وعده ناپایدار
ماسک این سخنان را در مراسم عرضه تسلا مدل S جدید گفت، خودرویی که تاکید داشت توهم یاد شده را در هم میشکند. البته که قول ماسک عملی شد. در آن زمان خودروهای برقی به خاطر کند بودن و شعاع حرکتی بسیار محدود و زیرساختهای شارژ ضعیف شناخته میشدند و اگرچه محصولات جدیدتری همچون نیسان لیف توانستند خودی نشان دهند اما برقیها باید تاثیر وسیعتری بر بازار میگذاشتند. مدل S خودرویی قدرتمند بود و پرفورمنس یک محصول اسپرت را با قیمت ۵۷ هزار دلار در نسخه پایه ارائه میکرد. این خودرو شعاع حرکتی ۴۲۵ کیلومتری داشت و توانست سروصدای زیادی ایجاد کند. تسلا از آن زمان تاکنون ۴محصول دیگر یعنی شاسیبلندهای مدل X و Y، سدان مدل۳ و وانت سایبرتراک را تولید کرده است. این برند هماکنون کارخانههای بزرگی در شانگهای و برلین دارد و کارخانههای قبلی آن در آمریکا نیز با تمام قوا مشغول تولید خودرو هستند. آمریکاییها سال قبل ۱.۸میلیون خودرو بهدست مشتریان رساندهاند و بنابراین خودروسازی تولید انبوه بهشمار میروند؛ اما به گفته پروفسور پیتر ولز، مدیر مرکز دانشگاه کاردیف برای تحقیقات صنعت خودرو همین موارد بخشی از مشکل تسلا هستند.
او میگوید: «زمانی که تسلا اولینبار پدیدار شد محصولی جدید و جذاب و مدیرعاملی کاریزماتیک داشت و واقعا پیشتاز محسوب میشد.» اما این کمپانی هماکنون کارآفرین و ساختارشکن تازهنفس بازار نیست بلکه بهطور فزایندهای با چالشهایی مشابه سایر خودروسازان بزرگ روبهرو میشود و یکی از این چالشها ظهور رقبای جدید است.
به گفته پروفسور ولز، شرکتهای دیگر همچون نیو چین سبد محصولات جذابتری دارند و برند بیوایدی نیز عملکرد خوب را با قیمت پایینتر ارائه میکند. پروفسور ولز بیان میکند: «درواقع شرکتهای دیگر به تسلا رسیدهاند.»
فرار از رقابت
بیشک میزان رقابت موجود در صنعت خودرو بیش از حد است. پس از رسوایی دیزلگیت فولکسواگن در سال ۲۰۱۵، این خودروساز آلمانی سرمایه زیادی را به تولید خودروهای برقی اختصاص داد و دولتهای سراسر جهان نیز به دنبال منع تولید خودروهای درونسوز جدید بودهاند.
مشتریانی که به دنبال خودروهای برقی با شعاع حرکتی و پرفورمنس مناسب هستند نیز با گزینههای زیادی مواجه شدهاند. مقامات چینی نیز توسعه خودروهای برقی را فرصت مناسبی برای کسب سهم قابلتوجهی از بازار جهانی میدانند.
نتیجه این موضوع نیز رشد سریع برندهایی همچون بیوایدی است که با سبقت از تسلا به بزرگترین تولیدکننده خودروهای برقی دنیا تبدیل شده است. در همین حال با تثبیت بازار خودروهای برقی، در بسیاری از کشورها مشوقهای مربوط به خرید این محصولات یا متوقف شده و یا کاهش یافته است. این موضوع یکی از چند دلیل کاهش رشد فروش خودروهای برقی در سالهای اخیر بهشمار میرود و به همین دلیل خودروسازان مجبور به کاهش قیمت محصولاتشان شدهاند. ماتیاس اشمیت، تحلیلگر مستقل خودرو میگوید این موضوع قطعا بر تسلا تاثیرگذار است: «وزرای اقتصاد و دارایی که قبلا از ارائه مشوقهای جذاب برای خرید خودروهای برقی که عمدتاً توسط تسلا عرضه میشد؛ خوشحال بودند اما هماکنون کیف پولهای خود را محکم بستهاند.»
یکی از کشورهایی که چنین تاثیری را نشان میدهد، آلمان است. طرح مشوق خرید خودروهای برقی در این کشور اروپایی باعث میشد قیمت خرید محصولات موردبحث چندهزار یورو کاهش یابد هرچند این برنامه در ماه دسامبر به پایان رسید اما باید گفت میزان فروش خودروهای برقی آلمان در سهماهه اول امسال افت شدیدی داشته و تسلا نیز کاهش فروش ۳۶ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده، حال سوال این است آیا تسلا خواهد توانست این روند را تغییر دهد یا خیر. ایلان ماسک، سکاندار این برند ظاهرا به دنبال فرمانروایی در زمینه تکنولوژی خودران است و روی روبوتاکسیها سرمایهگذاری میکند. این مدیرارشد خودرویی از مدتها پیش درباره تکنولوژی خودران صحبت کرده است.
برای مثال ماسک در سال ۲۰۱۹ قول داد در یک سال میلیونها تسلا با قابلیت عملکرد به عنوان روبوتاکسی را تولید کند اما واقعیت بسیار متفاوت است.
پکیج خودران کامل تسلا بسیار جنجالی ظاهر شده و همچنان از راننده میخواهد به جاده توجه کند؛ اما تکنولوژی خودران با هویت تسلا به عنوان یک برند تکنولوژیک بیشتر هماهنگی دارد تا به عنوان یک خودروساز سنتی.
البته منتقدان اعتقاد دارند تمرکز بر این موضوع یک ترفند برای بیتوجهی به مشکلات دیگر است.
در همین حین تسلا قیمت محصولاتش را به منظور افزایش فروش کاهش داده و هزینههای تولید را نیز برای بهبود حاشیه سود خود کمتر میکند. البته شاید رقبای زیادی همین رویه را در پیش بگیرند!