به گزارش «اخبار خودرو»،ماهنامه معتبر «لابزاندگریسس» در شماره جدید خود به بررسی پدیده اشباع (OVERSUPPLY) تامین روغنپایه در منطقه خاورمیانه پرداخته است. 10 سال پیش هیچ کشوری در منطقه خاورمیانه، روغنپایه گروه ۳ را به ایالاتمتحده یا اروپا صادر نمیکرد اما با پیشرفت سریع صنعت پالایش روغنپایه برای رسیدن به سطوح سه و سهپلاس، حالا این منطقه سهم ۵۰ تا ۵۵درصدی در تامین این نوع روغنپایه در سطح جهان دارد. سرمایهگذاریهای عظیمی که بحرین، قطر، عربستانسعودی و امارات در این منطقه انجام دادهاند، باعث شده است رقابت اصلی در زمینه ساخت روغنپایههای غیرسنتتیک در خاورمیانه شکل بگیرد.
اصل مهم بیاعتمادی
بهطورقطع منطقه ما موفقیتهای زیادی در بازار و تجارت تامین روغنپایه در آسیا داشته است. اما مسائل سیاسی و ژئوپلیتیک باعث شدهاند برخی فعالان ترس از اشباع و فروش نرفتن تولیداتشان داشته باشند. به گفته یکی از فعالان این بازار؛ در منطقه خاورمیانه بیشاز ۳میلیون تن روغنپایه گروه ۲ و ۳ تولید میشود. در مقایسه با کسبوکار بلندینگها میتوان گفت پیشرفت و سودآوری شرکتهای بلندینگ روغن افزایش چشمگیری داشته بهنحویکه رقابت بین فعالان این حوزه گاه باعث کاهش حاشیه سود بهدلیل افزایش حجم فروش تولیدکنندگانی است که پیشازاین چندان بزرگ نبودهاند اما حالا درآمد آنها با پالایشگاهها مقایسه میشود.
دید بلندمدت خریداران
استراتژی تامینکنندگان و بلندیگها؛ هماهنگشدن با تغییرات قوانین دولتی و سازمانهای تدوینکننده قوانین مبارزه با آلایندگی است که بهواسطه آن تولیدکنندگان خودرو مجبور میشوند پیشرانههایشان را تغییر دهند. بهعبارتی رابطه بین تامینکنندگان و بلندینگها در حال گسترش است و ظرفیت مازاد در خاورمیانه میتواند در قیمتگذاری و روشهای سفارشگذاری تغییرات ایجاد کند. به گفته رفیق: «پالایشگاهها به دنبال آن هستند که باتوجه به نیازهای بلندینگها تولید خود را محدود کنند بنابراین احتمالا به دنبال تنظیم بازار هستند. پالایشگاهها مشتاقند قراردادهای طولانیمدت برای ایجاد نوسان در قیمتها و عرضه ثبت کنند. اما این کار باعث خواهد شد تاجرها به یک تامینکننده وابسته شوند.» باتوجه به اینکه روغنپایه ۹۰ تا ۹۵درصد کل محصول نهایی را تشکیل میدهد، بخش مهم سودآوری و حاشیه سود برای تولیدکنندگان به قیمت روغنهای پایه بستگی دارد. بنابراین بلندینگها به دنبال سیاستهایی هستند تا سودآوری بیشتری داشته باشند.
بهگفته رفیق: «احتمالا بلندینگها بهدنبال پیوستن به جریان فروش و حملونقل روغنپایه هستند تا به این وسیله علاوهبر افزایش ظرفیتهای خود، هزینه فروش محصول نهایی را نیز کنترل کنند.» در کنار این جریان، تولید نهچندان سودآور روغنپایه گروه یک در سراسر جهان کاهش پیدا خواهد کرد، چراکه در دنیا نیاز به تولید روانکارهای ساختهشده از روغنپایه گروه یک کاهش پیدا خواهد کرد.
برنده چه کسی است؟
تامینکنندگان گروه ۲ در کره به خاطر رقابت شدید با Adnoc از امارات و Luberef از عربستانسعودی به دردسر افتادهاند، اما بهگفته رفیق؛ کره بهواسطه بازار سهام، خود را نجات خواهد داد و با کنترل قیمت محصول نهایی میتواند دست بالای خود را نسبت به تامینکنندگان خاورمیانه نشان دهد.
اما کارخانه جدید چینیها که ذغالسنگ را به شکل کربن مایع تبدیل میکند، میتواند تغییرات زیادی در بازار اعمال کند. البته این کارخانه فعلا در فاز تولید آزمایشی است و هنوز تولید انبوه را آغاز نکرده اما امکان تولید روغنپایه در حجم بسیار بالا، آن هم از ماده معدنی جدیدی را دارد که میتواند کل شرایط بازار را تغییر دهد. در مجموع پیشبینی میشود ایالاتمتحده و آسیا همچنان بزرگترین تامینکنندگان گروه ۲ باشند. این روند باتوجه به شروع کار سایت جدید اگزونموبیل در روتردام برای تولید روغنپایه گروه ۲ میتواند شرایط را برای آنها تثبیت کند. درحالحاضر خاورمیانه قصد دارد رتبه نخست تامین روغنپایه گروه ۳ در سطح جهان را در جایگاه بالاتر از کره در دست بگیرد.
اما مشکل تامینکنندگان و خریداران روغن پایه در خرید روغن پایه گروه یک از ایران باعث شده است احتمال خرید این شرکتها از گزینههای دیگر همچون شرکتهای اماراتی بالاتر برود. براساس گزارش Napstar در ماه فوریه اختلاف قیمت گروه یک و گروه ۳ به کمتر از ۴۰ دلار در هر تن رسید.
فراوانی تامین ازیکسو و محدودیتهایی که برای کشورهایی همچون ایران و قطر ایجاد شده، امکان انتخاب پیروز این میدان را سختتر از گذشته کرده است.