به گزارش «اخبار خودرو»،این روزها در میانِ شهر افرادی برای خود کاری دستوپا کردهاند که برای شروع نیاز چندانی به پول ندارد، آن هم وسط شلوغی و ترافیک شهر. سرمایه این کار چند بچه قد و نیم قد است، چهارراه و چراغقرمزی که صاحبش میشوند. دستفروشی در خیابانها و پشت چراغ قرمز چهارراهها، پدیدهای است با قدمت طولانی که گاه به وقوع حوادث تلخ هم منتهی میشود؛ شغلی که هر روز شاهد ازدیاد آن در گوشه و کنار شهر هستیم.
مشاغل خیابانی با درآمدهای میلیونی
در هر ساعت از شبانهروز که از خیابان بگذرید با دستفروشهایی روبهرو میشوید که حالا شکل کارشان عوض شده است. آنها برخلاف گذشته دستشان را جلو دیگران دراز نمیکنند اما در عوض گل و دستمال کاغذی میفروشند. کوچکترها هم شیشه خودروها را دستمال میکشند و با التماس از رانندهها پول میخواهند. آنها از کارشان راضیاند و درآمدشان میلیونی است. مالیات هم نمیدهند. این مشاغل خیابانی با روابط فامیلی و خانوادگی هم گره خورده است. چه بخواهید و چه نخواهید؛ آنها را سرچهارراههای تهران میبینید. پسر، دختر، زن و مرد هرکدام چیزی در دست گرفتهاند و لابهلای خودروهایی که پشت چراغ قرمز و ترافیک گرفتار شدهاند، میچرخند. چندی قبل دکتر آفرینی، کارشناس و مسئول پیشگیری و ساماندهی آسیبدیدگان اجتماعی شهرداری شیراز در گفتوگو با یکی از خبرگزاریها گفت: «درپی شیوع ویروس کرونا در کشور دستوراتی ازسوی مسئولان مربوطه و همچنین ستاد ملی مدیریت کرونا در خصوص توقف طرح جمعآوری معتادان متجاهر، کارتنخوابها و کودکان کار به دستگاههای ذیربط ابلاغ شد. براساس این دستورات هیچ دستگاهی مجاز به جمعآوری و ساماندهی معتادان متجاهر، کارتنخواب ها و کودکان کار نیست. زیرا جمعآوری و کنار هم قرار دادن این افراد میتواند موجب شیوع بیشتر ویروس کرونا بین این افراد شود و در صورت ابتلا، بیماری به سایرین نیز منتقل خواهد شد. از همین رو دستور توقف اقدامات درخصوص جمعآوری و ساماندهی این افراد در کل کشور صادر شد.»
وی افزود: «وظیفه ساماندهی آسیبدیدگان مذکور بهعنوان یک فعالیت بینبخشی برعهده نهادهای مختلف ازجمله وزارت کار،تعاون و رفاه اجتماعی (سازمان بهزیستی)، نیروی انتظامی و ستاد مبارزه با موادمخدر و شهرداری و دانشگاههای علوم پزشکی و دادگستری است.»
افزایش دستفروشان خیابانی
جمعآوری دستفروشان در بهترین حالت، یک راهحل موقت و صوری با پدیده دستفروشی است، بیآنکه علل ساختاری این پدیده بررسی یا راهکاری برای حل و فصل اصولی آن ارائه شود. در چنین شرایطی دستفروشان به محض کاهش فشارها و نظارتها یا با بهرهگیری از فرصتها و خلأهای موجود و همچنین با اتکا بر انواع و اقسام خلاقیتها و شگردها، بار دیگر فعالیتشان را از سر میگیرند.
مقابله با دستفروشان بهگونهای ناخواسته زمینه سوق یافتن آنها به فعالیتهای مجرمانه را فراهم و بخش وسیعی از آنها را بهسوی فعالیتهای غیررسمی پرخطر هدایت میکند. سیدمالک حسینی، مدیرعامل سازمان رفاه و خدمات مشارکتهای اجتماعی شهرداری شهر تهران در گفتوگو با روزنامه «دنیایخودرو» درباره دلایل افزایش دستفروشان دورهگرد در سطح شهر تهران گفت: «با وجود مشکلات و معضلات اقتصادی، تعداد دستفروشان دورهگرد در چهارراهها، خیابانها و اتوبانهای شهر تهران روبهافزایش است. به خاطر شرایط اقتصادی برخی افراد برای دخلوخرج زندگی به شغلهای کاذب ازجمله فروش گل، فال و ... روی میآورند تا از این طریق به درآمدی حداقل برسند.»
ثبت و پیگیری شکایات مردمی از متکدیان و دستفروشان
وی در ادامه افزود: «برخورد با دستفروشان مبنای قانونی ندارد. باتوجه به مقررات و قوانین اگر شخصی برای کسب درآمد به مکانهای عمومی مراجعه کند، برخورد با آنها موضوعیت ندارد.
پیگیری این موضوع از شفافیت قانونی برخوردار نیست، بههمین دلیل نمیتوان با ورود به این جریان از جنبه قضایی آن را دنبال کرد. اما اگر دستفروشان و متکدیان در خیابانها و اتوبانها باعث سدمعبر، آزار و مزاحمت برای مردم شوند، پیگیری آن در ابتدا بر عهده پلیس راهور است. بعد از پیگیری پلیس راهور این مساله سریعا به شهرداری گزارش میشود. شهرداری نیز در وهله اول سعی بر متقاعد کردن این افراد دارد که با حضورشان در محلهای پرحادثه، جانشان را به خطر نیندازند. اما اگر متقاعد نشدند و سماجت کردند، با ارائه حکم قضایی آنها را از این کار باز میداریم.»
سیدمالک حسینی درباره برخورد شهرداری با متکدیان اظهار کرد: «طبق ماده قانونی ۷۱۲ و ۷۱۳ مجازات اسلامی برای آنچه تحتعنوان تکدیگری حرفهای معرفی میشود، در قانون تبیین و اعمال شده است. در این خصوص نیز اگر گزارش مردمی از متکدیان حرفهای اعلام شود، از طریق سازمان خدمات اجتـــــماعی این افراد سازماندهی و به سامانسرای موقت(محل نگهداری افراد مجهولالهویه و دارای کهولتسن) منتقل شده و برایشان پرونده مددکاری تشکیل میشود. پس از تکمیل پرونده، گزارش این افراد به قـــاضی ارائه و با توجه به شواهد و مدارک، طبق ماده قانونی ۷۱۲ و ۷۱۳ پرونده آنها بررسی میشود.»
مدیرعامل سازمان رفاه و خدمات مشارکتهای اجتماعی شهرداری تهران در ادامه گفت: «مردم میتوانند از طریق شماره «۱۳۷» شکایات خود را از دستفروشان یا متکدیان اعلام کنند تا شهرداری به آنها رسیدگی کند.»