به گزارش «اخبار خودرو»، طی چند ماه نخست سال جاری شاهد افزایش قیمت چشمگیر فولاد در کشور بودیم. در همین راستا، کارشناسان اعلام کردند واسطه‌گری سودجویان، افزایش قیمت جهانی فولاد، کاهش تولید فولاد در کشور چین به‌عنوان مهم‌ترین تولیدکننده این فلز در جهان، افزایش قیمت مواد اولیه ذوب‌آهن، افزایش نرخ ارز و کاهش واردات ورق خودرو ازجمله مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت فولاد بوده است. این در حالی است که خودروسازان داخلی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مشتریان فولاد موجود در کشور در کنار صنایع ساخت‌وساز مسکن، به‌دلیل سازوکارهای موجود در فرایند قیمت‌گذاری، تنها به‌صورت پلکانی و غیر همپا و هر سه ماه یک بار موفق به دریافت مجوز افزایش محدود قیمت خودرو از شورای رقابت می‌شوند.
سیدرضا شهرستانی، عضو هیات‌مدیره انجمن فولادسازان ایران در این باره معتقد است: «در حوزه تقاضا باید تقاضاهای موجود از طریق سامانه بهین‌یاب، دوباره مورد بررسی قرار گیرد تا تقاضای کاذب خریداران از بین برود.»
خودروسازان؛ بزرگ‌ترین مشتریان صنعت فولاد ایران
شهرستانی اظهار داشت: «بزرگ‌ترین مشتری صنعت فولاد کشور صنعت خودرو است؛ به‌طور میانگین یک خودرو صندوق‌دار معمولی برای تولید حدود یک تن و یک خودرو شاسی‌بلند در حدود یک‌هزار و ۴۰۰ کیلوگرم فولاد نیاز دارد. بر این اساس، تصمیم‌گیران حوزه فولاد، از رونق تولید در صنعت خودرو حمایت می‌کنند. زیرا این امر موجب توسعه صنعت فولاد می‌شود.»
این در حالی است که حسین مدرس‌خیابانی، سرپرست سابق وزارت صمت معتقد بود: «اگر به تقاضای کاذب در بورس کالا پاسخ داده شود، آن‌گاه محصول خریداری‌شده در بازار آزاد عرضه می‌شود و قیمت را تا چندبرابر افزایش می‌دهد. اما درهرحال در بخش عرضه فولاد، باید فروش به نحوی باشد که کارخانجات نیز بدون مواد اولیه باقی نمانند.»
واقعیت این است که اگر دولت بخواهد معاملات فولاد در بورس کالا را با آزادسازی قیمت سامان‌دهی کند، باید انتظار داشت قیمت خودرو که ۶۰ درصد وزن آن را فولاد تشکیل می‌دهد، با افزایش روبه‌رو شود. چراکه خودروسازان و قطعه‌ساران فولاد مورد نیاز خود را از طریق بورس کالا تهیه می‌کنند.
از سوی دیگر، در بخش مسکن نیز با آزادسازی قیمت فولاد، قدر مسلم هزینه تولید مسکن افزایش خواهد یافت و این مسأله در نهایت قیمت‌ها را در این بازار با افزایش بیشتری مواجه می‌کند.»
سقف قیمت فولاد در بورس کالا کاذب است
عضو هیأت‌مدیره انجمن فولادسازان کشور با اشاره به این‌که بازار این محصول طی ماه‌های ابتدایی سال جاری بسیار آشفته بوده است، گفت: «با توجه به این اوضاع، جلسه بررسی وضعیت فولاد در نهاد ریاست‌جمهوری با معاون اقتصادی رئیس‌جمهور برگزار شد. در این جلسه مقرر شد کارهای کارشناسی برای آزادسازی قیمت فولاد در بورس کالا انجام شود. اما مسئولان دولتی اعلام کردند این کار به‌مرور زمان انجام خواهد شد، زیرا که نگران بر هم خوردن نظم بازار بودند؛ درحالی‌که پایین نگه داشتن قیمت فولاد در بورس کالا و ایجاد فاصله قیمتی در بازار آزاد، باعث این اوضاع نابسامان در بازار محصولات فولادی شده است.»
وی افزود: «در این جلسه درخصوص مدیریت بازار فولاد و چگونگی عرضه در بورس مباحثی مطرح شد و دولتی‌ها حمایت خود را از ادامه عرضه فولاد در بورس کالا اعلام کردند. معاون‌اقتصادی رئیس‌جمهور به ما گفت خبر موافقت دولت با خروج فولاد از بورس کالا شایعه است.
او درعین‌حال از فولادسازان خواست ۱۰۰ درصد محصولات خود را در این بازار عرضه کنند. اما نکته مهم این است که تا وقتی سقف قیمتی در بورس کالا کاذب باشد، بازار ثبات پیدا نخواهد کرد. زیرا فاصله قیمتی در بورس کالا و بازار آزاد بسیار زیاد است.»
شهرستانی ادامه داد: «تعیین سقف قیمتی برای عرضه محصولات فولادی در بورس اشتباهی بزرگ است که ایجاد رانت می‌کند. زیرا خریداران نیز از طریق سامانه بهین‌یاب و به‌صورت دستوری به بورس کالا معرفی می‌شوند. بدین‌ترتیب فولاد عرضه‌شده در بورس کالا چند دست در بازار آزاد می‌چرخد و قیمت آن افزایش پیدا می‌کند. در چنین وضعیتی معلوم است که عرضه فولاد در بورس کالا نمی‌تواند کارکرد درستی داشته باشد. چرا که شیوه عرضه بسیار غلط است.»
ترجیح برای صادرات
عضو هیات‌مدیره انجمن فولادسازان ایران با بیان این‌که متأسفانه مردم از افزایش قیمت در بازارهای واسطه‌ای اطلاع چندانی ندارند، تصریح کرد: «خودروسازان از عمده‌ترین مصرف‌کنندگان فولاد کشور هستند. اما فعالان این صنعت در تهیه فولاد مصرفی خود با افزایش قیمت چشمگیری روبه‌رو شده‌اند. درصورتی‌که وقتی خریدار این محصول را از بورس کالا تهیه می‌کند، آن‌ها را با سود سرشاری در بازار آزاد به فروش می‌رساند. در چنین وضعیتی معلوم است که فولادسازان خود رغبتی برای عرضه محصولاتشان در بازار بورس کالا ندارند و ترجیح می‌دهند آن‌ها را با قیمت بالاتری در بازار آزاد به فروش برسانند.»
شهرستانی با اشاره به این‌که افزایش نرخ فولاد تاثیرات تورمی خود را در دیگر صنایع تشدید می‌کند، افزود: «درحال‌حاضر قیمت فولاد در بورس کالا ۵ تا ۱۰ درصد از قیمت آن در بازار آزاد کمتر است. این مسأله حواشی نامطلوب زیادی ایجاد کرده و بنده این نکته را در جلسه با معاون اقتصادی رئیس‌جمهور هم متذکر شدم. در چنین وضعیتی شرکت‌ها ترجیح می‌دهند با این قیمت‌ها محصولات خود را صادر کنند. اما اگر قیمت‌ها در بورس کالا نیز آزاد شود، ترجیح ما این خواهد بود که محصولاتمان را در بازار داخل عرضه کنیم. زیرا ریسک بازگشت پول از مقصدهای صادراتی با توجه تحریم‌ها بسیار بالا است.»
