شود. این میزها ابتدا در تهران برگزار می‌شد و حالا با توجه به‌ظرفیت‌های نهفته و بالای استان‌ها در زمینه داخلی‌سازی قطعات، قرار است میزهای ساخت‌داخل درسایر استان‌های کشور نیز برگزار شود.
چند استان ظرفیت حضور درچنین‌میزهایی را دارند؟
قطعه‌سازان توانمند بسیاری را در انجمن صنایع‌همگن قطعه‌سازان شناسایی کرده‌ایم که می‌توانند با اقداماتشان سبب کاهش ارزبری سالانه صنعت‌خودرو شوند. همچنین براساس برآوردی که انجام دادیم، 15 استان از ظرفیت حضور در میزهای تعمیق ساخت‌داخل برخوردارند. البته مجموع تمام قطعه‌سازان کشور به یک‌هزار و500 سازنده قطعات خودرو می‌رسد.
از طرفی تعداد 400 قطعه‌ساز تنها در آذربایجان شرقی فعالیت دارند که متاسفانه همه آن‌ها توسط وزارت صمت درتهران شناسایی نمی‌شوند. حال با برگزاری میزهای ساخت‌داخل استانی توانمندی‌های استان‌ها نیز معرفی و موجب توسعه و شکوفایی آن دسته از تولیدکنندگان نیز خواهد شد.
درحال‌حاضر شاهد این هستیم که قطعه‌سازان برای ادامه برنامه روزانه خود با چالش تامین ارز و مواداولیه مواجه هستند؛ دراین‌رابطه آیا برگزاری میزهای ساخت‌داخل ثمربخش خواهد بود؟
براساس برآورد انجام‌شده، حدود 5/2 میلیارددلار برای تولید یک‌میلیون و 200 هزار دستگاه خودرو در سال جاری نیاز است؛ اما تاکنون هیچ ارزی به صنعت‌خودرو اختصاص داده نشده و هرچه بوده هم از ناحیه ارز صادراتی و اشخاص تامین شده است. به‌هرحال صنایع خودرو و قطعه به‌دلیل صرفه اقتصادی نداشتن تولید برخی قطعات همچنان به‌خارج از کشور وابسته هستند.
دستاورد میزهای ساخت‌داخل در سال گذشته چه بوده است؟
99 قطعه در میزهای ساخت رفته است که ارزش قراردادی آن‌ها 3 هزارمیلیارد تومان بوده که درپی آن 275 میلیون‌یورو نیز صرفه‌جویی ارزی شده است.
بارها شنیده شده که اگر میزهای ساخت‌داخل به میز پنجم برسد، ما به‌معنای حقیقی خودروساز خواهیم شد. نظر شما دراین خصوص چیست؟
زمانی خودروساز واقعی می‌شویم که پلت‌فرم داشته باشیم و خودمان خودرو را طراحی کنیم. در تمام دنیا خودروسازان طراح و مونتاژکار هستند.
بنابراین برگزاری میزهای ساخت کمک بسیاری به‌این صنایع می‌کند و اگر قطعه‌سازان رشد کنند، سبب پیشرفت خودروسازان نیز خواهد شد. درحال‌حاضر خودروساز حدود 20 درصد ارزش افزوده ایجاد می‌کند؛ اما مابقی ارزش افزوده را قطعه‌ساز ایجاد خواهد کرد.
خودروسازان برای پیشبرد میزهای ساخت‌داخل چه‌اقدامی کرده‌اند؟
ایران‌خودرو علاوه‌بر قطعات، ساخت داخل مواداولیه را نیز پیگیری می‌کند و در این راستا تامین مواداولیه پلیمری مورد نیاز صنعت‌خودرو را از طریق پتروشیمی‌ها در برنامه ساخت‌داخل خود قرار داده است. البته فولادسازها هم برخی مواد را ساخت‌داخل کرده و توانسته‌اند صرفه‌جویی ارزی قابل توجهی ایجاد کنند؛ شرکت سایپا نیز در این راه اقدامات خوبی انجام داده است.
براساس توافقات انجام‌شده، شرکت ایران‌خودرو مشوق‌های خوبی را برای قطعات خودکفایی جدید ارائه کرده است که از جمله آن‌ها، خرید قطعات از سازنده داخلی به‌قیمت تمام‌شده وارداتی تا زمان استهلاک سرمایه‌گذاری است.
با توجه به‌اینکه مواد پلیمری از طریق واردات تامین می‌شود، آیا برای داخلی‌سازی آن برنامه‌ای در نظر گرفته‌اید؟
برای پاسخ به‌این سوال ابتدا باید پلیمرها را دسته‌بندی کنیم. نخست‌اینکه ما تکنولوژی تولید برخی پلیمرها را در ایران نداریم؛ بنابراین مواداولیه آن را وارد کرده و برای ورود به‌بخش تولید با همدیگر ترکیب می‌کنیم. این دسته از مواد پلیمری مصرف بسیار پایینی دارد و بهتر است وارد شود. دسته دوم، برخی پلیمرها هستند که به‌دلیل پایین بودن میزان تیراژ، صرفه تولید ندارند و با وجود فراهم بودن تکنولوژی، تجهیزات و توانایی پالایشگاه اما برای تولید مقرون‌به‌صرفه نیست.
دسته سوم پلیمرهایی هستند که تکنولوژی آن موجود است، اما سرمایه‌گذاری برای آن انجام نشده است. سرمایه‌گذاری پتروشیمی نیز بسیار سنگین است و با توجه به‌ظرفیت صادراتی آن متولیان برای سرمایه‌گذاری در این بخش باید برنامه‌ریزی کنند.
گاهی گفته می‌شود برخی قطعات داخلی‌سازی‌شده در میزهای تعمیق ساخت‌داخل از جمله ای‌سی‌یو همچنان با مشکل مواجه است؛ برای آن‌ها چه برنامه‌ای وجود دارد؟
ECU نیز جزو قطعاتی است که در کشور داخلی‌سازی شده و تکنولوژی این قطعه در سخت‌افزار آن نیست، بلکه در نرم‌افزار است. ساخت‌داخل اجــــــزای الکترونیکی ECU با تیراژ مورد نیاز کشور به‌هیــــچ‌عنوان مقــــرون‌به‌صرفه نیست.
آیا قطعاتی وجود دارند که در میزهای ساخت‌داخل ارائه شده باشند و هنوز به‌تولید انبوه نرسیده باشند؟
بله؛ قطعاتی مانند توربوشارژها هستند که هنوز به‌مرحله تولید انبوه نرسیده‌اند. برخی قطعات نیز به‌احتمال زیاد تا پایان امسال عرضه می‌شوند.
چندی پیش خبری مبنی بر تخصیص یک‌میلیارددلار از سوی صندوق ملی توسعه برای رفع مشکلات صنعت‌خـــــــودرو منتشر شد؛ آیا این می‌تواند عامل محرک برای تولیــــــد انبوه و توسعه باشد؟
بارها به‌قطعه‌سازان وعده داده‌اند، اما برای مثال در مورد کرونا مصوب شد که به‌ازای هر کارگر 16 میلیون‌تومان به کارفرما تسهیلات کم‌بهره بدهند؛ اما چنین‌اقدامی صورت نگرفت. همچنین کمک‌های مالی که قرار بود سازمان‌گسترش و وزارت صمت انجام دهند نیز محقق نشد.
آیا خودروسازان می‌توانند به‌عنوان حمایت از صنعت قطعه به‌دنبال تخصیص ارز برای تولیدکنندگان باشند؟
به‌نظر می‌رسد سیاست بانک‌مرکزی این باشد که تورم را کنترل کند و برای توسعه صنایع برنامه‌ای ندارد. همان‌طور که قبل‌تر نیز رئیس بانک‌مرکزی درمصاحبه‌هایش به صنعت‌خودرو بی‌مهری کرده و آن را قبول ندارد.
این درحالی‌است که اگر سالی یک‌میلیون‌دستگاه خودرو وارد کنیم و قیمت ارزان‌ترین خودرو را نیز 20 هزار یورو به‌شکل میانگین در نظر بگیریم، حدود 20 میلیارد یورو ارز برای واردات نیاز است. البته ارزبری در این بخش تنها به همین‌جا ختم نمی‌شود و تامین حداقل 15 سال لوازم‌یدکی نیز ارزبری بالایی دارد.
چند درصد میز چهارم ساخت‌داخل به شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص خواهد یافت؟
در برگزاری میزهای ساخت‌داخل اولویت با شرکت‌های دانش‌بنیان است. البته گاهی گروه یا شخصی با تحقیق و نمونه‌سازی به‌یک دانش در تولید قطعه رسیده است؛ اما با ادبیات تولید انبوه آشنا نیست. بنابراین برای حصول نتیجه بهینه، شرکت‌های دانش‌بنیان باید با شرکت‌های تولیدی ترکیب شوند.
میز ساخت‌داخل چهارم چه‌زمانی برگزار خواهد شد؟
به‌احتمال زیاد میزساخت داخل بعدی به‌صورت مجازی برگزار می‌شود. همچنین جلسه‌ای در روزهای آینده در سازمان گسترش برقرار می‌شود و در آن مشخص خواهد شد میز چهارم چه‌زمانی برگزار شود.
درعین‌حال ممکن است تا یک‌ماه آینده برگزار شود. در این میز حدود30 قطعه‌ســـــاز با 30 قطعه شرکت خواهند داشت.
