به گزارش «اخبار خودرو»، یکی از بازیگران اصلی آلودگی هوا در فصول سرد سال، موتورسیکلت‌ها هستند. وسایل نقلیه‌ای که همیشه درسایه قرار دارند و خود را درقالب بازیگر اصلی آلودگی نمایان نمی‌کردند. اما اخیر آلودگی هوا از زمستان به تابستان آمده و هوای پایتخت را آلوده کرده است. اما این‌بار انگشت اتهام به سمت وسایل نقلیه دوچرخ نشانه رفته است. بنابراین باید در شرایط فعلی صنعتگران اقدام به تولید محصولات با آلایندگی کم کنند، . این مساله مشروط بر آن است که پلت‌فرم جدید برای موتورسیکلت‌ها ساخته شود تا توسعه و ارتقای تکنولوژی برای کاهش آلایندگی ناشی‌از احتراق کاهش یابد. اما برای دستیابی به این مهم دولت و متولیان امر باید به سمت حمایت‌های مالی از صنعت موتورسیکلت بروند و با برنامه‌ریزی‌های مناسب امکان تولید، تنوع و توسعه این محصولات را فراهم کنند. برای بررسی مشکلات فعلی این صنعت با مهندس رضابرنابادی، کارشناس صنعت خودرو و موتورسیکلت به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که در ادامه بخشی از آن را از نظر می‌گذرانید.
آیا در کشور ما توان طراحی پیشرانه برای موتورسیکلت‌ها وجود دارد؟ در صورت امکان تولید؛ چرا تمایل به طراحی و ساخت نیست؟
تکنولوژی پیشرانه‌های کنونی در موتورسیکلت‌ها قدیمی است و میزان آلایندگی آنها بالاست. بنابراین توان طراحی پیشرانه موتورسیکلت در کشور از نظر دانش‌فنی آن وجود دارد. آن‌چه سبب عدم استفاده ازاین توانمندی‌ها می‌شود، نبود زیرساخت‌های صنعتی و بی‌علاقگی تولیدکنندگان است. باتوجه به شرایط تحریمی کشور، تعدد و تنوع پیشرانه برای این وسایل نقلیه اقتصادی وجود ندارد. بنابراین معمولا طراحی و تولید پیشرانه برای موتورسیکلت‌سازان جذابیتی نداشته؛ پس به‌دنبال واردات آن هستند. متاسفانه تولیدکنندگان تفکر وارداتی را به‌جای تولیدی در نظر دارند و به‌نظر می‌رسد واردات برخی محصولات مقرون به صرفه‌تر است.
درصورت توسعه سبد محصولات تولیدکنندگان موتورسیکلت، باید از سیستم برقی یا احتراق داخلی استفاده شود؟
برای حفظ بازار و تامین نیاز مشتریان باید سبد محصول تولیدکنندگان توسعه و گسترش یابد. درواقع موتورسیکلت‌سازان باید براساس توان خرید مشتریان در بازار و نیاز آنها اقدام به توسعه موتورسیکلت‌های انژکتوری و سپس برقی کنند. هر دو محصول باید براساس توان مشتریان داخلی تولید و عرضه شود. درحال‌حاضر قدرت خرید مشتریان در بازار کاهش یافته اما ارزان‌ترین گزینه برای خرید موتورسیکلت نمونه‌های انژکتوری است. هرچند تولید این وسایل نقلیه به‌دلیل تحریم‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است، اما باید برای انژکتوری شدن بیشتر موتورها در بازار راهکاری را در نظر گرفت.
آیا زیرساخت مناسب برای تولید موتورسیکلت‌های برقی در کشور وجود دارد و توسعه این نوع موتورسیکلت با چه چالش‌هایی مواجه است؟
هنوز زیرساخت مناسب برای توسعه موتورسیکلت‌های برقی در کشور آماده نشده است، زیرا ما ایستگاه‌های شارژ، تولید موتورسیکلت با شارژ سریع و باتری‌هایی با چرخه عمرمفید بالا نداریم. همچنین موتورسیکلت‌های برقی خدمات پس از فروش مناسب ندارند و شبکه خدماتی و تعمیراتی آنها نیز چندان توسعه نیافته است. ازسوی‌دیگر به‌دلیل قیمت نسبتا گران موتورسیکلت‌های برقی به‌دلیل نوسان نرخ ارز و عدم حمایت‌های لازم و نبود بسته‌های مشوق ازسوی دولت، اکثر مشتریان توانایی خرید این وسیله را ندارند. مشتریانی که موتورسیکلت خریداری می‌کنند، به وسیله‌نقلیه‌ای نیاز دارند که بیشترین مقدار مسافت را توأم با کمترین زمان سوختگیری طی کند. اغلب موتورسیکلت‌های برقی دامنه حرکت کوتاه و زمان شارژ طولانی دارند، بنابراین نمی‌توان تصور کرد نیاز تمام راکبان این محصول تامین شود. البته باید فرهنگ‌سازی مناسب برای استفاده از موتورسیکلت‌برقی در کشور ایجاد شود. به‌عنوان مثال باید گفت موتورسیکلت‌های برقی نسبت به سایر موتورسیکلت‌ها کمترین میزان استهلاک را دارند و انرژی در آنها براساس نیاز موردمصرف قرار می‌گیرد. متاسفانه در بازار نسبت‌به استفاده از موتورسیکلت‌های برقی بدبینی وجود دارد که باید این ذهنیت هم برای راکب و هم تعمیرکار اصلاح شود.
گفته می‌شود نبود پلت‌فرم مناسب برای موتورسیکلت‌ها سبب عدم توسعه آنهاست. نظر شما درخصوص پلت‌فرم فعلی پرتیراژترین کلاس موتورسیکلت یا همان 125 سی‌سی چیست؟
پلت‌فرمی که اکنون برای موتورسیکلت‌ها 125سی‌سی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مربوط به حداقل 4 دهه گذشته است. اگر تمایل به تغییر وجود ندارد، به‌دلیل بازار امن و درخواست زیاد مشتریان است. قطعا توسعه محصول زمانی رخ می‌دهد که ساختار یا پلت‌فرم آن انعطاف‌پذیر باشد، به‌عبارتی اگر پلت‌فرم منعطفی داشته باشیم، می‌توان تکنولوژی‌های جدید را روی آن نصب و روانه بازار کرد. همان‌طور که نداشتن پلت‌فرم در صنعت خودرو سبب شده است خودروساز نباشیم، نبود پلت‌فرم موتورسیکلت نیز در کشور سبب عدم توسعه و تنوع این صنعت و بازار آن شده است. پلت‌فرمی که اکنون در نمونه پرتیراژ موتورسیکلت یا همان خانواده 125سی‌سی استفاده می‌شود، اکنون در دنیا منسوخ شده است. هرچند قابلیت تغییر و بهبود این پلت‌فرم در کشور توسط سازندگان موتورسیکلت وجود دارد. همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردم بازار به این محصول نیاز دارد و رقابت هم وجود ندارد، پس الزامی برای تغییر در پلت‌فرم یا طراحی یک مدل جدید پلت‌فرم نیست. از سوی مشتریان هم رغبتی برای تولیدکنندگان ایجاد نمی‌شود که آنها را برای تغییر پلت‌فرم ملزم کند.
صرف هزینه برای ساخت یک پلت‌فرم جدید برای موتورسیکلت‌ها تا چه میزان می‌تواند سبب کاهش آلایندگی شود؟
طراحی و تولید پلت‌فرم مشترک برای تولیدکنندگان موتورسیکلت هزینه گزافی مانند صنعت خودرو ندارد. هرچقدر بتوان ساختار سبک و آیرودینامکی ایجاد کرد، قطعا میزان آلایندگی نیز کاهش خواهد یافت.
در بحث آلودگی‌هوا این قانون باید ازسوی متولیان آن بخش مدون شود که سازندگان هر 5سال یک‌بار ملزم به تغییر پلت‌فرم باشند. اگر سازندگان موتورسیکلت تحت‌اجبار به سمت تغییر پلت‌فرم حرکت کنند، کاهش آلودگی هوا به‌سرعت انجام خواهد شد، اما سازندگان باتوجه به شرایط مناسبی که بازار برای آنها فراهم کرده است، حاضر به اصلاح و تغییر و توسعه نیستند.
بارها شنیده می‌شود صنعت خودرو به‌دلیل تحریم‌ها و شیوع کرونا با مشکلات عدیده‌ای مواجه است. صنعت موتورسیکلت در این مدت که کرونا گسترش یافته با چه چالش‌هایی در زمینه تولید مواجه شده است؟
تحریم‌ها و مشکلات ناشی‌از شیوع کرونا در ماه‌های اخیر صنایع را تحت‌تاثیر قرار داده، همین مساله بیش‌از گذشته در صنعت موتورسیکلت مشکلاتی را ایجاد کرده است.
نخستین چالشی که خط‌تولید موتورسیکلت‌های انژکتوری را با دردسر مواجه کرده، تامین ECU است. متاسفانهECU و سیم‌کشی آن برای موتورسیکلت‌ها به‌ویژه نسخه 125سی‌سی هربار از یک کشور و شرکت خاص تامین می‌شود که همه آنها یک تامین‌کننده مشخص ندارند.
این مساله بعدها در فرآیند تعمیر و عیب‌یابی دردسرساز خواهد شد. اما به‌طور کلی قطعات مورد نیاز این موتورسیکلت‌ها از کشورهای هند، چین و تایوان وارد می‌شوند.
گفته می‌شود موتورسیکلت‌های انژکتوری ضعف‌جانمایی دارند، آیا این موضوع ازجمله علل خرابی آنهاست؟
بله، متاسفانه خرابی‌هایی که برای موتورسیکلت‌های انژکتوری ایجاد می‌شود به‌دلیل ضعف جانمایی قطعات سیستم انژکتور مانند سنسور و عملگرهاست. معمولا این شیوه جانمایی سبب خراب شدن سریع سنسورها و کاهش عمرمفید سایر قطعات می‌شود. ازسوی‌دیگر مشکل سوخت‌رسانی داخل این سیستم‌ها وجود دارد. به‌عنوان‌مثال وقتی سنسور اکسیژن در اثر حرارت به سرعت فرسوده و معیوب شود، مقدار پاشش سوخت کنترل نمی‌شود در نتیجه آلایندگی افزایش خواهد یافت.
کیفیت قطعات و خدمات پس از فروش موتورسیکلت‌های داخلی را چگونه ارزیابی می‌کنید و این قطعات از چه کشورهای تامین می‌شوند؟
مهم‌ترین خواسته مشتریان هنگام خرید هر محصول، کیفیت و عمرمفید مناسب است. قطعاتی که از کشور چین برای تولید و خدمات‌پس‌از فروش تامین می‌شوند، نمی‌توانند خواسته مشتریان بازار را تامین کنند. زیرا این قطعات کیفیت و استاندارد قابل‌قبولی ندارند. اما قطعاتی که از منابع هندی و تایوانی به کشور وارد می‌شوند، رضایت مشتریان در جلب کرده‌اند.
بنابراین در این صنعت نیاز است بیشتر به سمت داخلی‌سازی قطعات پیش برویم. زیرا گستره صنعت و بازار موتورسیکلت در کشور، به‌اندازه خودروسازی از نظر اقتصادی قابل‌دفاع و توجیه‌پذیر است. این صنعت برای کاهش میزان آلاینده‌های تولیدی نیاز به حمایت و توجه ویژه دولت و متولیان امر دارد. بنابراین اگر از پتانسیل داخلی به‌درستی استفاده شود، می‌توان محصول قابل‌رقابت با وارداتی‌ها به بازار عرضه کرد.
به‌عنوان سوال پایانی چگونه می‌توان موتورسیکلت اقتصادی براساس نیاز مشتریان در بازار تولید کرد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت گام نخست، کنترل یا تثبیت نرخ ارز در بازار است. پس از آن باید صنایع مادر همراه با تولیدکنندگان داخلی به عرضه مواداولیه ارزان و افزایش ضریب ساخت قطعات داخل اقدام کنند.
