در سال‌های اخیر، نوسانات اقتصادی، تحریم‌ها و سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری، مشکلاتی را برای خودروسازان و مصرف‌کنندگان ایجاد کرده‌اند. کارشناسان این حوزه بر این باورند که نیاز به اصلاحات ساختاری و ایجاد رقابت واقعی در بازار احساس می‌شود تا بتوان به بهبود وضعیت موجود دست یافت.
در همین زمینه، سیدمرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیات‌علمی دانشگاه اهواز در گفت‌وگو با «دنیای خودرو» با اشاره به تاثیرات منفی قیمت‌گذاری دستوری و نوسانات اقتصادی بر کیفیت و رضایت مصرف‌کنندگان، بر لزوم اصلاحات اساسی در سیاست‌های قیمت‌گذاری تاکید کرد.
وی همچنین نقش وزارت صمت و شورای رقابت را در تنظیم بازار و ایجاد رقابت سالم مورد بررسی قرار داد و با اشاره به تجارب موفق بین‌المللی، راهکارهایی برای بهبود وضعیت بازار خودرو ارائه داد.
وی در ادامه به بررسی تاثیرات تحریم‌ها بر زنجیره تامین و تولید، تقاضای کاذب و ضرورت افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان پرداخت که می‌تواند به آینده‌ای پایدار و رقابتی برای این صنعت کمک کند.
کارشناسان صنعت خودرو، چالش‌های بنیادی و ساختاری را در قیمت‌گذاری خودروهای داخلی دخیل می‌دانند. به نظر شما، این چالش‌ها چگونه بر تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و اجتماعی جامعه تاثیر می‌گذارند و چه راهکارهایی برای حل آن‌ها پیشنهاد می‌کنید؟
چالش‌های بنیادی در قیمت‌گذاری خودرو شامل عواملی مانند نوسانات شدید اقتصادی، وابستگی به واردات قطعات و نبود رقابت واقعی در بازار است. این چالش‌ها می‌توانند تاثیرات عمیق‌تری بر تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و اجتماعی جامعه داشته باشند. به‌عنوان‌مثال، نوسانات قیمت خودرو می‌تواند به کاهش قدرت خرید مردم و افزایش نارضایتی اجتماعی منجر شود.
همچنین عدم شفافیت در قیمت‌گذاری و وجود قیمت‌های دستوری می‌تواند به ایجاد تقاضای کاذب و نوسانات غیرقابل پیش‌بینی در بازار منجر شود. برای حل این چالش‌ها می‌توان با کاهش موانع ورود به صنعت و تشویق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به افزایش رقابت و بهبود کیفیت محصولات کمک کرد.
همچنین با حمایت از تولیدکنندگان داخلی و کاهش وابستگی به واردات، می‌توان در مسیر پایداری قیمت‌ها و بهبود کیفیت محصولات حرکت کرد. سوم این‌که با جذب تجربیات موفق کشورهای دیگر در زمینه قیمت‌گذاری و تولید می‌توان فرآیندها و سیاست‌ها را بهبود بخشید.
وزارت صمت و شورای رقابت در فرآیند قیمت‌گذاری خودرو چه مسئولیت‌هایی دارند و چگونه می‌توانند به بهبود وضعیت بازار کمک کنند؟ آیا می‌توانید به نمونه‌های موفق از اقدامات این نهادها در کشورهای دیگر اشاره کنید که می‌تواند الگوی مناسبی برای ایران باشد؟
وزارت صمت مسئول تنظیم بازار و نظارت بر قیمت‌گذاری خودرو است، درحالی‌که شورای رقابت وظیفه دارد تا از ایجاد انحصار و رفتارهای ضدرقابتی جلوگیری کند. این نهادها می‌توانند با ایجاد سیاست‌های شفاف و منسجم، نظارت‌بر کیفیت محصولات و تشویق به سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین به بهبود وضعیت بازار کمک کنند. به‌عنوان مثال، در کشورهای اروپایی، نهادهای مشابه با ایجاد قوانین شفاف و حمایت از رقابت، به بهبود کیفیت و کاهش قیمت‌ها کمک کرده‌اند. در آلمان، اجرای قوانین سختگیرانه در زمینه کیفیت و ایمنی خودرو باعث افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان و رشد بازار شده است. همچنین در کشورهای آسیایی مانند کره‌جنوبی دولت با حمایت از تحقیق‌وتوسعه در صنعت خودرو، به بهبود کیفیت و نوآوری در محصولات کمک کرده است.
قیمت‌گذاری دستوری چه پیامدهایی برای خودروسازان و مصرف‌کنندگان داشته است؟ به نظر شما آیا این سیاست‌ها می‌توانند به کاهش کیفیت محصولات و افزایش نارضایتی مشتریان منجر شوند و این موضوع چه تاثیری بر آینده صنعت خودرو خواهد داشت؟
قیمت گذاری دستوری می‌تواند پیامدهای منفی زیادی برای خودروسازان و مصرف‌کنندگان داشته باشد. برای خودروسازان، این سیاست‌ها می‌توانند منجر به کاهش حاشیه سود و ناتوانی در تامین هزینه‌های تولید شوند. از سوی دیگر، فشار قیمت‌گذاری دستوری به کاهش هزینه‌های سربار خودروسازان نینجامیده است و آن‌ها به‌واسطه دولتی بودن و انحصاری بودت بازار، در شرایط گلخانه‌ای مشغول فعالیت هستند.
در نتیجه، آن‌ها ممکن است به کاهش کیفیت محصولات و کاهش سرمایه‌گذاری در تحقیق‌وتوسعه روی آورند. برای مصرف‌کنندگان، این وضعیت می‌تواند منجر به افزایش نارضایتی و کاهش اعتماد به برندهای داخلی شود.
به‌عنوان‌مثال، ممکن است مصرف‌کنندگان با خودروهایی مواجه شوند که از کیفیت پایین‌تری برخوردارند و این موضوع می‌تواند به کاهش فروش و افزایش رقابت‌پذیری برندهای خارجی منجر شود. این موضوع همچنین می‌تواند تاثیرات بلندمدتی بر آینده صنعت خودرو داشته باشد.
اگر سیاست‌های قیمت‌گذاری اصلاح نشوند، ممکن است صنعت خودرو با بحران‌های جدی‌تری مواجه شود و حتی برخی از خودروسازان مجبور به تعطیلی فعالیت‌های خود شوند. بنابراین، اصلاحات در نحوه تعیین قیمت ضروری است.
با توجه به زیان‌های مکرر سهامداران، چه استراتژی‌هایی می‌تواند به بازگرداندن اعتماد آن‌ها کمک کند؟ آیا فکر می‌کنید که شفافیت در گزارش‌دهی مالی به سهامداران می‌تواند در این زمینه موثر باشد؟
به عقیده من، برای جلب اعتماد سهامداران استراتژی‌های پیشین باید تغییرات بنیادین داشته باشد؛ ابتدا ارائه گزارش‌های مالی دقیق و شفاف به سهامداران می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا از وضعیت مالی شرکت مطلع شوند و اعتمادشان را بازسازی کنند. برقراری ارتباط مستمر با سهامداران و ارائه اطلاعات به‌روز درباره برنامه‌های شرکت و نتایج مالی می‌تواند به جلب اعتماد آن‌ها کمک کند.
همچنین ارائه برنامه‌های مشخص برای بهبود عملکرد مالی و کاهش زیان‌ها می‌تواند نشان‌دهنده جدیت مدیریت در حل مشکلات باشد. این اقدامات می‌تواند به بازسازی اعتماد سهامداران و جذب سرمایه‌های جدید کمک کند. به‌عنوان‌مثال در صنایع دیگر، شرکت‌هایی که شفافیت بیشتری در گزارش‌دهی مالی داشته‌اند، توانسته‌اند اعتماد سرمایه‌گذاران را جلب کرده و به رشد پایدار دست یابند.
تقاضای کاذب در بازار خودرو به چه عواملی بستگی دارد و چگونه می‌توان این پدیده را کنترل کرد؟ آیا می‌توانید به تاثیرات اجتماعی و اقتصادی این تقاضای کاذب بر بازار و تولیدکنندگان اشاره کنید؟
تقاضای کاذب معمولا ناشی‌از عواملی مانند نوسانات قیمت، تبلیغات غیرواقعی و کمبود عرضه است. این پدیده می‌تواند به افزایش قیمت‌ها و نارضایتی اجتماعی منجر شود. برای کنترل این پدیده اقداماتی مانند ارائه اطلاعات دقیق و به‌روز درباره قیمت‌ها و کیفیت محصولات می‌تواند به مصرف‌کنندگان کمک کند تا تصمیمات بهتری بگیرند.
دولت می‌تواند با ایجاد سیاست‌های حمایتی برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان به کنترل تقاضای کاذب کمک کند. تاثیرات اجتماعی و اقتصادی تقاضای کاذب شامل افزایش نارضایتی مصرف‌کنندگان، کاهش فروش خودروسازان و ایجاد عدم تعادل در بازار است. این موضوع می‌تواند به افزایش نارضایتی اجتماعی منجر شود و درنهایت به کاهش سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو آسیب برساند.
تحریم‌ها چه تاثیرات عمیقی بر زنجیره تامین و تولید خودرو در ایران داشته‌اند؟ به‌نظرشما چالش‌های خاصی که تحریم‌ها برای خودروسازان ایجاد کرده‌اند، چیست؟
تحریم‌ها تاثیرات عمیق و گسترده‌ای بر زنجیره تامین و تولید خودرو در بنگاه‌های خودروسازی داشته‌اند. خودروسازان به دلیل تحریم‌ها با مشکلات جدی در تامین قطعات یدکی و مواد اولیه مواجه شده‌اند که این موضوع می‌تواند به تاخیر در تولید و افزایش هزینه‌ها منجر شود.
خودروسازان ایرانی به دلیل عدم دسترسی به فناوری‌های نوین و قطعات با کیفیت، توان رقابتی خود را در بازارهای جهانی از دست داده‌اند. تحریم‌ها مانع از به‌روزرسانی محصولات و استفاده از فناوری‌های روز دنیا شده است که این موضوع می‌تواند به کاهش کیفیت و رضایت مشتریان منجر شود.
چگونه می‌توان با تعیین قیمت‌های واقعی و شفاف، به بهبود مدیریت مالی خودروسازان کمک کرد، آیا می‌توانید به نمونه‌هایی از تغییرات مثبت در دیگر صنایع اشاره کنید که با اصلاح قیمت‌گذاری، به بهبود وضعیت مالی خود دست یافته‌اند؟
تعیین قیمت‌های واقعی و شفاف می‌تواند به خودروسازان کمک کند تا برنامه‌ریزی مالی بهتری داشته باشند و از زیان‌های غیرضروری جلوگیری کنند.
همان‌طور که آمارها نشان می‌دهند، در صنعت لوازم خانگی، اصلاح قیمت‌گذاری و ایجاد رقابت باعث بهبود کیفیت و کاهش قیمت‌ها شده است. با تعیین قیمت‌های واقعی، خودروسازان هم می‌توانند به تامین هزینه‌های تولید و تحقیق‌وتوسعه بپردازند و به این ترتیب به سودآوری پایدار دست یابند. همچنین این اقدام می‌تواند موجل افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان و بهبود کیفیت محصولات شود.
راهکار پیشنهادی شما برای اصلاحات ساختاری در سیاست‌های قیمت‌گذاری خودرو چیست؟ به نظر شما می‌توانیم به بهبود وضعیت فعلی بازار خودرو امیدوار باشیم؟
این سیستم می‌تواند به تعیین قیمت‌های واقعی کمک کند و از نوسانات غیرقابل پیش‌بینی جلوگیری کند. همچنین شفاف‌سازی فرآیندهای قیمت‌گذاری و کاهش پیچیدگی‌های اداری و ایجاد فرآیندهای شفاف، می‌تواند به بهبود وضعیت بازار کمک کند. با ایجاد شرایط مناسب برای رقابت، می‌توان به بهبود کیفیت و کاهش قیمت‌ها کمک کرد.
پیام شما برای مسئولان باتوجه به شرایط کنونی و چالش‌های موجود، آینده صنعت خودرو در کشور چیست و شرایط را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
پیام من به مسئولان این است که نیاز به تغییرات اساسی و فوری در سیاست‌های قیمت‌گذاری و مدیریت صنعت خودرو وجود دارد. اگر این تغییرات به‌سرعت انجام نشود، آینده صنعت خودرو با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.
با اصلاحات مناسب و توجه به نیازهای مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، می‌توان به ایجاد یک صنعت پایدار و رقابتی امیدوار بود. همچنین، توجه به فناوری‌های نوین و به‌روزرسانی محصولات می‌تواند به بهبود کیفیت و افزایش رضایت مشتریان کمک کند.
