سیدحامد محمدی - این روزها که از گوشه و کنار فضای مجازی و از صداوسیمای کشور، اخبار و تصاویر و ویدئوهایی از احتکار تایر در انبارهای کوچک و بزرگ منتشر می‌شوند و بعضا اطلاعات نادرستی به‌خورد مخاطب می‌دهند و به‌ظاهر برای رانندگان و مصرف‌کنندگان دلسوزی می‌کنند، کمتر دیده می‌شود که کسی راهکاری مفید و عملی برای رفع مشکل ارائه دهد. اما باید برای برطرف کردن یک مشکل، ابتدا آن را به‌خوبی شناخت.

در این نوشتار قصد نداریم مشکلات بازار تایر را شناسایی و برطرف کنیم. چرا که مشکلات این بازار یکی، دو تا نیست که بتوان در این مجال کوتاه آن‌ها را باز شناساند و برای رفع آن‌ها، راهکار ارائه داد. بنابراین بنا داریم گوشه‌ای از این بازار که نام سامانه را یدک می‌کشد، بررسی کنیم و برای بهبودش پیشنهادهایی ارائه دهیم.

رانندگان، کاربران اصلی سامانه

تصور کنید رانندگان خودروهای سنگین که اغلب در جاده هستند، با گوشی موبایل خود وارد سامانه دریافت حواله تایر شوند تا به‌طور مثال برای چهار حلقه لاستیک حواله دریافت کنند. درحالی که با سامانه‌ای مواجه می‌شوند که کاربرپسند نیست و کاستی‌های زیادی دارد. حال این را نیز اضافه کنید که تایرهای موجود، اغلب با ارز نیمایی و با قیمت‌هایی که برای رانندگان شوکه‌کننده است، در سامانه قرار گرفته‌اند. درچنین شرایطی رانندگان رغبتی برای دریافت حواله از سامانه نشان نداده و عطایش را به‌لقایش می‌بخشند. بنابراین سامانه کارکرد خود را به‌کلی از دست خواهد داد.

از آنجایی که دیگر باید با ارز ۴۲۰۰ تومانی خداحافظی کرد و این موضوع نیز باید به‌اطلاع رانندگان رسانده شود، بنابراین باید به‌سهم خود تلاش کنیم که حتی‌الامکان کاستی‌های سامانه برطرف شود تا رانندگان بتوانند به‌راحتی از آن استفاده کنند و تلاش‌های وزارت صمت در سامان بخشیدن به‌بازار تایر، هدر نرود.

با این مقدمه، در ذیل به‌چند اشکال در این سامانه اشاره می‌شود و امید است وزارت صمت برای رفع آن‌ها اقدام کند.

بروز انواع خطا در سامانه

 یکی از آزاردهنده‌ترین کاستی‌های سامانه، اعلان خطاهای پر تعداد و بعضا بی‌دلیل است. به‌طور مثال حتی زمانی که اطلاعات را درست وارد کرده‌اید، ممکن است با پیام «خطا در سامانه» مواجه شوید.

یا این‌که اگر دکمه CapsLock دستگاه شما روشن باشد، سامانه خطایی می‌دهد که اشاره‌ای به‌اصل موضوع ندارد و کاربر با خواندن آن ممکن است متوجه دلیل بروز خطا نشود. این خطاها کم‌تعداد نیستند و تنها باید توسط تیم پشتیبانی بررسی و رفع شوند.

عدم انعطاف در اولویت ‌های کاربر

 رانندگان اغلب در جاده‌اند و از شهری به‌شهر دیگر درحال تردد هستند. در این میان اگر راننده‌ای به‌دنبال تایر مشخصی باشد، پس از ورود به‌سامانه و ثبت اطلاعات خودرو، درصورتی که سهمیه دریافت حواله تایر را داشته باشد، باید ابتدا سایز تایر و سپس شهر مورد نظر را انتخاب کند و پس از زدن دکمه جست‌وجو، از بین گزینه‌ها و برندهای متعددی که سامانه به‌نمایش می‌گذارد، برند تایر مورد نظر خود را پیدا کند. 

حال اگر در شهر مورد نظر کالای مورد نظر موجود نباشد، کاربر دوباره باید شهر دیگری را انتخاب کند و این فرآیند را ادامه دهد تا زمانی که در یکی از شهرها بالاخره کالای مورد نظر یافت شود. واضح است که این فرآیند کاربرپسند نیست و بهتر است امکان فیلتر بر اساس برند در سامانه وجود داشته باشد.

عدم‌نمایش نام طرح آج

زمانی که به‌طور مثال سایز ۳۱۵/۸۰R۲۲.۵ را در شهری انتخاب می‌کنید، تایرها به‌صورت یک فهرست به‌نمایش درمی‌آیند که در توضیح ویژگی آن‌ها نهایتا عبارت «گل جلو» یا «گل عقب» نوشته شده است. درحالی که این به‌هیچ‌عنوان کافی نیست.

به‌طور مثال تایرهایی با سایز و برند یکسان وجود دارند که اگرچه همگی طرح آج مناسب برای نصب در محور دیفرانسیل (عقب) را دارند، اما با یکدیگر متفاوت هستند و اگر راننده‌ای به‌دنبال دریافت حواله یک‌جفت تایر از سامانه برای جفت کردن با تایر دیگری خارج از سامانه باشد، نمی‌تواند به‌درستی انتخاب کند؛ چرا که اطلاعات کافی در اختیار ندارد و درواقع کاربر با چشمانی بسته درحال ثبت حواله است. بنابراین پیشنهاد می‌شود حتما نام طرح آج به‌مشخصات تایر در سامانه افزوده شود.

عدم نمایش نوع کاربری تایر و نوع خودرو مناسب

 در این زمینه می‌توان به‌طور اختصاصی مقاله دیگری نوشت؛ اما با ذکر یک مثال، نوشته را کوتاه می‌کنیم. به‌طور مثال فرض کنید تایرسازی برای سایز ۳۱۵/۸۰R۲۲.۵  در محور جلو کامیون و برای همین سایز در اتوبوس درون‌شهری و همچنین اتوبوس برون‌شهری تایرهای مخصوصی در سامانه دارد. این تایرها از نظر فنی تفاوت زیادی با یکدیگر دارند. به‌گونه‌ای که نباید صرفا براساس تشابه سایز و محور مناسب نصب در خودرو، آن‌ها را بدون در نظر گرفتن شرایط مناسب کاربری و نوع خودرو انتخاب کرد.

بنابراین باید برای کاربر، شرایط کاربری تایر و همچنین نوع خودرو مناسب معین شود تا بتوان از بروز خطا، دوباره‌کاری و حتی حادثه جلوگیری کرد. اشکال عدم‌نمایش کاربری تایر و نوع خودرو مناسب در سامانه، به‌وجود اشکال در ابتدای فرآیند ورود اطلاعات به‌سامانه برمی‌گردد که خود ناشی از ضعف کارشناسی در حوزه تایر است. 

به‌طور مثال زمانی که یک شرکت واردکننده، اطلاعات یک تایر مشخص را وارد سامانه می‌کند، برخی دسته‌بندی‌های فنی که باید از هم تفکیک شوند، به‌اشتباه با یکدیگر تلفیق شده‌اند. به‌عنوان مثال این‌که نباید دسته‌بندی‌های نوع کاربری و نوع خودرو هنگام ورود اطلاعات اولیه در سامانه در هم آمیخته شوند.

عدم  دریافت حواله چهار حلقه تایر به‌صورت یکجا

 سامانه اشکالی عجیب دارد و آن این‌که نمی‌توان به‌صورت یکجا، حواله‌ای چهار حلقه‌ای را ثبت و دریافت کرد. باید ابتدا یک حواله برای دو حلقه تایر ثبت شود و سپس دوباره اطلاعات خودرو درج و مجددا فرآیند ثبت یک حواله دیگر برای دو حلقه بعدی طی شود.

اکنون تصور کنید در چنین شرایطی، خطای سامانه نیز به‌سراغ شما بیاید و شما به‌کلی از سامانه خارج شوید. برای رفع مشکل پیشنهاد می‌شود یک گزینه دو حلقه‌ای و یک گزینه چهار حلقه‌ای درمعرض انتخاب کاربر قرار گیرد.

عدم‌نمایش حداقل موجودی فروشنده

تصور کنید راننده‌ای نیاز به چهار حلقه تایر دارد. ابتدا حواله دو حلقه‌ای را از موجودی فروشنده‌ای که تنها دو حلقه در اختیار دارد، دریافت می‌کند و سپس برای ثبت حواله دو حلقه بعدی مجددا اطلاعات خودرو، سایز و شهر را وارد می‌کند. اما آن فروشنده به‌دلیل اتمام موجودی، دیگر در لیست نمایش داده نمی‌شود. در این حالت کاربر به‌شدت با مشکل مواجه می‌شود و باید خود برای این مشکل راه‌حلی پیدا کند. پیشنهاد می‌شود درصورتی که موجودی فروشنده‌ای از یک تایر مشخص کمتر از چهار حلقه است، این موضوع برای کاربر نمایش داده شود.

عدم اطلاع کاربر از زمان موجود شدن تایر مد نظر

 سامانه باید امکانی را فراهم کند که رانندگان هنگامی که کالای خود را در سامانه پیدا نمی‌کنند، بتوانند درخواست اطلاع‌رسانی کنند. یعنی زمانی که کالا در سامانه موجود شد، سامانه به‌راننده متقاضی اطلاع‌رسانی کند.