عملکرد ۳ ماهه علی شیخ‌زاده و تیم مدیریتی او نشان می‌دهد سایپا دوباره به مدار ارزش‌آفرینی و کاهش چالش‌هایی همچون تعهدات معوق و تولید زیان رسیده و می‌توان امیدوار به‌روزهای خوب این خودروساز در آینده بود. برای روشن‌تر شدن شرایط کاری تیم مدیریت فعلی با وضعیت کنونی این گروه خودروسازی باید چند شاخص اصلی را زیر ذره‌بین برد.

تعهدات و سرفصل‌های مالی و بانکی

دوره مدیریت فعلی در سایپا از اواسط آذرماه درحالی آغاز شد که شرکت سایپا نزدیک به ۱۴ همت سرفصل مشکوک‌الوصول در بانک‌ها داشت که این میزان با سرفصل‌های مالی تا پایان سال به ۲۶ همت می‌رسید؛ اما با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته و ایجاد انضباط مالی و همچنین تخصیص و اولویت‌بندی درست منابع، به‌حدود ۵ همت کاهش پیدا کرد.

انضباط مالی و کاهش معوقات به قطعه‌سازان

تشکیل کمیته نقدینگی و ایجاد انضباط مالی برای تخصیص درست و به‌موقع منابع موجود به زنجیره‌تامین، کاهش مطالبات قطعه‌سازان برای ایجاد همراهی و انگیزه بیشتر برای افزایش تولید و همچنین کوتاه شدن مسیر و زمان عرضه محصولات جدید به‌بازار از دیگر دستاوردهای بزرگ این دوره ۳ ماهه بود.

مدیریت بهای تمام شده محصولات و کاهش زیان

استفاده از ظرفیت خالی سایپا و شرکت‌های تابعه برای تولید با ارزش افزوده بالاتر، کاهش هزینه خریدهای خارجی، کاهش هزینه خرید مواد و قطعات، کاهش هزینه‌های مالی و همچنین کاهش هزینه‌های سربار با هدفمند کردن پروژه‌های توسعه‌ای و تغییر در ترکیب تولید سالانه به‌سمت تولید خودروهای با سود بالاتر، از دیگر اقدامات صورت‌گرفته در این حوزه بود.

پیش‌بینی می‌شود تداوم این روند بتواند ضمن کاهش زیان انباشته گروه، زمینه را برای سودآوری و ارزش‌آفرینی از این محل برای سهامداران سایپا و شرکت‌های تحت تملک فراهم کند.

افزایش تولید و کاهش معوقات

بر اساس پیش‌بینی‌ها و شرایط پیش‌آمده در اوایل زمستان ۱۴۰۳، تعداد معوقات گروه سایپا به ۶۴ هزار دستگاه می‌رسید که ضمن نارضایتی شدید مشتریان، هزینه‌های مالی زیادی را هم به‌واسطه پرداخت جریمه تاخیر و هزینه نگهداشت خودرو و تمدید بیمه و ... به این خودروسازی تحمیل می‌کرد که با برنامه‌ریزی صورت‌گرفته و افزایش حدود ۲۰ درصدی تولید با وجود تمام مشکلات تامین و قطع مقطعی گاز و برق و ... این میزان معوقات با کاهش حدود ۲۶ هزار دستگاهی از ۶۴ هزار دستگاه به‌حدود ۳۸ هزار دستگاه کاهش پیدا کرد.

ادامه همکاری با شرکای خارجی و تمدید قراردادها

در دوره مورد بررسی، سایپا توانسته است مذاکرات اثربخش و موفقی برای ادامه همکاری با شرکای خارجی از جمله چانگان داشته باشد و برای حدود ۹ هزار دستگاه از محصولات این خودروساز تامین مالی انجام دهد. همچنین ضمن دریافت قطعاتی که از قبل سفارش‌گذاری شده بود، اما به‌دلیل وجود برخی مشکلات دچار تاخیر در تحویل بود، توانست پاسخگوی تعهدات معوق مشتریان شرکت در این زمینه باشد و برای ادامه همکاری و سودآوری مناسب از این محل، تولید خودروهای CKD را برای شرکت امکان‌پذیر کند.

هر شرکت یک خودرو اختصاصی جدید

با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته در این مدت سایپا ضمن احیای ظرفیت‌های خالی شرکت‌های تابعه و ایجاد زمینه برای رشد تولید و ‌توسعه محصول در این شرکت‌ها، با تدوین یک استراتژی منسجم، به‌سبد محصول هر یک از خودروسازی‌های تابعه، محصول اختصاصی جدیدی را اضافه کرد و با این ترکیب، هرکدام از شرکت‌های تابعه گروه سایپا از جمله پارس‌خودرو، زامیاد، سایپا سیتروئن و بن رو با یک محصول سودآور و جدید به استقبال سال آینده خواهند رفت.

اصلاح ساختار سازمانی و پیاده سازی فرهنگ چابک‌سازی در سازمان

در مدت کوتاه ۳ ماهه، تیم مدیریتی جدید دست به یک ریسک بزرگ زد و توانست با درایت و تحمل فشارهای بیرونی با یک برنامه مدون و اصولی، تعداد اعضای هیات‌مدیره شرکت‌های سهامی خاص را از ۵ نفر به ۳ نفر کاهش داده و همچنین کاهش قابل ملاحظه‌ای را در تعداد اعضای هیات‌مدیره موظف شرکت‌های تابعه‌ای پیاده‌سازی کند تا ضمن چابک‌سازی و ادغام، انحلال و واگذاری شرکت‌های غیر مولد از موازی‌کاری و تحمیل هزینه‌های مالی و سیاسی به‌گروه جلوگیری کند.

واگذاری ۱۵ شرکت غیر مولد، انحلال ۸ شرکت فاقد بازده، توقف فعالیت ۵ شرکت و ختم تصفیه ۱۲ شرکت انحلال‌یافته از دیگر اقدامات انجام‌شده در راستای اجرای چابک‌سازی واقعی و عملیاتی در این شرکت خودروسازی بود.

این اصلاحات گرچه با مقاومت‌هایی در درون و بیرون گروه سایپا مواجه شد، اما یک اقدام جسورانه در راستای پیاده‌سازی فرهنگ چابک‌سازی قبل از هرگونه خصوصی‌سازی و احتمال تغییر ترکیب سهامداران در آینده بود.

افزایش سرمایه برای خروج از شمولیت ماده ۱۴۱

با توجه به پیش‌بینی زیان انباشته تلفیقی حدود ۱۳۴ همتی گروه سایپا در انتهای سال مالی ۱۴۰۳، با افزایش سرمایه صورت‌پذیرفته از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، این گروه خودروسازی از شمولیت ماده ۱۴۱ خارج شد و با این اتفاق مهم و مبارک، جان دوباره‌ای به پیکره این سرمایه ملی دمیده شد تا بتواند برای سال آینده از تمام ظرفیت‌های تامین مالی برای رشد تولید و کاهش هزینه‌های مالی بهره‌مند شود.

برنامه‌های آینده سایپا

افزایش تولید محصولات با سودآوری بیشتر، تولید و مونتاژ خودروهای الکتریکال و هوشمند، تنوع‌بخشی به سبد محصولات ایمن با قیمت مناسب، مدیریت بهای تمام‌شده، کاهش هزینه‌های مالی و خرید قطعات از تامین‌کنندگان داخلی و خارجی، ادامه اجرای فرهنگ چابک‌سازی، اجرای راهبردهای اثربخش در پروژه‌های توسعه محصول و توسعه زیرساخت‌های تولید، افزایش نرخ عبور مستقیم محصولات، برنامه رشد تولید در سال آینده، عرضه محصولات جدید و سودآور، افزایش صادرات خودرو و قطعات و بازاریابی مناسب در این حوزه، افزایش رضایت مشتریان با ارتقای کیفیت محصولات، اصلاح ساختار مالی و تامین و تخصیص منابع به ذی‌نفعان از برنامه‌های اصلی و مهم تدوین‌شده در این گروه خودروسازی خواهد بود.

به‌گفته علی شیخ‌زاده، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، این شرکت با ادامه اقدامات اثربخش، قصد دارد در سال آینده زمینه را برای پویایی و رشد تولید، افزایش عرضه، توسعه محصول و تنوع‌بخشی به‌سبد محصولات، کاهش هزینه‌های مالی و زیان انباشته و ارزنده کردن سهم این شرکت که متعلق به همه مردم ایران است، فراهم کند.