به گزارش «اخبار خودرو»، نوسازی ناوگان باری کشور در چند دهه اخیر با مشکلات بسیاری همراه بوده است. در کنار تمام مسائلی که در تولید و بازار این خودروها به واسطه تحریم‌ها و نبود قطعات اصلی و افزایش قیمت‌ها به وجود آمد اما شنیده‌ها حاکی از آن است که ورود خودروهای ناوگان داخلی به جاده‌های خارجی به ویژه در اروپا هم با مشکلاتی همراه شده است. آن طور که مدیرکل ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اعلام کرده است در صورت عدم نوسازی ناوگان تجاری کشور، ورود این خودروها به کشورهای اروپایی احتمالا متوقف خواهد شد؛ موضوعی که نشان‌دهنده لزوم در تسریع نوسازی ناوگان تجاری کشور است و در صورت عدم اجرای این طرح، مشکلات بین‌المللی تاثیر مستقیمی بر بازار کار این خودروها می‌گذارد.
عدم نوسازی ناوگان؛ مانع ورود کامیون‌داران به اروپا
مدیرکل ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور بیان کرده است؛ «در صورت عدم اجرای طرح نوسازی ناوگان تجاری کشور، ممکن است در آینده کامیون‌داران ایرانی برای ورود به کشورهای اروپایی به مشکل برخورد کنند.» این وضعیت به‌طور قطع در آینده باعث از دست رفتن بازار بین‌المللی کار این خودروها می‌شود. این در حالی است که طی سال‌های اخیر مالکان این خودروها به دلیل سلطه تحریم‌ها بر بازار و صنایع کشور، بخش بزرگی از بازار کار داخل کشور را از دست داده‌اند و عدم توان ورود این خودروها به کشورهای اروپایی، بازار کار آن‌ها را نسبت به سال‌های گذشته کوچک‌تر خواهد کرد و البته مشکلات آن‌ها را دوچندان.
رانندگان خارجی جای ایرانی‌ها را پر می‌کنند
باید این موضوع را هم در نظر گرفت که در صورت از دست رفتن بازار کار کامیون‌ها و کشنده‌های کشور در مقاصد بین‌المللی به ویژه اروپا، شرکت‌ها و مالکان خودروهای باری در سایر کشورها بیکار ننشسته و بر این بازار حکمرانی خواهند کرد. رانندگان خارجی هم‌زمان با کوچک شدن سهم ایرانی‌ها، سهم خود را از حمل‌ونقل بین‌المللی افزایش داده و مسیرهای ازدست‌رفته رانندگان ایرانی را هم به خود اختصاص خواهند داد. همان‌طور که جواد هدایتی، مدیرکل ترانزیت و حمل‌ونقل بین‌المللی سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای کشور به‌تازگی عنوان کرده است: «هم‌اکنون کامیون‌داران روسی و ترک برنده رقابت در بازار حمل‌ونقل منطقه‌ای و بین‌المللی هستند.» بنابراین می‌توان گفت در شرایطی که صنعت 50ساله تولید کامیون و کشنده در کشور طی سال‌های اخیر از تولیدکنندگان نه‌چندان باسابقه ترکیه و برخی کشورهای همسایه بازمانده و بازارهای صادراتی منطقه را به این کشورها واگذار کرده است، حالا سهم خود از حمل‌ونقل بین‌المللی را هم به رانندگان خارجی واگذار خواهد کرد.
تاکید اروپایی‌ها بر حمل‌ونقل سبز
نوسازی ناوگان تجاری و بین‌المللی را باید از چند زاویه نگاه کرد. بخشی از آن به ناوگانی که با اروپایی‌ها در ارتباط هستند، برمی‌گردد که عمدتا کالاهای حیاتی، مواد اولیه و صنعتی مورد نیاز خط‌های تولید از این طریق تامین می‌شود و ضرورت جدی‌تری دارد. زیرا کشورهای اروپایی با توجه به حساسیت‌هایی که روی مسائل زیست‌محیطی و حمل‌ونقل سبز دارند، برایشان مهم است ناوگانی که به کشورشان وارد می‌شود، استانداردهای آلایندگی لازم را داشته باشد.
ضرورت ورود برنامه بلندمدت برای سبز کردن ناوگان تجاری
با فرض آن‌که نوسازی ناوگان تجاری با تمام سرعت انجام شود و خودروهای بدون استاندارد فعلی به مدل‌های یورو4 یا بالاتر هم تبدیل شوند، باز هم به نظر می‌رسد این راه‌حل تنها در کوتاه‌مدت جوابگوی ناوگان تجاری کشور باشد و مشکلات حمل‌ونقل بین‌المللی این خودروها برای درازمدت حل نشود. گذر اروپایی‌ها از سوخت‌های فسیلی و برنامه‌ریزی‌های آن‌ها برای استفاده از سوخت‌های پاک در سال‌های آتی در کنار قوانینی که به منظور جلوگیری از ورود مدل‌های دیزلی به کشورهایشان وضع کرده‌اند، به‌طور قطع آینده ناخوشایندی را برای بخش ترانزیتی این ناوگان به همراه خواهد داشت. هدایتی نیز با اشاره به این موضوعات عنوان کرده؛ «ممکن است این خودروها در آینده در صورت ورود به اروپا با جرایم سنگینی مواجه شوند.» وی همچنین با اشاره به برنامه‌های اروپایی برای دستیابی به حمل‌ونقل سبز اظهار کرده است: «اگر نتوانیم شرایط آن‌ها را که در حالت حداقلی استاندارهای آلایندگی ناوگان حمل‌ونقل است، تامین کنیم، قطعا ناوگان ما نمی‌تواند در آینده به مبادلاتشان با اروپایی‌ها ادامه دهند و مجبور خواهیم شد از ناوگان کشورهای دیگر استفاده کنیم.»
کمبود کامیون‌های یخچال‌دار و تکنولوژی قدیمی
به غیر از فرسودگی، نبود برخی امکانات برای خودروهای باری کشور، توان رقابت این ناوگان با رقبا را به حداقل رسانده است که در این میان می‌توان به عدم سرمایه‌گذاری در زمینه کامیون‌های یخچال‌دار اشاره کرد، موضوعی که بارها از سوی مسئولان عنوان شده است و از آن به‌عنوان یک ضعف در سیستم حمل‌ونقل داخلی نام برده می‌شود. هدایتی نیز در این زمینه با اشاره به موافقت‌نامه کشور با اوراسیا اظهار کرده است: «محصولاتی که نیاز به این تجهیزات دارند، درحال‌حاضر با استفاده از کامیون‌های روسی و آذربایجانی حمل می‌شوند که از تکنولوژی روز برخوردار بوده و از نظر هزینه حمل، رقابتی‌تر هستند. زیرا قیمت ناوگان در کشور ما بسیار بالاتر از کشورهای دیگر است. بنابراین روش و چگونگی نوسازی ناوگان نیز بسیار مهم است و باید بتوانید کامیون را با قیمت مناسب و رقابتی در اختیار کامیون‌دار قرار داد.» به نظر می‌رسد عدم نوسازی ناوگان حمل‌ونقل تجاری کشور در کنار تمام زیان‌هایی که برای مالکان خودروهای داخلی دارد، درحال‌حاضر به نفع کشورهای همسایه رقم خورده و بازار ترانزیتی ایران را به آن‌ها واگذار کرده است.
