با اجرایی شدن طرح فروش خودرو توسط کارخانه با قیمت حاشیه بازار به‌نظر می‌رسد قیمت خودرو افزایش خواهد یافت اما به گفته دبیر انجمن خودروسازان این کار باعث افزایش قیمت نمی‌شود و به حذف دلالی و متعادل شدن قیمت خودروها می‌انجامد.

به‌گفته نعمت‌بخش تنها ۱۰تا۲۰درصد از مردم عادی موفق به خرید خودرو به قیمت کارخانه می‌شوند و ۸۰تا۹۰درصد از خودروها به‌دست افرادی می‌افتد که دلال هستند و پول سرگردان در اختیار دارند.

اگر خودروها توسط کارخانه و با قیمت روز بازار به فروش برسند، آیا شاهد افزایش قیمت خودرو نخواهیم بود؟ مثلا قیمت خودروی ساندرو را که مثال زدید، به ۶۰‌میلیون تومان نخواهد رسید؟ این تصور اشتباه است اگر کارخانه به‌عنوان‌مثال قیمت خودرو را ۴۷‌میلیون‌تومان اعلام کند و قیمت بازار آن محصول ۵۳ میلیون تومان باشد، کارخانه خودرو را با قیمت حاشیه بازار یعنی ۵۳ میلیون‌تومان به‌فروش‌ برساند و قیمت دوباره بالا می‌رود. با این کار بازار متعادل و تقاضا هم کمتر می‌شود و قیمت خودرو بیش‌از این افزایش نخواهد یافت.

چرا نباید قیمت‌ افزایش یابد و قیمت خودرو بالاتر نرود؟

برای اینکه تقاضا برای خرید خودرو کم ‌شود و به‌این‌ ترتیب قیمت متعادل خواهد شد. میزان عرضه را افزایش داده‌ایم، حال باید چه کاری انجام دهیم که تقاضا را کم کنیم تا قیمت متعادل شود؟

وقتی می‌گوییم خودرو با قیمت حاشیه بازار به فروش می‌رسد دیگر افرادی که پول بیشتری در اختیار دارند، به این بازار هجوم نمی‌آورند. زیرا می‌دانند خودرو با قیمت ۵۳میلیون‌تومان به‌فروش می‌رسد و نه با قیمت ۴۷‌میلیون‌تومان. به‌همین‌خاطر به لحاظ کسب سود چندان مقرون‌به‌صرفه نیست که برخی خودرو را با قیمت حاشیه بازار خریداری کنند.

وقتی خودرو توسط کارخانه با قیمت حاشیه بازار به فروش برسد، عملا قیمت خودرو افزایش پیدا نمی‌کند؟

ممکن است بخواهم برای اولین‌بار خودرویی را خریداری کنم یا شما بعد از مدتی بخواهید خودرویتان را تغییر دهید و خودروی جدیدی خریداری کنید. وقتی ایران‌خودرو و سایپا اعلام می‌کنند سه روز دیگر پیش‌فروش خودروهایمان را آغاز می‌کنیم، من و شمای نوعی ممکن است از پیش‌فروش این خودرو ها باخبر نشویم اما کسی که از این راه پول در‌می‌آورد، گوش‌به‌زنگ است، اخبار را دنبال می‌کند و می‌داند ایران‌خودرو و سایپا چه زمانی سایت‌شان را باز می‌کنند.

بنابراین به‌زعم من وقتی خودرویی که اختلاف قیمت در بازار دارد، پیش‌فروش می‌شود، ۷۰ تا ۸۰ درصد این خودروها را دلال‌ها ثبت‌نام می‌کنند و ۱۰‌تا۲۰ درصد نیز توسط مردم عادی ثبت‌نام می‌شود.

در نتیجه ۸۰درصد این خودروها به سمت تقاضای کاذب و حاشیه بازار حرکت می‌کنند و با افزایش قیمت مواجه می‌شوند و به‌این‌ترتیب سود این حاشیه‌قیمت به جیب دلال‌ها می‌رود و مردم عادی هم با قیمت حاشیه بازار این خودروها را خریداری می‌کنند.

حالا اگر خودروساز، خودرو را با قیمت بازار به فروش برساند دیگر تقاضای کاذب در این بخش از بین می‌رود. درست است که مردم خودرویی را با قیمت مثلا ۵۲ و ۵۳میلیون‌تومان خریداری می‌کنند اما خواهی‌نخواهی آن قیمت کاهش پیدا می‌کند و از ۵۳میلیون‌تومان بالاتر نمی‌رود و قیمت کمتر هم خواهد شد.

در گذشته که این کار انجام می‌شد، در مدت ۱۰ سال قیمت خودرو ۱۴واحد افزایش پیدا کرد اما شاخص کالای مصرفی ۲۰۰ واحد اضافه شد.

در بحث دلالی، نمایندگی‌ها چقدر تاثیرگذار هستند؟ گفته می‌شود بخشی از افزایش قیمت‌ خودروها به‌دلیل عملکرد نمایندگی‌های خودروسازان است.

من درباره این مساله چندان مطمئن نیستم. اگر هم چنین باشد سفره جمع می‌شود و دلالی در این بخش هم از بین می‌رود. من نمی‌توانم این مساله را تایید کنم، برای اینکه شرکت‌های خودروساز خودروها را از طریق سایت به فروش می‌رسانند و نمی‌توانند امتیاز ویژه‌ای را برای سایت‌ها در نظر بگیرند. اما به خاطر اینکه با نمایندگی‌ها ارتباط بیشتری دارند، ممکن به دوستان و آشنایانشان اطلاع دهند که مثلا فلان روز ثبت‌نام خودرو شروع می‌شود.

سال گذشته و همچنین در ۷ماه امسال، خودروسازان افزایش تولید داشته‌اند و در این بخش موفق بوده‌اند. آیا در بحث فروش هم مانند بخش تولید موفقند یا با مشکل روبه‌رو هستند؟ بسیاری از خودروهای ما به‌دلیل همان افزایش تولید ۴۰درصدی سال گذشته و افزایش ۲۰درصدی امسال، حاشیه بازار ندارند و مردم عادی نسبت‌به ثبت‌نام و خرید آن اقدام و خودرو را به موقع دریافت می‌کنند.

این‌گونه نیست که خودرو روی دست خودروسازان مانده باشد. اگر چنین است، دلیلی برای افزایش تولید نیست و اصلا کجا می‌خواهند این خودروها را انبار کنند؟ چون در‌حال‌حاضر میزان تولید بالا و حاشیه بازار برای بسیاری از خودروها از بین رفته است و دلال‌ها با پول‌های کاذب سراغ این خودروها نمی‌آیند.

یعنی دیگر حتی نیازی نیست مردم از طریق نمایشگاه‌ها خودرو خریداری کنند، در نتیجه برخی می‌گویند بازار دچار رکود است. در‌حالی که رکودی در کار نیست. کسانی که خودرو می‌خواهند، مستقیم از شرکت مورد نظرشان خرید می‌کنند.

به لحاظ تقاضای کاذب در بازار دچار رکود هستیم، یعنی به‌غیراز چند خودرو مانند ساندرو، دیگر کسی خودرویی نمی‌خرد که بخواهد در نمایشگاه بگذارد و سود کسب کند. قیمت‌گذاری خودروهای تولید مشترک باخارجی‌ها چگونه خواهد شد؟ زیرا بسیاری از این قراردادها در آینده نزدیک به‌نتیجه می‌رسند و منجر به ورود خودروها به بازار خواهد شد. به‌نظر من قیمت همه خودروها باید توسط بازار تعیین شوند. اگر خودروسازان خارجی بدانند محصولاتشان توسط یک دستگاه دیگر قیمت‌گذاری خواهد شد، عقب‌نشینی خواهند کرد.

یعنی یکی‌از شرایطی‌که در پسابرجام باعث ورود خودروسازان خارجی به کشور شد، این بود که به آنها گفتیم خودروهای بالای ۴۵‌میلیون‌تومان مشمول قیمت‌گذاری نمی‌شود. باید به خود خودروساز اجازه فروش در حاشیه بازار را داد تا قضایا حل شود. این کاری است که در دنیا انجام می‌شود. در دنیا شورای رقابت وجود ندارد و خودروسازان خودشان قیمت‌گذاری می‌کنند.