اگر صاحب خودرو باشید چه بخواهید و چه نخواهید گاهی اوقات با مشکلات ماشین مواجه می‌شوید. این مشکلات می‌تواند از تعویض ساده لاستیک گرفته تا دغدغه زمان تعویض ترموستات خودرو باشد. درهرصورت، داشتن اطلاعات کلی از تجهیزات ماشین و نحوه نگهداری صحیح از وسیله نقلیه و اطمینان از ایمنی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله به بررسی نحوه تشخیص ترموستات معیوب، علائم خرابی ترموستات و نحوه انتخاب یک ترموستات خوب و باکیفیت می‌پردازیم.
وظیفه ترموستات ماشین چیست؟
برای اینکه موتور خودرو به‌درستی کار کند، دمای ناشی از احتراق و نیروهای مکانیکی ایجادشده در آن باید کاهش‌یافته و در دمای خاصی نگه داشته شود. مسئولیت این کار بر عهده سیستم خنک‌کننده خودرو و یکی از مهم‌ترین اجزای آن هم ترموستات است.
ترموستات بین رادیاتور و موتور قرار گرفته است و وظیفه دارد تا مایع خنک‌کننده خودرو به‌درستی جریان یابد تا موتور در دمای ایمن و بهینه کار کند.
اگر ترموستات خراب باشد چه می‌شود؟
علائم متعددی می‌توانند نشان‌دهنده خرابی ترموستات خودرو باشند. در اینجا به برخی از شایع‌ترین آن‌ها اشاره میکنیم:
گرمای بیش‌ازحد موتور و بالا رفتن آمپر
ترموستات معیوب باعث تغییرات دمایی عجیب در حین کارکردن موتور می‌شود. وقتی محفظه ترموستات بسته باشد، وارد شدن مایع خنک‌کننده را به محل موتور محدود کرده و باعث گرم شدن بیش‌ازحد آن می‌شود. گرمای بیش‌ازحد مداوم می‌تواند به قطعات موتور آسیب برساند و حتی منجر به خرابی کامل موتور شود.
بالا بودن گیج دما
با گرم شدن بیش‌ازحد موتور درجه آمپر ماشین بدون هیچ دلیلی بالا نشان داده می‌شود، حتی هنگامی‌که ماشین درجا کار می‌کند.
بالا بودن گیج دما می‌تواند نشانه نشت مایع خنک‌کننده، خرابی پمپ آب یا شکستگی گیج ترموستات باشد.
نشت مایع خنک‌کننده
این مورد یکی از علت خرابی ترموستات است. وقتی ترموستات در حالت بسته گیر کند، مایع خنک‌کننده نمی‌تواند به‌درستی در سیستم گردش کرده و فشار اضافی باعث نشتی از محفظه ترموستات یا اجزای دیگر می‌شود. خرابی واشر یا ترک‌خوردگی محفظه ترموستات نیز می‌تواند عامل نشتی باشد.
مشکل در بخاری
اگر ترموستات در حالت باز گیر کند، مایع خنک‌کننده دائماً در حال گردش است، حتی زمانی که موتور سرد است . این امر باعث می‌شود که موتور به دمای کارکرد مطلوب خود نرسد و بخاری به‌درستی گرم نشود.
در حالت بسته هم مایع خنک‌کننده نمی‌تواند در سیستم گردش کند و به بخاری برسد؛ بنابراین بخاری گرمای کافی برای گرم کردن ندارد و هوای سرد را به داخل ماشین راه می‌دهد.
شنیدن صدای عجیب از موتور
یکی از علائم قابل‌توجه گیرکردن ترموستات ماشین، شنیدن صداهای غرش، تق‌تق یا جوشیدن از وسیله نقلیه است. صداها ممکن است از موتور خودرو، رادیاتور یا هر دو باشد. زمانی که شروع به شنیدن چنین صداهایی کردید به‌احتمال‌زیاد ترموستات موتور معیوب شده است.
مصرف بیش‌ازحد سوخت
ترموستات با اطمینان از عملکرد موتور در محدوده دمایی مطلوب، بر راندمان مصرف سوخت تأثیر می‌گذارد. وقتی موتور خیلی سرد است، برای حفظ دمای خود سوخت بیشتری می‌سوزاند و درنتیجه مسافت پیموده شده کاهش می‌یابد. در مقابل موتوری که بیش‌ازحد داغ می‌شود، باعث تبخیر زودهنگام سوخت و کاهش راندمان فرایند احتراق می‌شود. یک ترموستات خوب کالیبره شده تعادل مناسبی را ایجاد می‌کند که منجر به مصرف سوخت بهتر می‌شود.
هنگامی‌که ترموستات به‌درستی باز نشود، موتور برای مدت طولانی در حالت دمای پایین باقی می‌ماند. این امر می‌تواند منجر به کاهش بازده سوخت شود که برای کیف پول و محیط‌زیست مضر است!
تغییرات ناگهانی دمای هوای داخل ماشین
ترموستات وقتی خیلی قدیمی شود می‌تواند نوسانات دمایی شدیدی به وجود بیاورد. ممکن است متوجه شوید که عقربه روی گیج دما بالا و پایین می‌رود و این یعنی ترموستات مایع خنک‌کننده را به‌صورت جهشی وارد موتور می‌کند و موتور ممکن است در حین رانندگی بیش‌ازحد گرم یا سرد شود.
نوسانات و دماهای عجیب‌وغریب قطعاً نشانه‌ای از نیاز به تعویض ترموستات است. بی‌توجهی به ترموستات معیوب ممکن است به عملکرد موتور ماشین آسیب‌های بیشتری وارد کند. پیشنهاد میکنیم مقاله چطور بفهمیم ترموستات ماشین خراب است را مطالعه کنید.
زمان تعویض ترموستات خودرو
ترموستات ماشین معمولاً تا چند سال به‌خوبی کار می‌کند و برخلاف لنت و دیسک ترمز، فیلترها، مایع خنک‌کننده و روغن‌موتور، نیازی نیست که به‌طور مرتب آن را تعویض کنید.
زمان تعویض ترموستات واقعاً بسته به شرایط رانندگی، کیفیت ترموستات، عوامل محیطی و مدل خودرو متفاوت است. برای مثال اگر ترموستات برای خودروهای چینی از کیفیت قابل قبولی برخوردار نباشید، زمان تعویض آن به‌شدت کاهش می‌یابد.
برخی از سازندگان خودرو می‌گویند ترموستات‌ها باید تا 160 هزار کیلومتر کارکرد ماشین تعویض شوند.
اما اکثراً توصیه می‌کنند که هنگام ارتقاء یا تعویض سایر اجزای سیستم خنک‌کننده به‌خصوص در خودروهای قدیمی، بهتر است ترموستات را نیز تعویض کنید.
تعویض ترموستات خودرو چه قدر طول می‌کشد؟
تعویض ترموستات‌های معمولی حدود یک ساعت زمان می‌برد. البته در برخی موارد مکانیک‌های ماهر حتی در عرض ۳۰ دقیقه هم این کار را انجام می‌دهد. درصورتی‌که ترموستات در محل نامناسبی قرار گرفته باشد، دسترسی به آن سخت است و مدت تعمیر آن نیز کمی بیشتر طول می‌کشد.
نکاتی در مورد انتخاب و تعویض ترموستات
در زمان تعویض ترموستات سیستم خنک‌کننده را به‌صورت کامل بشویید. این کار به حذف هرگونه آلودگی یا ناخالصی که به دلیل خرابی ترموستات ایجادشده، کمک می‌کند.
برای جلوگیری از مشکلات ترموستات در آینده، حتماً به‌صورت دوره‌ای اجزای موتور را بررسی کنید.
مثلاً بازبینی مرتب سطح مایع خنک‌کننده و بررسی محفظه ترموستات ازنظر نشتی یک عامل پیشگیرانه از آسیب‌های جدی به موتور ماشین است.
از کجا ترموستات خوب بخریم
اینکه از کجا ترموستات باکیفیت بالا و قیمت مناسب پیدا کنیم، آن‌هم در میان تنوع برندها و مدل‌های موجود در بازار کار آسانی نیست. در این میان، فروشگاه‌های اینترنتی معتبری مثل فروشگاه دکتر چینی می‌توانند به شما در انتخاب و خرید محصولی مطمئن کمک کنند.
دکتر چینی علاوه بر داشتن سابقه درخشان در فروش انواع ترموستات برای خودروهای چینی به شما مشاوره تخصصی هم ارائه می‌دهد. جهت خرید انواع لوازم یدکی می‌توانید به سایت دکترچینی به آدرس اینترنتی doctorchini.com مراجعه کنید.
نتیجه‌گیری
یک ترموستات خراب موتور می‌تواند منجر به مشکلات متعددی شود که بر عملکرد و بازدهی خودرو شما تأثیر می‌گذارد. با تشخیص علائم خرابی ترموستات و با دانستن زمان تعویض ترموستات می‌توانید از آسیب‌های گسترده‌تر جلوگیری کرده و عمر موتور ماشین را افزایش دهید. توجه داشته باشید که نگهداری منظم و توجه به سیستم خنک‌کننده روی طول عمر ماشین و راحتی رانندگی بسیار مؤثر است.
