به گزارش «اخبار خودرو»، در خاورمیانه هیچ کشوری سابقه‌ طولانی‌ مانند ایران در ساخت و تولید خودرو ندارد. اما تصاویر منتشرشده از خودرو تولید شرکت توگ (TOGG) نشان از پیشرفت قابل‌توجه و تاملی دارد. پیشرفتی که شاید اگر تحریم‌ها و کاستی‌های صنعتی نبود، باید در ایران اتفاق می‌افتاد.

اگر در گذشته نه‌چندان دور گفته می‌شد قطعه‌ سازی ترکیه چندگام از صنعت قطعه‌ ما جلوتر است اما شاید از این به بعد گفته شود خودروسازی ترکیه از صنعت خودرو ما پیشی گرفته، درپی انتشار این خبر نقدها و مقایسه‌های گوناگونی در مورد چگونگی خودروساز شدن ترکیه و همچنین ضعف‌ها و توانایی‌ آن‌ها منتشر شده است.

با این تفاصیل به بررسی صنعت خودرو و قطعه‌سازی ترکیه و خودروملی آن‌ها پرداختیم که در ادامه مهم‌ترین جزئیات آن را از نظر می‌گذرانیم.

پیشرفت با جذب سرمایه خارجی

ورود کشور ترکیه به خودروسازی با مونتاژ قطعات خودرو آغاز شد. اما به‌دلیل سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی درست، مونتاژکاری جای خود را به یک صنعت با قابلیت طراحی و ظرفیت گسترده تولید داد.

البته پیشرفت قطعه‌سازی ترکیه مرهون سرمایه‌گذاری 15میلیارد دلاری تولیدکنندگان بزرگ جهانی قطعات برای خط تولید یا همان OEMها در سال‌های 2000 تا 2018 است.

این سرمایه‌گذاری سبب شد صنعت قطعه‌ ترکیه به بخشی از زنجیره تامین جهانی OEM تبدیل شود. هرچند قطعه‌سازان این کشور نیز سعی در ارتقا و تطبیق محصولات خود با استانداردهای بین‌المللی دارند و هرسال چند درصد کیفیت‌ محصولات را افزایش می‌دهند.

در این کشور 1100 تولید کننده وجود دارد که بیشتر قطعات صرفا برای ارائه به خط تولید خودروسازان یا همان OEM تولید می‌شود و البته عمق بومی‌سازی آن‌ها بین 50 تا 70درصد متغیر است. اغلب شرکت‌های تامین‌کننده قطعات برای خودروسازان جهان از ترکیه به‌عنوان مرکز تولید پایلوت در شرق اروپا  و خاورمیانه استفاده می‌کنند.

اگر به فهرست آن تامین‌کنندگان نگاه کنیم، می‌بینیم تعدادی از آن‌ها در بین 50 شرکت تامین‌کننده بزرگ دنیا قرار دارند. از برندهای معروف قطعه‌سازی که در این کشور مشغول فعالیت‌های فنی و مهندسی هستند می‌توان به مرکز تحقیق‌وتوسعه فورد، مرکز تحقیق‌وتوسعه فیات، مرکز تحقیق‌وتوسعه دایملر که صرفا روی مونتاژ خودروهای سنگین و تریلر تمرکز داشته و درنهایت به مرکز تحقیق و توسعه AVL در این کشور اشاره کرد.

باتوجه به ‌آنکه از طریق این کشور به‌راحتی می‌توان به شرق اروپا، اروپایی‌مرکزی و خاورمیانه دسترسی داشت، از این‌رو شرکت‌های خودروساز و قطعه‌ساز در دنیا به سرمایه‌گذاری در این کشور علاقه‌ داشتند. اما آنچه به عنوان پیشرفت صنعت خودرو و قطعه‌سازی از ترکیه اکنون می‌بینیم، تنها مرهون انتقال تکنولوژی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در این بخش است.

با این تفاصیل قیاس صنعت قطعه‌سازی آن‌ها که از پشتیبانی شرکت‌های خودروساز یا قطعه‌ساز بزرگ دنیا برخوردار است، با صنعت خودرو کشور کاملا غیرمنصفانه و البته اشتباه خواهد بود.

نقطه ضعف ترکیه؛ فرصت بزرگ قطعه‌ سازان داخلی

خودرو از اجزا و مواد اولیه گوناگونی تشکیل و  تولید می‌شود که بخشی از آن فلز است. بی‌تردید قطعه‌سازی ترکیه در بخش‌های الکترونیکی، الکتریکی و شاید پلیمری به‌لطف شرکت‌های بزرگ قطعه‌ساز و خودروساز جهانی پیشرفت داشته اما در بخش ریخته‌گری و تامین ورق‌های بدنه همچنان مشکلاتی دارد. چون انرژی در این کشور بسیار گران است و توان و برای تولید قطعات ریخته‌گری‌شده مانند میل‌لنگ، پیستون، شاتون، گژن‌پین، بلوک سیلندر و... مقرون‌به‌صرفه نیست یا با چالش مواجه است. اما در کشور ما ظرفیت‌های مناسبی برای تولید قطعات مذکور وجود دارد.

البته ذکر این نکته ضروری است که تکنولوژی تولیدی برخی قطعه‌سازان داخلی در زمینه ریخته‌گری قطعات، متعلق به ژاپن بوده که در خاورمیانه بی‌بدیل است. همچنین ظرفیت‌های قابل‌توسعه‌ای برای تولید ورق بدنه در کشور وجود دارد.

با خودروساز شدن ترکیه شاید سرمایه‌گذاری در بخش‌های مذکور فرصت مغتنمی باشد تا قطعات ساخت داخل را برای تولید خودرو به ترکیه صادرکنیم. این سیاست علاوه برسودآوری مطلوب برای قطعه‌سازی، ارزش افزوده آن را نیز افزایش خواهد داد. 

انتقال تکنولوژی؛ رمز موفقیت

هرچند قطعه‌سازان و تولیدکنندگان ترکیه‌ای مدعی تولید قطعات الکترونیکی، الکتریکی و «های‌تک» برقی هستند، اما برخورداری از این مزیت در صنعت قطعه‌ آن‌ها فقط به‌دلیل حضور شرکت‌های مهم خودروسازی و قطعه‌سازی دنیا در کشورشان است.

شاید ترکیه با مونتاژکاری قطعات مهم، انتقال تکنولوژی و طراحی موفق به تولید قطعات مذکور شده، به همین دلیل شاید قطعه‌سازی ما نیز بتواند با بررسی جوانب امر، درپی انتقال تکنولوژی طراحی و تولید قطعات الکترونیکی مهم باشد.

کمااینکه در یک‌سال گذشته قطعه‌سازان داخلی برخی قطعات الکترونیکی مهم خودرو را داخلی‌سازی کرده‌اند، البته این قطعات برای خودروهای جدید نیاز به ارتقا دارند.

اگر در کشور ما دستیابی به دانش طراحی و تولید قطعات الکترونیکی خودروها بدون محدودیت انجام شود، به سرعت جایگاه ویژه‌ای نسبت‌به تولیدکنندگان ترکیه‌ای به‌دست خواهیم آورد. زیرا قطعات ساخت داخل از قطعات ساخت‌ ترکیه بسیار باکیفیت‌تر هستند و این امر دلیل اصلی ترغیب همکاری قطعه‌سازان آن‌ها با ماست.

توسعه واحد طراحی؛ توسط زنجیره تامین

خودروسازی ترکیه با ایجاد یک زنجیره تامین و قطعه‌سازی تقریبا پیشرفته آغاز شد. در این کشور تقریبا 175 مرکز تحقیق‌وتوسعه با قابلیت طراحی، ساخت و برندسازی توسط قطعه‌سازان راه‌اندازی شده، این زیرساخت مسیر خودروساز شدن این کشور را آسان‌تر کرده است زیرا مانع تنش و ایجاد چالش هنگام تولید خودرو یا عرضه محصول جدید خواهد شد.

شاید اگر صنعت خودرو ترکیه نیز مانند خودروسازی ما با تحریم روبه‌رو می‌شد، هرگز به این جایگاه نمی‌رسید. البته عامل اصلی پیشرفت صنعت خودرو و قطعه‌سازی آن‌ها استراتژی مدون و آینده‌نگر است.  

زنجیره‌تامینی که در این کشور با سیاست سرمایه‌گذاری و انتقال تکنولوژی فراهم شده، قوانین حمایتی فراوانی دارد که بیشتر تولیدکنندگان قطعات را نسبت‌به افزایش عمق خودکفایی قطعات‌شان  ترغیب می‌کند.