به گزارش «اخبار خودرو»،تولید خودروهای برقی موضوعی است که در دستور کار چند خودروساز داخلی قرار گرفته است. حتی برخی خودروسازان اقدام به واردات خودروهای برقی به‌صورت سی‌کی‌دی و تست آن در کشور کرده‌اند. در گذشته نیز چند خودرو برقی به کشور وارد شد و تعدادی از خودروهای داخلی نیز به‌صورت نمونه برقی‌سازی شدند، اما درنهایت هیچ‌کدام توفیقی نداشتند و تولید این خودروها بدون نتیجه باقی ماند و هیچ‌گاه مشخص نشد آیا قرار است این خودروها تجاری شوند یا خیر. اما درهرحال به‌نظر می‌رسد تبدیل خودروهای داخلی به خودروهای برقی یکی از راه‌های گسترش استفاده از این خودروها می‌تواند باشد. در غیر این‌صورت، با توجه به قیمت بالای خودروهای برقی و عدم پرداخت یارانه از سوی دولت، توسعه این خودروها در کشور به این زودی‌ها اتفاق نخواهد افتاد. در بخش پایانی گفت‌وگو با جواد نفری، فعال و کارشناس صنعت خودرو به بررسی بحث تبدیل خودروهای داخلی به خودروهای برقی و همچنین پیچیدگی تولید خودروهای هیبرید و هزینه بالای نگهداری آن‌ها پرداختیم.
آیا خودروهای هیبرید گزینه مناسبی برای بازار خودرو ایران هستند؟
به‌هرحال این خودروها در مقایسه با خودروهای بنزینی مصرف نسبتا کمتری دارند. اما هزینه نگهداری این خودروها به‌شدت بالاست. باتری‌های این خودروها نیز متفاوت از باتری خودروهای برقی بوده و هزینه نگهداری آن هم بالایی دارند. چراکه این باتری به‌صورت مرتب در حال شارژ و دِشارژ است. این مساله طول عمر باتری را کاهش می‌دهد. قیمت این باتری‌ها نیز بسیار بالا بوده و از این نظر هزینه بسیاری به مصرف‌کننده تحمیل می‌کند، بنابراین به‌صرفه نیستند. هزینه استهلاک و نگهداری خودروهای هیبرید نسبت به خودروهای برقی بسیار بالاتر است.
در گذشته یک تقسیم‌بندی برای خودروهای هیبرید و جلوگیری از واردات آن‌ها انجام شد. چه مباحثی برای عدم واردات این خودروها مطرح است؟
پیش از این اعلام شد خودروهای هیبرید وارداتی تاثیری بر کاهش آلایندگی هوا ندارند. این خودروها با اصطلاحاتی از قبیل فول‌هیبرید نبودن یا پایه‌الکتریک نبودن در زمره خودروهای بنزینی قرار داده شدند. خودروهای هیبرید یا ترکیبی، برای تولید قدرت از دو منبع نیروی موتور احتراق داخلی و موتور الکتریکی بهره می‌برند. موتور احتراق داخلی بنا بر قدرت و گشتاور مورد نیاز می‌تواند در حجم‌های متفاوتی طراحی شود و ب همراه موتور الکتریکی توامان گشتاور و قدرت مورد نیاز را تولید کند. خودروهای هیبرید بر اساس نوع انتقال قدرت از موتور بنزینی و موتور الکتریکی به چرخ‌ها و نیز نوع مسیر شارژ باتری هیبرید اعم از طراحی موازی، طراحی سری یا ترکیبی از هر دو تقسیم‌بندی می‌شوند و اصولا اصطلاحاتی از قبیل خودرو فول‌هیبرید و پایه‌الکتریک در این صنعت معنایی ندارد.
آیا به‌طورکلی ساختار خودروهای برقی را به دلیل سادگی مناسب‌تر می‌دانید؟
بله؛ اصولا فرآیند پیچیده خودروهای هیبرید در خودروهای برقی دیده نمی‌شود. در خودروهای برقی، گیربکس پیچیده‌ای که در خودروهای هیبرید وجود دارد، دیده نمی‌شود. خودرو هیبرید اگر خودشارژ باشد توسط موتور بنزینی شارژ می‌شود، اما اگر هیبرید-پلاگین باشد یک بخش از باتری توسط موتور و یک بخش توسط منبع خارجی شارژ می‌شود. این شارژ و دشارژ در خودروهای هیبرید خیلی بیشتر از یک موتور برقی است. این روند باعث می‌شود استهلاک باتری، کلاچ و کوبرینگ موجود بسیار افزایش پیدا کند.
به منظور توسعه سریع زیرساخت‌ها ازجمله ایستگاه‌های شارژ خودرو برقی چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
در این خصوص اقدامات بسیاری می‌توان انجام داد؛ یکی این‌که در ایستگاه‌های پمپ بنزین، چند ایستگاه شارژ برقی هم قرار داد. درحال‌حاضر می‌بینیم که بسیاری از این ایستگاه‌ها هم بنزین در اختیار دارند، هم گازوئیل و هم سی‌ان‌جی. بنابراین می‌توان ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی را هم در این مراکز توسعه داد. با این روش خیلی سریع می‌توان در بسیاری از نقاط کشور شبکه شارژ خودروهای برقی را به‌وجود آورد. این ایستگاه‌ها نه فضای زیادی نیاز دارند و نه تکنولوژی خاصی می‌خواهند. با نصب این ایستگاه‌ها و فرهنگ‌سازی و دیده‌شدن این زیرساخت‌ها توسط مردم می‌توان در آینده خودروهای برقی را در کشور توسعه داد.
آیا در سال‌های اخیر بحث تولید خودروهای برقی هم در کشور مطرح بوده؟ مثلا این‌که چینی‌ها بخواهند کارخانه‌ای در این خصوص ایجاد کنند. چرا تاکنون چنین کاری انجام نشده است؟
بله؛ شرکت کارمانیا اصولا به قصد تولید خودروهای برقی و هیبرید در ایران شکل گرفت. تولید این شرکت با یک خودرو بنزینی آغاز شد و قرار بر این بود که واردات خودروهای برقی و اتوبوس‌های برقی نیز در دستور کار قرار بگیرد. یک دستگاه اتوبوس برقی بی‌وای‌دی که بسیار خودرو پیشرفته‌ای بود نیز وارد شد و شهرداری شیراز هم از آن استفاده کرد. بی‌وای‌دی یکی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اتوبوس‌های برقی در دنیاست و اتوبوس‌های این شرکت در اروپا حرکت می‌کند. اما زمانی که به ایران وارد و آزمایش شد، تنها ایرادی که به آن گرفتند قیمت بسیار بالای هر دستگاه از این اتوبوس‌ها بود. آن زمان که نرخ دلار پایین هم بود، قیمت هر دستگاه از این خودروها حدود ۸میلیارد تومان تمام می‌شد. این برای شهرداری‌ها به‌صرفه نبود. اما با این‌حال، واردات اتوبوس‌های برقی بسیار راحت‌تر است. در شهری مانند تهران، مسیر غرب‌به‌شرق خیلی طولانی نیست و به‌راحتی می‌تواند شارژ شود. یعنی اگر ایستگاه‌های شارژ در ابتدا و انتهای هر خط نصب شود، خیلی راحت می‌توان از امکانات این خودروها بهره برد. به نظرم دولت باید در این بخش ورود کند و با پرداخت بخشی از هزینه اتوبوس‌های برقی نسبت به گسترش آن در کشور اقدام کند.
اگر بتوان این خودروها را در داخل تولید کرد، آیا به نظر شما قیمت تمام‌شده کاهش پیدا خواهد کرد یا تفاوت قیمتی چندانی بین واردات آن با تولید داخلی وجود ندارد؟
صددرصد تولید در داخل ارزان‌تر تمام می‌شود. در این زمینه شرکت‌های چینی هم تمایل داشتند در ایران تولید داشته باشند. قرار بود این اقدام در چند شرکت داخلی انجام شود، یعنی خودروهای آیونیک برقی به کشور وارد و در آینده در داخل تولید شود. اما مجموع مشکلاتی در این رابطه باعث شد این موضوع از دستور کار خارج شود. درواقع مشکلاتی که برای واردکنندگان و برخی تولیدکنندگان به وجود آمد، باعث شدند دیگر کسی به سمت خودروهای برقی حرکت نکند. اما اگر دولت بخواهد می‌تواند تولیدات برقی را روی ریل بیندازد. فرض کنید همین خودرو سمند را تبدیل به خودرو برقی کنند. یعنی استراکچر همان است، اما به جای موتور بنزینی از موتور برقی و یک باتری استفاده کنند. در این شرایط قیمت به شدت کاهش پیدا می‌کند.
پس به نظر شما امکان تبدیل خودروهای موجود به خودروهای برقی با هزینه کم وجود دارد؟
بله؛ به‌راحتی می‌توان این کار را انجام داد. موتور و گیربکس را خودروهای داخلی را کنار می‌گذارید و به‌جای آن از باتری و موتور برقی استفاده می‌کنید. بدنه و سایر تجهیزات این خودروها در داخل تولید می‌شود. هرچند درحال‌حاضر باید باتری خودروهای برقی وارد شود، اما در بحث موتور می‌دانم که تکنولوژی ساخت آن در کشور وجود دارد.
۱۰:۱۹ - ۱۴۰۰/۱۱/۱۸
