به گزارش «اخبار خودرو»،طبق آمارهای منتشره ازسوی مرکز پژوهش‌های مجلس، طی سه سال گذشته سالانه کمتراز 7هزار خودرو فرسوده از رده خارج شده و تعداد وسایل حمل‌ونقل فرسوده نیز به مرز 10میلیون دستگاه رسیده است. خروج فرسوده‌ها در سال‌های قبل از تحریم به گردن واردکنندگان خودرو بود اما درپی محدودیت‌های بین‌المللی و لغو واردات خودرو، از رده خارج کردن محصولات فرسوده نیز متوقف ماند. حالا اما فرسوده‌ها به ابربحرانی تبدیل شده‌اند که اخذ تصمیم معقولانه و منطقی برای آنها سخت و ناممکن به نظر می‌رسد. با این شرایط سیاستگزاران باز هم روش آزمون و خطا را در پیش گرفته‌اند تا بلکه روزی در مسیر درست خروج خودروهای فرسوده قرار بگیرند.
خودروسازان و اسقاط یک خودرو فرسوده به ازای چهار خودرو تولیدی
قانون ساماندهی صنعت خودرو، خودروسازان را مکلف می‌کند به ازای هر چهار خودرو تولیدی، یک خودرو فرسوده را اسقاط کنند. وزارت صمت درحال پیگیری تصویب لایحه‌ای در مجلس است که به موجب آن الزام خودروسازان به اسقاط خودرو فرسوده لغو شود. در نتیجه این لایحه، عملا تقاضا برای گواهی اسقاط خودرو به صفر می‌رسد، از این رو، مراکز اسقاط خودرو تعطیل شده و حدود ۱۱ هزار نفر به‌طورمستقیم و ۱۸ هزار نفر هم به‌طور غیرمستقیم بیکار می‌شوند. ازسوی‌دیگر تعداد خودروهای فرسوده افزایش می‌یابد و سالانه بیش‌از ۷۵هزارمیلیارد تومان هزینه اضافه بابت تامین بنزین موردنیاز خودروهای فرسوده به دولت تحمیل می‌شود. همچنین هزینه‌های ناشی‌از آلودگی هوا و تصادفات جاده‌ای که درحال‌حاضر یک‌میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، افزایش خواهد یافت. درهمین‌حال دبیر انجمن مراکز اسقاط و بازیافت کل کشور از تصویب لایحه دو فوریتی اسقاط خودروهای فرسوده در مجلس مبنی‌بر الحاق یک تبصره به ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو انتقاد کرد و گفت: «واریز یک‌درصد از هزینه موتورسیکلت و خودرو به صندوق سازمان محیط‌زیست کمکی به اسقاط خودرو و موتورسیکلت‌های فرسوده و همچنین کاهش آلودگی هوا نمی‌کند.» سیدامیر احمدی با انتقاد از تصویب لایحه دو فوریتی اسقاط خودروهای فرسوده در مجلس مبنی‌بر الحاق یک تبصره به ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو اظهار کرد: «یکی از موضوعات اساسی در قانون ساماندهی صنعت خودرو اختصاص 25درصد تولیدات خودروسازان به خروج خودروهای فرسوده بود. متاسفانه خودروسازان داخلی پس از تصویب این قانون زیر بار اجرای آن نرفتند و اطلاعات نادرستی را مبنی‌بر کمبود گواهی خودرو فرسوده در اختیار وزیر صمت قرار دادند»
اسقاط خودروهای فرسوده و صرفه جویی در مصرف سوخت
همچنین در این زمینه محمد جعفری، کارشناس اقتصاد انرژی گفت: «برای اسقاط خودروهای فرسوده حدود 220مرکز در کشور وجود دارد که ظرفیتی معادل یک‌میلیون خودرو در سال ایجاد کرده است، اما باتوجه به اینکه اسقاط خودرو به واردات وابسته بود، در چند سال گذشته شاهد استفاده از ظرفیت این مراکز نبودیم.» این کارشناس اقتصاد انرژی بیان کرد: «اخیرا مجلس قانونی را به‌عنوان قانون ساماندهی صنعت خودرو به تصویب رسانده که طبق آن، سازوکاری برای اسقاط خودروهای فرسوده در نظر گرفته شده است و تولیدکنندگان و واردکنندگان خودرو موظف به اسقاط خودرو و دریافت گواهی آن از مراکز اسقاط شده‌اند.» وی با تاکید بر این که اجرای این قانون منجربه صرفه‌جویی سوخت می‌شود، ادامه داد: «با این‌حال، وزارت صمت طی لایحه‌ای به مجلس، خواهان حذف الزام اسقاط خودرو توسط تولیدکنندگان شده است. این کار باعث می‌شود مراکز اسقاط از چرخه خارج و به تعطیلی کشیده شوند. این موضوع بیکاری تعداد زیادی از کارکنان و شاغلان این صنعت را درپی خواهد داشت.» جعفری ادامه داد: «این موضوع همچنین به مصرف انرژی کشور آسیب جدی وارد می‌کند؛ زیرا در بلندمدت تعداد خودروهای فرسوده آنقدر زیاد خواهد شد که عملا تمام منابع سوخت کشور را درگیر خواهد کرد و مصرف بنزین را به شدت افزایش می‌دهد.» وی اضافه کرد: «اسقاط خودروهای فرسوده علاوه‌بر صرفه‌جویی در مصرف سوخت، منجربه کاهش آلودگی کلانشهرها نیز می‌شود؛ از دیگر مزایای آن می‌توان به کاهش تصادفات جاده‌ای و بازیافت قطعات فلزی و پلاستیکی به‌کاررفته در خودروها اشاره کنیم. این فرآیند بازیافت، باعث صرفه‌جویی در مصرف برق و انرژی می‌شود و می‌تواند به راندمان انرژی کشور کمک کند.»
کدام خودرو فرسوده محسوب می‌شود؟
سرپرست ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت سازمان راهداری نیز با اشاره به اختصاص سهمیه 20درصدی فروش تولید خودروسازان داخلی به مالکان خودروهای فرسوده گفت: «معیار فرسوده بودن یک خودرو براساس آیین‌نامه خارج کردن خودروهای فرسوده و قانون هوای پاک، مرز سن فرسودگی است.» وی توضیح داد: «این سن برای خودروهای مختلف، متفاوت است. مطابق ماده2 آیین‌نامه ماده 8 قانون هوای پاک، سن فرسودگی برای خودروهای شخصی (سواری و سواری کار) 15 سال است.» علیرضا احمدی ادامه داد: «سن فرسودگی برای خودروهای عمومی بنزینی و دوگانه‌سوز 8سال، خودروهای عمومی پایه‌گازسوز 10سال، خودروهای عمومی برقی 14سال، وانت پایه گازسوز 14سال، بنزینی دوگانه‌سوزدیزلی 13سال، اتوبوس درون‌شهری دیزلی 8سال، اتوبوس پایه گازسوز 10سال، اتوبوس درون‌شهری برقی (بازسازی شده) 20سال، مینی‌بوس و میدل‌باس درون‌شهری و برون‌شهری دیزلی 8سال و پایه‌گازسوز 10سال و برای برقی‌های بازسازی‌شده این گروه20 سال در نظر گرفته شده است.» ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای اضافه کرد: «سن فرسودگی اتوبوس برون‌شهری 10سال، کشنده، کامیون و کامیونت 16سال، موتورسیکلت بنزینی- کابراتوری 5سال، انژکتوری 6سال و موتورسیکلت برقی 12سال است. برای سواری‌های دولتی نیز سن فرسودگی 13 سال است. »
