به گزارش «اخبار خودرو»،باتری در خودروهای هیبرید، پلاگین - هیبرید و الکتریکی بهعنوان مهمترین و گرانترین قطعه شناخته میشود، اما خودروسازان داخلی هنوز نتوانستهاند بهرغم برخی موفقیتها در زمینه تولید چنین خودروهایی دست به تولید انبوه بزنند. این موضوع همکاری نزدیک باتریسازان را میطلبد. این مساله با توجه به آلودگی گسترده ناشی از سوختهای فسیلی در کلانشهرهای کشور بارها از سوی تولیدکنندگان و کارشناسان مورد توجه قرار گرفته است. اما با اینحال چالش تولید باتری با ظرفیت بالا برای این خودروها هنوز به قوت خود باقی است. گفتنی است در شرایطی که ظرفیت تولید باتریهای داخلی تنها به 2هزار و 200 میلیآمپر بر ساعت میرسد، باتریسازان خارجی علاوه بر تولید باتری با ظرفیت 3500، برای تولید باتری با ظرفیتی بالغ بر 3900 میلیآمپر بر ساعت هم برنامهریزی کردهاند. از همین رو، اگر روزی در صنعت خودرو بخواهیم خودروهایی با آلایندگی کمتر تولید کنیم، به سرمایهگذاری مناسب برای افزایش توان باتریهای تولید داخل نیاز داریم. در این خصوص، فرشاد ترابی؛ دانشیار گروه انرژی دانشکده مهندسی مکانیک در دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی در گفتوگو با روزنامه «دنیای خودرو» توضیحاتی ارائه کرده است.
مدتهاست موضوع تولید خودروهای هیبرید، پلاگین - هیبرید و الکتریکی بین خودروسازان مطرح است و آنها به موفقیتهایی هم در این زمینه دست یافتهاند. اما به نظر میرسد هنوز چالش تامین باتری برای باتریسازان و خودروسازان باقی است. بهنظرتان باید برای رسیدن به دانش و تکنولوژی باتری مناسب این خودروها چه باید کرد؟
مساله باتریها نهتنها در ایران بلکه در تمام دنیا بهعنوان گلوگاه تکنولوژی خودروهای برقی شناخته میشود. چراکه باتریهایی که در دنیا وجود دارد، درحالحاضر آنقدر تکنولوژی بالایی ندارند که بتوانند نیاز صنعت خودرو را بهطور کامل پاسخگو باشند. درحالحاضر نیز باتریهایی که وجود دارد و استفاده میشود، فقط تا حدودی توانستهاند نیازهای صنعت را برآورده کنند. برای نمونه، اگر بخواهیم برای خودرویی که در حالت عادی 400 تا 500 کیلومتر با بنزین حرکت میکند، باتری بگذاریم، این مسافت به 200 کیلومتر کاهش مییابد. البته مشکل به همینجا ختم نمیشود؛ در خودروهای بنزینی، هر بار که باک به مرز خالیشدن نزدیک میشود، میتوان در کوتاهترین زمان به نزدیکترین پمپ بنزین مراجعه و اقدام به سوختگیری کرد و کل زمان سوختگیری هم حدود پنج دقیقه است. اما درخصوص خودروهایی که نیاز به شارژ دارند، موضوع متفاوت است. چراکه نهتنها راننده پس از طیکردن مسافت کمتری باید برای شارژ باتری اقدام کند، بلکه در هر بار شارژ نیاز به یک ساعت انتظار هم وجود دارد. به این موضوع باید پیمودن مسافت بیشتر برای رسیدن به ایستگاههای شارژ را هم اضافه کرد. با این تفاصیل، استفاده از چنین خودروهایی در مسافتهای طولانی آزاردهنده خواهد بود و همانطور که گفتم نهتنها در ایران بلکه این مساله در تمام دنیا هنوز هم پاشنه آشیل توسعه خودروهای اینچنینی است.
با این شرایط اگر خودروسازان ایرانی بخواهند همپای خودروسازان دنیا در زمینه تولید باتری چنین خودروهایی حرکت کنند، با چه مشکلاتی مواجه هستند؟ آیا چنین توانی در بین باتریسازان داخلی وجود دارد؟
مشکلی که در ایران وجود دارد، عدم تولید باتری بهطور کلی است. باتریهایی که در کشور تولید میشوند، تکنولوژی روز دنیا را ندارند. اگرچه تجهیزاتش موجود است، اما از لحاظ ساخت و کیفیت باید باتریسازان تا جایی که میتوانند تلاش کنند تا خودشان را به استانداردهای جهانی برسانند. البته یکی از تولیدکنندگان داخلی بزرگ باتری، دستگاهها و تجهیزات مورد نیاز در اختیار دارد، اما سطح انرژی باتری تولیدی آن هنوز به سطح جهانی نرسیده است. با اینحال، خوشبختانه در این زمینه چندان از دنیا عقب نیستیم و فقط نیاز است بر روی انرژی و شیمی باتریها سرمایهگذاری شود.
خودروسازان برای سرعت بخشیدن به تولید چنین باتری برای تولید خودروهای هیبرید، پلاگین - هیبرید و الکتریکی چه کار میتوانند کنند؟
کاری که خودروسازان و باتریسازان میتوانند انجام دهند، این است که در زمینه دانش باتریهای پیشرفته سرمایهگذاری کنند تا بتوانند موادی را که در باتری استفاده می شود، با موادی که در دنیا هست، جایگزین کنند. همانطور که اشاره کردم خوشبختانه در این زمینه چندان از فناوری جهانی عقب نیستیم و تنها دو سال فاصله داریم. البته اگر برنامهای برای پیشرفت در این زمینه نداشته باشیم، این فاصله بهسرعت بیشتر میشود. چراکه در دنیا روزبهروز سرمایهگذاریهای جدیدی در این زمینه انجام میشود. همین چند سال پیش شرکت مرسدسبنز یکمیلیارد یورو برای این موضوع سرمایهگذاری کرد و تسلا نیز میلیاردها دلار در این زمینه سرمایهگذاری انجام داده است. علاوه بر اینها، شرکتهای توشیبا، سامسونگ، سونی، الجی و ... نیز میلیاردها دلار سرمایهگذاری کردهاند و همچنان در حال توسعه طرحهای خود هستند. بنابراین، هرچند وضعیت ما به نحوی نیست که بتوانیم با آنها رقابت کنیم، اما میتوانیم از آنها خیلی هم عقب نمانیم. اگر از همین امروز برای افزایش ظرفیت باتریها برنامهریزی کنیم و سرمایهگذاری انجام دهیم، میتوانیم به ایدهآلهای جهانی برسانیم.
گاهی از برخی مسئولان و حتی خودروسازان شنیده میشود که اگر به کمک باتریسازان بیایند و سرمایهگذاری انجام دهند، باز باتریسازان داخلی توان تامین باتری مورد نیاز تولید انبوه آنها را ندارند. نظرتان در این خصوص چیست؟
اگر میخواهیم ظرفیت باتریهای تولید داخل را افزایش دهیم، باید ماشینآلات لازم را وارد کنیم. در آن صورت، این مشکل قابل رفع خواهد بود. درحالحاضر همانطور که اشاره کردم، باتریهایی که در ایران تولید میشود، انرژی مطلوب را ندارند. دو سوال در اینجا مطرح میشود. سوال اول این که آیا باتریهای کنونی در دنیا جوابگوی نیاز خودروسازان هستند؟ جواب خیر است. سوال دوم این است که آیا آن چیزی که در دنیا تولید میشود و هنوز از پیشرفت کافی برخوردار نشده است را درحالحاضر میتوانیم در ایران تولید کنیم؟ جواب این سوال گرچه خیر است، اما راه برای رسیدن به این هدف بسته نیست.
ظرفیت باتریهای داخلی در مقایسه با خودروسازان خارجی چگونه است؟
بر اساس استاندارد بینالمللی، ظرفیت باتری با استاندارد 18650 معرفی میشود. اما همانطور که گفته شد، باتریسازان در دنیا به ظرفیت 3500 میلیآمپر ساعت هم رسیدهاند. این در حالی است که در ایران این ظرفیت روی 2200 مانده است. برنامه بعدی برای افزایش ظرفیت باتری در دنیا تولید باتریهایی با 3900 میلیآمپر ساعت است که در دو سال آینده به آن خواهند رسید. حال اگر خودروسازان سرمایهگذاری کنند و این ظرفیت را به سطح جهانی برسانند، به نفع خودروسازان هم خواهد بود. بنابراین برای بالا بردن ظرفیت باتریهای داخلی تنها نیازمند سرمایهگذاری هستیم.