بیش از یک سال پیش، یعنی اسفندماه سال ۱۴۰۱، وزارت صمت فروش خودرو در سامانه یکپارچه عرضه خودرو را کلید زد و دو مرحله اَبَرپیش‌فروش خودرو در اسفند ۱۴۰۱ و اردیبهشت ۱۴۰۲ را اجرایی کرد؛ طرح‌های فروشی که از همان ابتدا نگرانی‌هایی را به‌همراه داشت و بسیاری از کارشناسان اخطار دادند که این طرح‌ها تعهدات زیادی را برای خودروسازان ایجاد می‌کنند و بعدها می‌توانند منجر به‌تعهدات معوق و دیگر مشکلات مربوط به‌عرضه خودرو شوند.
این نگرانی البته بی‌راه هم نبود؛ به‌طوری که سال گذشته از یک سو شاهد تعهدات معوق بودیم و از سوی دیگر بسیاری از متقاضیان خودرو نسبت به‌تغییر مدل خودرویی که ثبت‌نام کرده بودند به‌خودرو تحویلی، شکایاتی را در شورای‌رقابت مطرح کردند. تداوم این وضعیت در اسفندماه سال گذشته منجر به ثبت شکایت‌های متعددی از خودروسازان در شورای‌رقابت شد.
۲۱ فروردین امسال اما شورای‌رقابت مصوبه‌ای را در سایت خود بارگذاری کرد که مطابق آن اعضای این شورا در جلسه ۱۸ فروردین‌ماه، با اکثریت آرا این شکایت‌ها را غیرقابل رسیدگی در شورای‌رقابت دانسته بودند. این مصوبه با استناد بر مصوبه دیگری بود که در اسفندماه منتشر شده و در پاسخ به‌نامه گروه صنعتی سایپا بود.
این شورا در مصوبه اسفندماه خود در مورد تغییر مدل خودروهای تحویلی به‌مشتریان عنوان کرده بود: «موضوع برخی شکایات‌ها، تغییر مدل خودرو ثبت‌نامی در سامانه یکپارچه خودرو است. یعنی مواردی که پس از ثبت‌نام در سامانه یکپارچه و تعیین مدل خودرو درخواستی از جانب مشتری، شرکت خودروساز به‌مشتری پیامک داده است که نسبت به انعقاد قرارداد برای خودرویی متفاوت اقدام کند.»
اعضای شورای‌رقابت در این بخش تاکید کردند که «ثبت‌نام در سامانه برای خودرو تعهدی ایجاد نمی‌کند و این نکته در اعلامیه‌های ثبت‌نام در سامانه یکپارچه نیز درج شده است.» بنابراین اعضای شورای‌رقابت با اکثریت آرا تصویب کردند که شکایت‌های مرتبط با ثبت‌نام و مراحل بعدی در سامانه یکپارچه در شورای‌رقابت غیرقابل رسیدگی است.
البته در این میان برخی کارشناسان معتقدند این سیاستگزار بود که با راه‌اندازی سامانه یکپارچه و اجرای طرح‌های فروش، برای تولیدکنندگان خودرو تعهد (آن هم بالاتر از توان تولیدی) ایجاد کرده است.
از طرف دیگر متقاضیان نیز به اعتبار سیاستگزار، به‌سیستم سامانه یکپارچه اعتماد کرده و اقدام به‌ثبت‌نام کردند؛ چراکه اگر همان زمان می‌توانستند اقدام به‌خرید از بازار کنند، حالا با مشکلاتی از این قبیل، دست‌وپنجه نرم نمی‌کردند. اکنون نیز بعد از مدت‌ها انتظار برای خرید خودرو، قیمت‌ها در بازار دستخوش تغییرات زیادی شده است. البته برای عملیاتی شدن تعهدات نیز وعده تامین ارز تولید به‌خودروسازان داده شد. حالا اما خودروسازان می‌گویند ارز کافی برای تولید و تحویل خودروهای ثبت‌نامی را در اختیار ندارند.
اگرچه طبق آخرین آمار سازمان توسعه تجارت، تخصیص ارز برای خودروسازان خصوصی در سال ۱۴۰۲ با رشد قابل توجهی همراه بوده است؛ اما به‌نظر می‌رسد همین مقدار نیز به قدری نبوده که برای تحویل خودروهایی که تعهد تحویل آن‌ها را دارند، کافی باشد.
این درشرایطی است که به‌عقیده برخی صاحب‌نظران، اگر سیاستگزار در تولید و فروش خودروسازان خصوصی دخالت نمی‌کرد، احتمالا بسیاری از این مشکلات امروز وجود نداشت؛ چراکه در درجه نخست خودروساز سعی می‌کرد به‌میزانی که توان تولید و فروش آن را دارد، عرضه کند و این میزان تعهد معوق نداشت.
همچنین اگر خودروساز اقدام به‌تحویل به‌موقع خودرو نمی‌کرد، امروز خود مسئول پاسخگویی به‌مشتریان بود و متقاضیان این امکان را داشتند که در مقابل بدعهدی احتمالی خودروساز، اقدام به‌شکایت کنند.
کاهش قیمت ۱۱ میلیون‌تومانی پژو ۲۰۷ پانوراما ارتقا یافته (۱۴۰۳)
خودروهای داخلی روز گذشته کاهش بهای یک تا ۱۱ میلیون‌تومانی را تجربه کردند. جایی که پژو ۲۰۷ پانوراما ارتقا یافته (۱۴۰۳) با ۱۱ میلیون‌تومان کاهش ۸۷۳ میلیون‌تومان، پژو ۲۰۷ دنده‌ای فول (۸۵ گانه) (۱۴۰۲) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۷۸۵ میلیون‌تومان، پارس سال سفارشی (۱۴۰۲) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش ۷۰۷ میلیون‌تومان، دنا پلاس توربو ۶ دنده (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۸ میلیون‌تومان کاهش ۹۶۵ میلیون‌تومان و تارا اتومات (۸۵ گانه) (۱۴۰۳) با ۷ میلیون‌تومان کاهش یک‌میلیارد و یک میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شدند.
همچنین درمیان خودروهای چینی شاهد کاهش بهای ۵ تا ۳۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که قیمت دانگ‌فنگ شاین مکس (۲۰۲۳) با ۳۰ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۳۰ میلیون‌تومان، جک S۵ نیوفیس (۱۴۰۲) با ۲۰ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۶۴۵ میلیون‌تومان، دیگنیتی پرستیژ (۱۴۰۲) با ۱۵ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۲۹۰ میلیون‌تومان، جک S۳ (۱۴۰۳) با ۱۰ میلیون‌تومان کاهش به یک‌میلیارد و ۳۷۰ میلیون‌تومان و فیدلیتی پرایم ۷ نفره (رینگ ۱۰ پره) (۱۴۰۳) با ۵ میلیون‌تومان کاهش به ۲ میلیارد و ۶۰ میلیون‌تومان رسید.
همچنین در گروه خودروهای خارجی پریمیوم شاهد کاهش بهای ۵۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که ارزش هیوندای الانترا (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیارد و ۵۰ میلیون‌تومان، تویوتا کرولا - ۱۲۰۰ سی‌سی (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیارد و ۹۵۰ میلیون‌تومان، جتا VS۷ (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیارد و ۳۵۰ میلیون‌تومان و جتا VS۵ (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیون‌تومان کاهش به ۳ میلیاردتومان رسید.
همچنین در میان خودروهای خارجی لوکس شاهد افزایش بهای ۲۰۰ و ۳۰۰ میلیون‌تومانی بودیم. جایی که مرسدس بنز E۲۰۰ با ۳۰۰ میلیون‌تومان افزایش ۱۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون‌تومان و ب‌ام‌و ۷۳۰Li فول با ۲۰۰ میلیون‌تومان افزایش ۲۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون‌تومان ارزش‌گذاری شدند.
