به گزارش «اخبار خودرو»،بازارهای سکه و ارز این روزها ثبات بیشتری را به نسبت بازارهای مسکن و خودرو تجربه میکند. این در حالی است که به روزهای پایانی دولت دوازدهم نزدیک می‌شویم، اما دولت دوم حسن روحانی در مصاف با تحریم‌ها نتوانست درخصوص مهار تورم افسارگسیخته در بسیاری از کالاها ازجمله خودرو موفق عمل کند. بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند در دو سال گذشته نرخ ارز تعیین‌کننده قیمت محصولات خودرویی در بازار بود، حال آن‌که در سال جدید به نظر می‌رسد خودرو تبعیتی از ارز ندارد و کاهش انتظارات تورمی نیز قادر به معجزه‌گری در این بازار نیست.
علی قنبری، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی گروه اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به نحوه عرضه محصولات خودروسازان به بازار گفت: «شیوه عرضه خودرو از سوی تولیدکننده پیش از اعمال تحریم‌های بین‌المللی نیز جوابگوی نیاز متقاضیان خودرو در بازار نبود. به این معنا که اگر خودروساز تولید محصولی را خواسته یا ناخواسته کاهش می‌داد، قیمت آن خودرو در بازار روند صعودی به خود می‌گرفت. این در شرایطی است که اگر تیراژ همان محصول افزایش می‌یافت، قیمت آن نیز در بازار در همان پله ثابت می‌شد. به این ترتیب، نوع عرضه از سوی خودروساز و همچنین تقاضای موجود در بازار را می‌توان به‌عنوان عامل تعیین‌کننده قیمت خودرو در بازار در نظر گرفت.»
به‌رغم بازگشت نسبی ثبات به دیگر بازارهای مالی، چرا صنعت خودرو همچنان بر موج بی‌ثباتی شناور است؟
همان‌طور که شاهدیم هم تولیدکننده از وضعیت بازار خودرو ناراضی است و هم مصرف‌کننده توان پرداخت هزینه‌های تحمیل‌شده به صنعت خودرو را ندارد. قیمت تمام‌شده محصولات خودروسازان بیش از ارزش واقعی آن‌ها در بازار است. به دلیل افزایش نرخ ارز و بالا رفتن قیمت خرید مواد اولیه تولید، شرکت‌های خودروسازی به ناچار درخواست افزایش قیمت محصولات خود را دارند. درحالی‌که دلار با کاهش ۳۰ درصدی در سال گذشته نتوانست تاثیرات بحران ایجادشده را کاهش دهد. صورت‌های مالی این بنگاه‌ها طی سه سال گذشته بیانگر رشد بی‌سابقه زیان‌دهی محصولات پرتیراژ است. البته شورای رقابت در این سه سال برای جلب رضایت مشتریان، از زیان تولید این محصولات چشم‌پوشی کرد و خودروساز را مجبور به عرضه خودرو با قیمتی زیر هزینه‌های تولید کرده است. حال در شرایطی که زیان‌دهی خودروسازان با بی‌تفاوتی سیاست‌گزار و شورای رقابت روبه‌رو شده، خودروساز به ناچار خود قدم‌هایی را برای کاهش زیان تولید برداشته است. اولین قدم همان‌طور که عنوان شد، تمرکز بر تولید محصولات کم‌تیراژ با زیان‌دهی کمتر است.
راهکار خودروسازان برای کاهش زیان انباشته تحمیلی به این صنعت تا چه میزان موفق بوده است؟
با توجه به آمارهای منتشرشده از بازار خودرو، محصولات کم‌تیراژ خودروسازان از ابتدای سال جاری تاکنون رشد زیر 5درصدی را در قیمت‌ها به خود دیده‌اند. حال آن‌که بر قیمت پرتیراژها 8.5درصد اضافه شده است. بنابراین تغییر جهت تولید در شرکت‌های خودروساز اگرچه از زیان این شرکت‌ها کاسته است، اما بازار را در بخش خودروهای پرتیراژ با رشد قیمت مواجه میکند.
به نظر شما بازار خودرو باتوجه به دریافت سوبسیدهای دولتی و اعمال قیمت‌گذاری دستوری محصولات از سوی شورای رقابت، همچنان شرایط مناسبی برای حضور سوداگران دارد؟
بازار کنونی خودرو که برخلاف دیگر بازارها در تلاطم قیمتی به سر می‌برد، این بار حتی با افزایش عرضه خودرو، روند صعودی در قیمت‌ها به خود گرفته است.
هرچند برخی مخالفان خودروسازان، از این روش به‌نام مدیریت بازار توسط خودروساز نام می‌برند، اما آن‌چه مشخص است، با شیوه قیمت‌گذاری دستوری ظاهرا چاره دیگری برای جبران ضرر برای خودروساز باقی نمانده و چاره کار نیز تجدیدنظر در این نوع فعالیت‌های دستوری است.
تبعات رویکرد جدید عرضه خودرو در بازار
چیست؟
شرکت‌های خودروساز تمام هم و غم خود را روی عرضه محصولاتی قرار داده‌اند که در وهله اول زیانی از ناحیه تولید و عرضه متوجه آن‌ها نشود و در وهله بعد، بتوانند درپی عرضه این محصولات، سودی نیز از فروش محصولات به دست آورند.
تمرکز شرکت‌های خودروساز در طرح‌های فروش فوق‌العاده بر عرضه محصولاتی که عنوان کم‌تیراژ را یدک می‌کشند، هرچند توانسته سرعت حرکت ماشین تولید زیان خودروسازان را کاهش دهد، اما این مساله تبعاتی را متوجه بازار کرده است.
همان‌طور که عنوان شد، شرکت‌های خودروساز همچنان تحت فشار سیاست قیمت‌گذاری دستوری قرار دارند و برای این‌که خود را از زیر این فشار تا حدودی خارج کنند، عرضه محصولات پرتیراژ را که به‌طبع روی آن‌ها زیان بیشتری نیز متحمل می‌شدند، تقریبا متوقف کرده‌اند.
درحال‌حاضر شاهدیم محصولات پرتیراژ به دلیل تقاضای بالا و توقف عرضه شرکت‌های خودروساز طی چهار ماهی که از سال جاری گذشته با جهش قیمت روبه‌رو بوده‌اند. به نظر شما صعودی‌شدن نمودار قیمت پرتیراژها در بازار خودرو تا کجا ادامه خواهد داشت؟
تغییر رویکرد خودروسازان در عرضه محصولات خود سبب شده است علاوه بر بازار، کف قیمت‌ها در کارخانه هم تغییر کند. صعودی‌شدن نمودار قیمت پرتیراژها در شرایطی است که از یک طرف نرخ ارز، نوسان کمی را تجربه میکند و از طرف دیگر به دلیل خروج تقاضای سرمایه‌ای از بازار پیش‌بینی می‌شد قیمت این خودروها نیز به‌نوعی به ثبات برسند.
البته این همه اتفاقی نیست که در بازار خودرو افتاده است. بالا آمدن کف قیمت در بازار، تاثیر خود را بر قیمت محصولاتی که عنوان کم‌تیراژ دارند نیز گذاشته شده و قیمت این محصولات هم در بازار به‌رغم محدودیت تقاضا برای آن‌ها و همچنین عرضه توسط خودروسازان تا حدودی از رشد قیمت پرتیراژها تاثیر پذیرفته و نمودار قیمت آن‌ها نیز صعودی شده است.
