کشنده‌ها و کامیون‌های وارداتی در دو، سه سال گذشته با مشکلات بسیاری همراه بودند و آن‌طور که مورد انتظار سازمان‌های مختلف بود، نتوانستند به‌بازار کشور راه پیدا کنند. این درحالی است که به‌تازگی رئیس سازمان توسعه تجارت اعلام کرده است تا ماه آینده، کار ترخیص کامیون‌های کِشنده انجام می‌شود. از سوی دیگر، رئیس‌کل گمرک ایران نیز با تایید این خبر اظهار کرده که از این پس هیچ کامیون و کشنده‌ای بدون ثبت سفارش، مجوز ورود به‌مرزهای کشور را نخواهد شد. این صحبت‌ها درحالی مطرح می‌شود که ناوگان حمل‌ونقل باری کشور در سال‌های اخیر به‌بدترین وضعیت خود رسیده و به‌دلایل مختلف از جمله نبود خودروهای به‌روز و افزایش قیمت، بر تعداد خودروهای فرسوده افزوده شده است.
دپو ۵ هزار کشنده در پارکینگ‌های گمرک
با توجه به‌شرایطی که خودروهای باری کشور در سنوات اخیر با آن مواجه بوده‌اند، قرار بر آن شد تا کامیون‌ها و کشنده‌های کارکرده وارداتی، کمکی برای تسریع در نوسازی ناوگان تجاری باشند. با این‌حال اما به‌دلایل مختلفی روند ترخیص این کامیون‌ها از گمرک کشور با وقفه همراه شد. از سال گذشته بنا بر آن شد که سازمان راهدای متولی واردات کِشنده‌ها شود؛ اما بعد از مدتی این وظیفه به‌وزارت صمت منتقل شد.
در مردادماه سال گذشته نیز مصوبه‌ای به‌منظور همکاری حداکثری وزارت صمت، بانک‌مرکزی و گمرک برای ثبت سفارش و ترخیص کِشنده‌های استاندارد تصویب شد تا شاید راهگشای ترخیص این خودروهای ضروری از گمرکات کشور شود. با این حال به‌تازگی رئیس سازمان توسعه تجارت اعلام کرده است که درحال حاضر حدود ۵ هزار دستگاه از انواع کشنده‌های وارداتی در گمرک کشور وجود دارد.
ممنوعیت واردات کشنده بدون ثبت سفارش
محمد رضوانی‌فر، رئیس کل گمرک ایران نیز درخصوص وضعیت کشنده‌ها به‌تازگی اعلام کرده است که «امیدواریم ظرف چند روز آینده روند ترخیص کشنده‌های موجود در گمرکات آغاز شود و ظرف هفته‌های آینده این خودروها از گمرکات ترخیص شوند.»
وی در ادامه بیان کرد: «تمام دستگاه‌های همجوار شامل استاندارد، محیطزیست، وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت طبق برنامه زمان‌بندی درحال عمل به‌تکالیف‌شان درخصوص ترخیص کشنده‌های موجود در گمرکات هستند.»
رضوانی‌فر همچنین از آمادگی صدور مجوز ترخیص کشنده‌های موجود در گمرکات خبر داد و گفت: «به‌استناد تصریح قوانین، از این پس اجازه ورود هر نوع کشنده بدون ثبت سفارش به‌مرزهای کشور داده نخواهد شد و درخواست گمرک این است که تجار و شرکت‌های بازرگانی این امر را مد نظر قرار دهند.»
وی تصریح کرد: «تمام کشنده‌هایی که به‌لحاظ اسنادی و یا سال ساخت مشکلی نداشته باشند، طی روزهای آینده از گمرک ترخیص خواهند شد.» رضوانی‌فر بیان کرد: «درخصوص رعایت سال ساخت کشنده‌ها با حمایت دولت و پیگیری گمرک، سال ساخت از زمان ورود کشنده‌ها به‌محوطه‌های گمرکی محاسبه خواهد شد.»
افزایش ظرفیت حمل‌ونقل جاده‌ای با آغاز ترخیص کشنده‌ها
مهدی ضیغمی، رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران هم درخصوص وضعیت جدید ترخیص کامیون‌ها و کشنده‌ها از گمرکات کشور بیان کرد: «مشکلات ترخیص کشنده‌ها در گمرکات کشور رفع شده و واردکنندگان می‌توانند نسبت به‌ترخیص خودروهای خود اقدام کنند.»
ضیغمی تاکید کرد: «این فرآیند مطابق دستور معاون رئیس‌جمهور در حال اجراست و دارندگان کشنده‌ها می‌توانند طی روزهای آتی نسبت به‌ثبت سفارش و اصلاح آن اقدام کنند و برای تسهیل در این امر از سقف و سابقه اعتباری معاف هستند.»
وی گفت: «واردکنندگان کشنده‌هایی که در سال گذشته اقدام به‌واردات کرده و دچار مشکل شدند، در اسرع وقت و حداکثر تا ماه آینده می‌توانند کشنده‌ها را ترخیص کنند و با ترخیص این کشنده‌ها ظرفیت خوبی به‌ظرفیت بالقوه کشنده‌ها در حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای و تجارت کشور افزوده می‌شود.»
ترخیص بیش از ۸۵ درصد کشنده‌های وارداتی در سال گذشته
واردات کشنده‌های کارکرده در شرایطی انجام شد که ناوگان باری کشور به‌این خودروها بیش از همیشه نیاز داشت و انتظار می‌رفت این خودروها نیز در بازار داخلی ایجاد تعادل کنند.
براساس آمارهای ارائه‌شده، تا امروز بیش از ۲۶ هزار کشنده وارد گمرک شده که به‌گفته ضیغمی «این خودروها می‌تواند ظرفیت مهمی را در تجارت کشور ایجاد کند. زیرا این کشنده‌ها شرایط را برای تسهیل و توسعه تجارت به‌ویژه با کشورهای اروپایی به‌دلیل مجوز ورودی که به آن‌ها داده می‌شود، فراهم می‌کنند.»
وی همچنین اظهار کرد: «بیش از ۸۵ درصد این کشنده‌ها به‌ویژه در سال ۱۴۰۱ با همکاری دستگاه‌های اجرایی و گمرکات کشور ترخیص شده‌اند و با توجه به‌تغییری که در ثبت سفارش و مسئولیت دستگاهی به‌وجود آمد، برخی از دارندگان کشنده‌ها سال گذشته دچار مشکلات جدی برای ترخیص دستگاه‌های خود شدند که با تدبیر هیات وزیران در ۲۵ مردادماه مصوبه‌ای ابلاغ شد که مطابق آن کشنده‌هایی که تا پیش از این تاریخ وارد کشور شده و دارای قبض انبار هستند، بتوانند نسبت به‌ثبت سفارش و اصلاح آن‌ها اقدام کنند.»
تاثیر کشنده‌های جدید بر صادرات به کشورهای همسایه
رئیس سازمان توسعه تجارت تصریح کرد: «با توجه به‌همکاری‌های انجامشده و همراهی بانک‌مرکزی، این افراد می‌توانند با کمک ارز صادراتی نسبت به‌تامین ارز خود اقدام کنند و با توافق انجامشده با گمرک موضوع ترخیص کشنده مانند گذشته در اولویت گمرکات خواهد بود.»
ضیغمی تاکید کرد: «ناوگان حمل‌ونقلی کشور برای صادرات به‌کشورهای اروپایی مجوز نداشتند؛ به‌همین دلیل این ظرفیت قانونی ایجاد شد تا کشنده‌های دست‌دومی که حداکثر سه سال از عمر آن‌ها گذشته وارد شوند که به‌موضوع صادرات ایران کمک بسیاری می‌کند.»
وی ابراز امیدواری کرد که با ترخیص کشنده‌ها و نزدیک شدن به‌فصل زمستان برای صادرات محصولات کشاورزی، به‌ظرفیت صادرات کشور کمک کنند.»
رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت گفت: «کشنده‌ها می‌توانند روی صادرات به‌عراق، پاکستان، شرق و غرب اروپا از مسیر ترکیه که مسیر بر پایه جاده داریم، تاثیر قابل توجهی داشته باشند.»
