تلاش برای تعیین حقوق و دستمزد خلبانان هواپیماها ممکن است اندکی سخت و گیج‌کننده باشد چراکه شما با تعداد زیادی عدد و رقم مختلف در اینترنت روبه‌رو خواهید شد.میزان حقوق خلبان‌ها بسته به عوامل مختلفی از جمله شرکت هواپیمایی (دولتی یا خصوصی)، نوع هواپیما، سابقه پرواز، مسیرهای پروازی (داخلی یا خارجی) و رتبه خلبان (خلبان دوم یا کاپیتان) متفاوت است.

در ایران:

• به طور میانگین، حقوق خلبانان در شرکت‌های هواپیمایی دولتی بین ۱۸ تا ۳۵ میلیون تومان در ماه است.
• در شرکت‌های هواپیمایی خصوصی، این میزان بین ۳۵ تا ۶۵ میلیون تومان در ماه است.
• خلبان‌های با سابقه و کاپیتان‌ها می‌توانند تا ۹۰ میلیون تومان در ماه نیز حقوق دریافت کنند.
• همچنین، خلبانان به ازای هر ساعت پرواز نیز مبلغی را دریافت می‌کنند که بسته به نوع پرواز متفاوت است.

در سطح جهانی:

حقوق خلبانان در کشورهای مختلف بسیار متفاوت است.

• ایالات متحده آمریکا: حقوق سالیانه خلبانان در آمریکا به طور میانگین حدود ۱۰۰ هزار دلار است.
• بریتانیا: حقوق سالیانه خلبانان در بریتانیا می‌تواند از ۲۰ تا ۱۰۰ هزار پوند متغیر باشد.
• استرالیا: حقوق سالیانه خلبانان در استرالیا می‌تواند از ۷۰ تا ۲۰۰ هزار دلار استرالیا متغیر باشد.
• کشورهای اروپایی: حقوق سالیانه خلبانان در کشورهای اروپایی می‌تواند از ۵۰ تا ۱۵۰ هزار یورو متغیر باشد.
• همچنین، در برخی کشورهای خاورمیانه مانند امارات متحده عربی نیز به دلیل وجود شرکت‌های هواپیمایی بزرگ و معتبر، حقوق خلبانان بسیار بالا است.

عوامل موثر بر حقوق خلبانان:

• نوع شرکت هواپیمایی (دولتی یا خصوصی)
• سابقه و تجربه خلبان
• نوع هواپیمایی که خلبان با آن پرواز می‌کند
• مسیرهای پروازی (داخلی یا خارجی)
• رتبه خلبان (خلبان دوم یا کاپیتان)
• ساعات پرواز

کشورهای محبوب برای خلبانی و دلایل آن:

• ایالات متحده آمریکا:
  • بزرگترین بازار کار هوانوردی در جهان با فرصت‌های شغلی فراوان.
  • وجود آموزشگاه‌های خلبانی معتبر و با سابقه.
  • حقوق بالا برای خلبانان.
  • اما هزینه‌های بالای آموزش و زندگی و همچنین قوانین مهاجرتی نسبتاً سخت.
• کانادا:
  • بازار کار رو به رشد با تقاضای بالا برای خلبانان.
  • سیستم آموزشی با کیفیت و هزینه‌های نسبتاً کمتر نسبت به آمریکا.
  • شرایط زندگی خوب و جامعه چند فرهنگی.
  • قوانین مهاجرتی نسبتاً آسان‌تر برای متخصصین.

• استرالیا:
  • صنعت هوانوردی پویا و رو به رشد.
  • آب و هوای مناسب برای پرواز و آموزش.
  • استانداردهای بالای آموزش خلبانی.
  • اما هزینه‌های بالای زندگی و دوری از ایران.

• کشورهای اروپایی (به خصوص آلمان، انگلستان، فرانسه):

• • وجود شرکت‌های هواپیمایی بزرگ و معتبر.
  • استانداردهای بالای ایمنی و آموزش.
  • حقوق خوب برای خلبانان.
  • اما رقابت بالا برای استخدام و نیاز به تسلط به زبان‌های محلی در برخی موارد.

• امارات متحده عربی:
  • رشد سریع صنعت هوانوردی و وجود شرکت‌های هواپیمایی بزرگ مانند امارات و الاتحاد.
  • حقوق و مزایای بسیار خوب برای خلبانان.
  • معافیت مالیاتی.
  • اما هزینه‌های بالای زندگی و شرایط آب و هوایی گرم.

شرایط استخدام به عنوان خلبان در شرکت‌های هواپیمایی، مجموعه‌ای از الزامات و معیارهاست که توسط سازمان هواپیمایی کشوری و خود شرکت‌های هواپیمایی تعیین می‌شود. این شرایط شامل موارد زیر است:

۱. الزامات عمومی:

• تابعیت: داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
• اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی: اعتقاد و التزام عملی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
• عدم سوء پیشینه: نداشتن سابقه کیفری مؤثر.
• سلامت جسمانی و روانی: داشتن سلامت کامل جسمانی و روانی بر اساس استانداردهای سازمان هواپیمایی کشوری. این مورد شامل معاینات پزشکی دقیق و تست‌های روانشناسی می‌شود.
• حداقل سن: معمولاً حداقل ۱۸ سال سن.
• مدرک تحصیلی: حداقل مدرک دیپلم. هرچند داشتن مدرک دانشگاهی مرتبط (مانند مهندسی هوافضا) مزیت محسوب می‌شود.

۲. الزامات تخصصی (مدارک و گواهینامه‌ها):

• گواهینامه خلبانی PPL (Private Pilot License): گواهینامه خلبانی شخصی که به شما اجازه پرواز با هواپیماهای شخصی را می‌دهد.
• گواهینامه خلبانی CPL (Commercial Pilot License): گواهینامه خلبانی تجاری که به شما اجازه پرواز به عنوان خلبان و دریافت دستمزد را می‌دهد.
• گواهینامه IR (Instrument Rating): گواهینامه‌ای که به شما اجازه پرواز در شرایط آب و هوایی نامساعد و با استفاده از تجهیزات ناوبری هواپیما را می‌دهد.
• گواهینامه ATPL (Airline Transport Pilot License): بالاترین سطح گواهینامه خلبانی که برای کاپیتانی هواپیماهای مسافربری بزرگ مورد نیاز است. معمولاً پس از کسب تجربه پروازی کافی و گذراندن آزمون‌های مربوطه، خلبانان CPL به ATPL تبدیل می‌شوند.
• ساعات پرواز: داشتن حداقل ساعات پرواز مشخص که توسط شرکت‌های هواپیمایی تعیین می‌شود. این ساعات بسته به نوع هواپیما و سیاست‌های شرکت متفاوت است.

۳. سایر شرایط:

• قد و وزن مناسب: داشتن قد و وزن متناسب با استانداردهای شرکت هواپیمایی به دلیل محدودیت‌های کابین خلبان.
• تسلط به زبان انگلیسی: تسلط کامل به زبان انگلیسی به دلیل استفاده از زبان انگلیسی در ارتباطات هوانوردی و مستندات پروازی.
• آمادگی جسمانی: داشتن آمادگی جسمانی مناسب برای تحمل شرایط پرواز.
• مهارت‌های ارتباطی و کار تیمی: داشتن مهارت‌های ارتباطی قوی و توانایی کار در شرایط تیمی.
• موفقیت در آزمون‌های استخدامی شرکت هواپیمایی: شرکت در آزمون‌های کتبی و مصاحبه‌های تخصصی که توسط شرکت‌های هواپیمایی برگزار می‌شود.
• گذراندن دوره‌های تایپ ریتینگ: پس از استخدام، خلبانان باید دوره‌های تایپ ریتینگ مربوط به نوع هواپیمایی که قرار است با آن پرواز کنند را بگذرانند.

مراحل تبدیل شدن به خلبان:

1. اخذ دیپلم: گرفتن مدرک دیپلم از دبیرستان.
2. شرکت در دوره‌های آموزش خلبانی: ثبت نام در آموزشگاه‌های خلبانی معتبر و گذراندن دوره‌های PPL، CPL و IR.
3. اخذ گواهینامه‌های خلبانی: شرکت در آزمون‌های سازمان هواپیمایی کشوری و دریافت گواهینامه‌های مربوطه.
4. کسب تجربه پروازی: افزایش ساعات پرواز برای رسیدن به حداقل ساعات مورد نیاز شرکت‌های هواپیمایی.
5. شرکت در آزمون‌های استخدامی شرکت‌های هواپیمایی: شرکت در آزمون‌ها و مصاحبه‌های استخدامی شرکت‌های هواپیمایی.
6. گذراندن دوره‌های تایپ ریتینگ: پس از استخدام، گذراندن دوره‌های مربوط به نوع هواپیما.

نکات مهم:

• شرایط استخدام در شرکت‌های هواپیمایی مختلف ممکن است کمی متفاوت باشد.
• داشتن سابقه کار مرتبط (مانند پرواز با هواپیماهای سبک یا مربیگری پرواز) می‌تواند شانس استخدام را افزایش دهد.
• هزینه‌های آموزش خلبانی نسبتاً بالا است.