زمانیکه همهگیری کرونا تقاضای جهانی را تحت تاثیر قرار داد و به تعلیق خطوط تولید کارخانههای خودروسازی انجامید، خودروسازان ژاپنی سریعتر از بقیه توانستند معادلهای که با آن سروکار داشتند را ببینند: اگر قرار است فروش به حداقل برسد، نقطه سربهسر هم باید از آن تبعیت کند. نقطه سربهسر، میزانی از تولید بنگاه اقتصادی را نشان میدهد که در آن میزان هزینهها با میزان درآمدها برابر میشود و بنگاه در این سطح از تولید نه سود میکند و نه زیان.
کاهش هزینههای ثابت
به گزارش «اخبار خودرو»، با پایین آمدن حاشیه سود در سال گذشته خودروسازان بسیاری از کشورها برای بهبودبخشیدن توانایی خود در افزایش سودآوری در حین تولید کمتر با هم مسابقهای بیفایده گذاشتند. در نتیجه تغییر نقاط سربهسر موضوع اصلی بحثها در تویوتا، نیسان و مزدا بود. هوندا نیز اعلام کرد که هزینههای ثابت خود را کاهش داده است.
این موضوع شاید بیش از همه برای نیسان اضطراری باشد. با اینکه این شرکت در سال گذشته از ضرر مالی هنگفت خود خبر داد، همچنین گفت که نقطه سربهسر عملیاتی خود را به سطح فروش جهانی ۴.۴ میلیون دستگاه کاهش داده است این در حالی است که این میزان در سال ۲۰۱۸ و پیش از وقوع پاندمی ۵ میلیون دستگاه بود. این دستاوردی به هنگام است.
اقدامات نیسان
فروش نیسان در سال مالی جاری دقیقا در همین سطح ۴.۴ میلیون دستگاه با رشدی ۸.۶ درصدی روبهرو خواهد بود. اگر محاسبات این شرکت درست باشد، به این ترتیب خواهد توانست از نقطه بحرانی عبور کند. در سال مالی اخیر که تازه به پایاتن رسیده، فروش جهانی نیسان ۴.۱ میلیون دستگاه بود که کاهشی ۱۸ درصدی را نشان میدهد. این کاهش فروش بزرگترین ضرر عملیاتی در یک سال مالی را روی دست نیسان گذاشته است.
آشوانی گوپتا مدیرعملیاتی ارشد نیسان در این باره گفته: «حالا در سطح تولید ۴.۴ میلیون دستگاه ما میتوانیم به سودآوری دست پیدا کنیم. این نقطه سربهسر راهبرد ما را برای رشد سودآوری تقویت میکند».
نیسان با کسر بیش از ۳.۲ میلیارد دلار از هزینههای ثابتش از طریق اقداماتی مانند حذف محصولاتی از خط تولید خود، تعطیلی کارخانههای تولید و مهار هزینههای بازاریابی توانسته به این هدف دست پیدا کند. نیسان با برنامه میانمدت احیای خود با عنوان «نیسان بعد» در حال کاهش ظرفیت تولید جهانی خود تا رقم ۵.۴ میلیون دستگاه است و نقطه سربهسر ۴.۴ میلیونی به این هدف کمک خواهد کرد.
همچنین نیسان در حالیکه با محصولات جدیدی مانند مدل جدید کراساوور روگ وارد دوره جدیدی میشود خود را برای یک رشد آماده میکند. محصولات جدید به نیسان کمک خواهند کرد تا با قیمتهای بالاتری محصولاتش را عرضه کند و درآمد سالانهاش را افزایش دهد.
شیوهای از گذشته
پایین آوردن هزینه یک سنت دیرینه در میان خودروسازان ژاپنی با فلسفه موسوم به «کایزن» است. راهبرد کاهش هزینهها به منظور ایجاد سودآوری در هنگام دورههای افت اقتصادی از زمان بحران اقتصادی دهه ۱۹۳۰ به ژاپن آورده شده بود. اما بحران کرونا و بعد از آن کمبود میکروچیپها باعث شد تا خودروسازان ژاپنی باری دیگر به این فلسفه روی بیاورند و همین مساله تابآوری آنها را نسبت به همتایان خود در سایر نقاط جهان افزایش داده است. هرچند چشمانداز کوتاه مدت چندان آفتابی نیست.
هفته گذشته موسسه فیچ ریتینگز پیشبینی کرد که بحران میکروچیپهای نیمه هادی در مجموع به قیمت افت تولید ۳.۸ میلیونی خودروسازان جهان تمام خواهد شد و این مساله فشار زیادی را به حاشیه سود خودروسازان تحمیل خواهد کرد. در ژاپن تمام خودروسازانی که در ماه مه گزارش مالی خود را منتشر کردند بر تلاشهای خود برای کاهش هزینهها تاکید داشتند.
بهینهسازی در سایر شرکتها
هوندا موتور اعلام کرد که هزینههای ثابت خود را در سال مالی منتهی به ۳۱ مارس، تا ۲۰۰ میلیارد ین (۱.۸ میلیارد دلار) کاهش داده است. تویوتا هم در هنگام گزارش درآمدهای سالانه خود اعلام کرد که حجم فروش سربهسر خود را از زمان بحران بزرگ اقتصادی ۲ میلیون دستگاه کاهش داده است. در سال مالی منتهی به ۳۱ مارس نیز که تویوتا در تلاش برای کاهش هزینههای خود بود، موفق شد تا نقطه سربهسر خود را تا چند صد هزار دستگاه خودرو کاهش دهد.
کنتا کن مدیر مالی ارشد تویوتا در این باره گفته: «ما به بهینه کردن هزینه کلی تویوتا ادامه خواهیم داد. در آینده ما میزان تولید سربهسر خود را بیشتر از این کاهش خواهیم داد تا بتوانیم منابعی را برای سرمایهگذاری خود ایجاد کنیم».
حتا مزدا موتور هم که در میانه برنامه بازسازی خود است، جاده موفقیت را از میان نقطه سربهسر میبیند. مزدا به طور پیوسته میزان تولید خود کاهش داده و از ۱.۱۳۶ میلیون دستگاه در سال مالی منتهی به مارس ۲۰۲۰ آن را به ۱.۰۱۵ میلیون دستگاه در سال مالی منتهی به ۳۱ مارس ۲۰۲۱ کاهش داده است. در سال مالی جاری مزدا قصد دارد این رقم را به ۱ میلیون دستگاه برساند.