کارشناسان معتقدند در تصادف‌های رانندگی چهار عامل خطای انسانی، جاده، وسیله‌نقلیه و محیط موثرند. در ۹۰ تا ۹۵درصد تصادف‌های رانندگی در ایران، عامل انسانی مسئول رخداد حادثه شناخته می‌شود. از میان عوامل انسانی موثر در تصادف میتوان به نادیده گرفتن مقررات و خطاهای رانندگی، تفکرات ترافیکی نادرست، خستگی و خواب‌آلودگی و مصرف موادمخدر و الکل اشاره کرد. در ادامه به بررسی بیشتر این موضوع می‌پردازیم.
۴۶درصد تصادفات پایتخت هنگام تاریکی هوا رخ می‌دهد
در این زمینه چندی قبل رئیس اداره تصادفات پلیس راهور گفت: «روزانه حدود ۱۷۰۰ خبر تصادف از طرف شهروندان به سامانه فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ اطلاع داده می‌شود و همکاران من در صحنه تصادف حضور پیدا کرده و تصادفات را بررسی می‌کنند.»
او افزود: «بیش‌از نیمی از تصادفات منجربه فوت شهر تهران، در محورهای بزرگراهی رخ می‌دهد. بزرگراه آزادگان بیشترین سهم تصادفات را به خود اختصاص داده و ۱۰درصد کل متوفیان حوادث رانندگی ما در بزرگراه آزادگان است. پس از آن بزرگراه شهید همت قرار دارد و در رتبه سوم نیز بزرگراه امام‌علی (ع) است.»
سرهنگ احسان مومنی افزود: «برخی دلایل سبب شده است بزرگراه آزادگان بیشترین سهم متوفیان را به خود اختصاص دهد. این بزرگراه ۳۵کیلومتر طول دارد و بزرگ‌ترین بزرگراه شهر تهران است. بزرگراه آزادگان در هر مسیر رفت‌وبرگشت دارای مسیر کندرو و سه خط عبوری بوده، خود این مسیر کندرو یک بزرگراه جداگانه است.»
وی ادامه داد: «باتوجه به اینکه بزرگراه آزادگان کمربندی شهر تهران است و در آن تردد کامیون‌ها و وسایل‌نقلیه سنگین انجام می‌شود و در حاشیه شهر تهران قرار دارد، به طور جدی موردتوجه قرار نگرفته است.»
مومنی اظهار کرد: «پلیس راهور تهران بزرگ در دو سال اخیر کار مهمی انجام داد و بزرگراه آزادگان را به‌عنوان یک منطقه راهنمایی‌ورانندگی در نظر گرفت؛ نیروها در این منطقه تقویت شدند و پلیس پیگیر اصلاحات هندسی این بزرگراه است.»
رئیس اداره تصادفات پلیس راهور تهران بزرگ افزود: «توصیه پلیس این است که مسئولان امر، بزرگراه آزادگان را هوشمندسازی کرده و با نصب دوربین کنترل سرعت، هم در مسیر تندرو و هم در مسیر کندرو به کنترل تخلف سرعت کمک کنند. وقتی مردم درگیر ترافیک می‌شوند، عجله می‌کنند و می‌خواهند زودتر به مقصد برسند. بنابراین به محض اینکه از ترافیک رها می‌شوند، سرعت وسیله‌نقلیه را زیاد می‌کنند تا به مقصد برسند. این سرعت، عجله و شتاب سبب می‌شود تا حادثه‌ای نظیر واژگونی خودرو رخ دهد.»
وی در انتها گفت: «۴۶ درصد تصادفات شهر تهران در ساعات شب و تاریکی هوا رخ می‌دهد. هرچند شب‌ها معابر خلوت‌تر هستند، اما رانندگی در شب نیازمند رعایت شرایط خاصی است.»
از تغییر مسیر ناگهانی خودداری کنید
رئیس اداره تصادفات و مهندسی منطقه یک پلیس راهور تهران بزرگ با اشاره به اهمیت حرکت خودروها بین خطوط گفت: «یکی از دلایل اصلی تصادفات در شهر تهران عدم حرکت در بین خطوط و تغییر مسیرهای ناگهانی است. در ماده ۱۱۹ آیین‌نامه رانندگی ذکر شده رانندگان همواره موظف هستند بین خطوط ترافیکی ترسیم‌شده حرکت کنند و اگر قصد تغییر مسیر دارند با روشن‌کردن راهنما، دیگر رانندگان را از تصمیم خود آگاه کنند. البته برخی معابر فاقد خط‌کشی هستند که در این شرایط تغییر مسیر و انحراف به طرفین ممنوع است، مگر در شرایط نیاز که با استفاده از راهنما انجام می‌شود.»
سرهنگ فائزه‌سادات صالحی با اشاره به آمار تصادفات مربوط به تغییر مسیر ناگهانی اظهارکرد: «در هفت ماهه اخیر، هشت‌درصد علل اصلی تصادفات در تهران مربوط به تغییر مسیر ناگهانی بوده، شاید این عدد، درصد بالایی نباشد، اما در میان علل اصلی تصادفات رتبه سوم را به خود اختصاص داده است. در همین راستا پلیس دستور داده است. البته با دوربین‌هایی که در جناغی بزرگراه‌ها برای برخورد با این تخلف نصب می‌شود، این حرکت متخلفان از چشم پلیس پنهان نخواهند ماند. رانندگان باید پیش از رسیدن به جناغی، مسیر خود را مشخص کنند و از تغییر مسیر ناگهانی بپرهیزند.»
صالحی با اشاره به دلایل بروز این تخلف توسط رانندگان گفت: «اولین علت تغییر مسیر ناگهانی، بی‌توجهی به مقررات رانندگی و عجله و شتاب بی‌مورد و یکی از عادت‌های نادرست رانندگی است. این عجله، در وقوع درصد قابل‌توجهی از تصادفات موثر است. برخی مواقع نیز موانع موجود در محورها سبب تغییر مسیر می‌شوند. برای مثال پیاده و سوارکردن مسافر در برخی معابر، سبب تغییر مسیر ناگهانی دیگر رانندگان می‌شود.»
وی با اشاره به راهکار رفع این مشکل ترافیکی ادامه داد: «اگر فردی قصد جابه‌جایی خط یا تغییر مسیر را دارد، نباید یک باره و با سرعت آن را انجام دهد. حرکت باید به صورت مورب و با زاویه‌کم انجام شود. راننده باید به آینه‌های جانبی دقت کند، سپس با سرعت مناسب که حرکت بقیه خودروها را مختل نکند، می‌تواند تغییر مسیر ایمن را انجام دهد.»
صالحی درباره امکانات موجود در برخی خودروهای روز دنیا برای جلوگیری از حوادث ترافیکی مربوط به تغییر مسیر نیز ناگهانی گفت: «تجهیزات گوناگونی در دنیا برای افزایش ایمنی خودروها و هشدار به رانندگان برای جلوگیری از وقوع حوادث وجود دارد که یکی از آن‌ها رادار هشدار خروج از خط است. رادار هشدار خروج از خط در برخی خودروهای روز دنیا نصب شده و راننده را از تغییر خط‌های مارپیچ آگاه می‌کند و به وی هشدارمی‌دهد. این وسیله هنگام رانندگی در شب یا در حالت خستگی و خواب‌آلودگی کمک زیادی به راننده می‌کند. اما متاسفانه خودروهای داخلی ما مجهز به این امکانات نیستند.»
