اردیبهشت‌ماه سال قبل بود که وزیر صمت از تصویب کلیات واردات خودرو در هیات دولت خبر داد. در ابتدا شاید تصور می‌شد سرانجام انحصار بازار خودرو برداشته خواهد شد و قیمت‌ها نیز فروکش خواهند کرد. از آن زمان تاکنون، اخبار جسته و گریخته‌ای از روند واردات به‌گوش رسیده و پیشرفت چشمگیری در انجام آن صورت نگرفته است. در این بین کاهش قیمتی هم که در بازار خودرو مشاهده شد، به‌نظر می‌رسد ناشی از رکودی است که از ابتدای سال بر همه بازارها حاکم شده؛ زیرا عملا تقاضایی در بازار وجود ندارد.
اما چرا واردات خودرو تا این اندازه به‌تاخیر افتاده است؟ یکی از کارشناسان بازار خودرو دلیل این تاخیر را کمبود منابع ارزی دانسته و نیاز بازار به‌کالاهای اساسی چون شیرخشک، گندم و دارو را در اولویت می‌داند. بر این اساس خودرو خارج از اولویت‌ها قرار گرفته و دست کم مقدار محدودی ارز برای واردات در نظر گرفته شده است.
درعین حال دولت در ابتدای سال وعده داده بود تا خردادماه امسال ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو وارد کشور کند؛ اما در عمل تاکنون حدود یک‌هزار و ۲۰۰ دستگاه خودرو وارد کشور شده که هنوز هم به‌دست مشتریان نرسیده است و این تعداد هم صرفا برای شماره‌گذاری است. به‌گفته این کارشناس، مانع اصلی و دلیلی که واردات خودرو را کند کرده، عدم‌تخصیص ارز مورد نیاز است.
شاید در ابتدا، مقوله واردات خودرو برای برخی از مصرف‌کنندگان، خوشبینی غیرواقعی ایجاد کرده باشد؛ اما به‌مرور مشخص شد یکی از وزنه‌های بسیار سنگینی که به‌پای واردات خودرو بسته شده، عدم‌تخصیص ارز مورد نیاز است.
از طرفی نتایج یک نظرسنجی نشان می‌دهد با وجود این‌که همچنان شکاف بزرگی بین قیمت کارخانه و بازار خودرو وجود دارد، اما دیگر چندان رغبتی برای سرمایه‌گذاری در این زمینه وجود ندارد. این اتفاق دلایل مختلفی دارد که مهم‌ترین آن‌ها نوبت‌دهی به‌متقاضیان در سامانه یکپارچه تخصیص خودرو، آزادسازی واردات خودرو به‌ویژه ورود خودروهای کارکرده و البته چشم‌انداز قیمت خودرو است. نتایج یک نظرسنجی نشان می‌دهد با وجود شکاف میان قیمت کارخانه و بازار خودرو، رغبت شهروندان بابت سرمایه‌گذاری در این بخش (درمقایسه با برخی دیگر از بازارها) کاهش یافته است.
براساس نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) که به‌مهرماه امسال مربوط می‌شود، از جمع ۹ گزینه مورد نظر شهروندان برای سرمایه‌گذاری در بازارها، خودرو در رده پنجم قرار دارد.
به‌عبارت بهتر، رغبت شهروندان به‌سرمایه‌گذاری در بازار خودرو طبق نظرسنجی صورت‌گرفته در مهرماه امسال اندک و حتی بسیار کمتر از بازارهای دیگر مانند مسکن، ارز و طلا بوده است. از همین رو به‌نظر می‌رسد با توجه به‌اتفاقات رخ‌داده در بازار خودرو و وقوع مسائلی مانند آزادسازی واردات، راه‌اندازی سامانه یکپارچه تخصیص خودرو، ثبات نسبی در بازار ارز و... احتمالا از اشتیاق شهروندان برای سرمایه‌گذاری در بازار خودرو کاسته شده است.
در این نظرسنجی از شهروندان پرسیده شده: «اگر شرایط مالی شما به‌گونه‌ای باشد که بتوانید پس‌انداز داشته باشد، ترجیح می‌دهید پس‌انداز خود را چگونه مدیریت کنید؟» که در این زمینه ۹ گزینه شامل «سرمایه‌گذاری در زمین و مسکن»، «خرید طلا و سکه»، «اشتغالزایی و کارآفرینی»، «پس‌انداز در بانک»، «سرمایه‌گذاری در بازار خودرو»، «خرید دلار و ارز»، «سرمایه‌گذاری در رمزارز و بازارهای جهانی»، «حضور در بورس» و «سایر موارد» برای پاسخ به‌پرسش مورد نظر در نظر گرفته شده است.
طبق نتایج اعلامی، ۳۳.۳ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی مورد نظر، گزینه نخست یعنی سرمایه‌گذاری در زمین و مسکن را انتخاب کرده‌اند و نزدیک به ۲۱ درصد نیز انتخابشان خرید طلا و سکه بوده است. اشتغالزایی و کارآفرینی و پس‌انداز بانکی نیز هرکدام با سهم بالای ۱۵ درصد، گزینه‌های انتخابی سوم و چهارم شرکت‌کنندگان در نظرسنجی بوده‌اند. پس از این‌ها و در رده پنجم، سرمایه‌گذاری در بازار خودرو انتخاب شرکت‌کنندگان بوده؛ آن هم با فاصله‌ای زیاد نسبت به‌گزینه‌های قبلی. بر این اساس، تنها ۲.۷ درصد از مردم اعلام کرده‌اند که اولویت‌شان برای سرمایه‌گذاری، بازار خودرو است.
افزایش بهای خودروهای خارجی پریمیوم
خودروهای داخلی در روز گذشته افزایش قیمت یک تا ۲۰ میلیون‌تومانی و افت بهای یک تا ۵ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که پیکاپ زاگرس (۱۴۰۲) با ۲۰ میلیون‌تومان افزایش یک‌میلیارد و ۱۰۰ میلیون‌تومان و پژو ۲۰۷ پانوراما اتومات ارتقایافته (۱۴۰۲) با ۵ میلیون‌تومان افزایش ۸۲۵ میلیون‌تومان اعلام قیمت شدند. از طرفی رانا پلاس پانوراما (۱۴۰۲) با ۵ میلیون‌تومان کاهش ۵۱۰ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ اتومات (۱۴۰۲) با ۴ میلیون‌تومان کاهش ۷۸۰ میلیون‌تومان و دنا پلاس بدون رینگ (۱۴۰۲) با ۳ میلیون‌تومان کاهش ۶۴۰ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.
همچنین در میان خودروهای چینی نیز شاهد کاهش بهای ۵ تا ۲۰ میلیون‌تومانی برخی مدل‌ها بودیم. جایی که قیمت فیدلیتی پرایم ۵ نفره (۱۴۰۲) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۵۳۰ میلیون‌تومان، تیگو ۷ معمولی (۱۴۰۲) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۴۳۰ میلیون‌تومان، هایما S۵ جدید (۱۴۰۲) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به‌یک‌میلیارد و ۲۱۰ میلیون‌تومان و ام‌وی‌ام X۲۲ پرو دنده‌ای (۱۴۰۲) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به ۷۹۰ میلیون‌تومان رسید.
همچنین در گروه خودروهای خارجی پریمیوم شاهد افزایش بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که میتسوبیشی اوتلندر هیبرید PHEV با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۵ میلیاردتومان، میتسوبیشی اوتلندر با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان و نیسان ایکس‌تریل با ۵۰ میلیون‌تومان افزایش ۴ میلیارد و ۹۵۰ میلیون‌تومان اعلام قیمت شدند.
همچنین در میان خودروهای خارجی لوکس شاهد افزایش قیمت ۲۰۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که ارزش پورشه ماکان با ۲۰۰ میلیون‌تومان افزایش به ۱۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون‌تومان رسید.
