مسعود زارع- کارشناس حمل‌ونقل هوایی: انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) پیش‌بینی کرده سود خالص صنعت هوایی در سال ۲۰۱۸ به ۴/۳۸میلیارددلار برسد که این میزان نسبت‌به سود خالص ۵/۳۴میلیارد دلاری صنعت هوایی در سال ۲۰۱۷ یک بهبود محسوب می‌شود. براساس پیش‌بینی یاتا، تقاضای بالا، افزایش بهره‌وری و کاهش بهره پرداختی به شرکت‌های هواپیمایی کمک خواهد کرد آن‌ها در سال ۲۰۱۸ میزان سودآوری خالص خود را افزایش دهند، هرچند میزان هزینه‌ها در این سال افزایش خواهد یافت. انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان چهارمین سال متوالی، سود پایدار این صنعت با نرخ بازده سرمایه‌گذاری ۴/۹ درصد به دست آید.

[caption id="attachment_213610" align="aligncenter" width="700"] سودآوری خطوط هوایی در سال ۲۰۱۸ تداوم خواهد داشت[/caption]

نکات برجسته‌ای که انتظار می‌رود در عملکرد سال ۲۰۱۸ دیده شود، شامل موارد زیر است:

کاهش جزئی حاشیه سود عملیاتی به ۱/۸درصد (در سال ۲۰۱۷، ۳/۸درصد بود) بهبود میزان حاشیه سود خالص تا ۷/۴درصد (در سال ۲۰۱۷، ۶/۴درصد بود) افزایش میزان درآمد کل به ۸۲۴میلیارددلار (رشد ۴/۹درصدی نسبت‌به درآمد ۷۵۴میلیارددلاری سال ۲۰۱۷) افزایش تعداد مسافرها به ۳/۴ میلیاردنفر (رشد ۶درصدی نسبت‌به ۱/۴میلیاردمسافر سال ۲۰۱۷) افزایش میزان حمل محموله به ۵/۶۲میلیون‌تن (رشد ۵/۴درصدی نسبت‌به ۹/۵۹میلیون‌تن محموله سال ۲۰۱۷) رشد کمتر تقاضا برای مسافر (۶درصد در سال ۲۰۱۸، ۵/۷درصد در سال ۲۰۱۷) و محموله (۵/۴درصد در سال ۲۰۱۸، ۳/۹درصد در سال ۲۰۱۷) میانگین درآمد خالص به‌ازای هر مسافر حدود ۹۰/۸دلار (در سال ۲۰۱۷ این میزان ۴۵/۸دلار بود) الکساندر دونانیک، مدیرعامل یاتا می‌گوید: «این زمان خوبی برای صنعت حمل‌ونقل هوایی جهانی است. عملکرد ایمنی ثابت است. مردم بیشتر از هر زمانی سفر می‌کنند و تقاضا برای محموله هوایی نسبت‌به یک دهه گذشته به‌طرز قابل‌ملاحظه‌ای بیشتر شده است. اشتغال در حال رشد است، مسیرهای بیشتری در حال باز شدن و خطوط هوایی در حال دستیابی‌به سطوح پایدار سودآوری هستند. با این حال، هنوز هم کار دشواری را پیش‌رو داریم چراکه ما با افزایش هزینه‌های سوخت، نیروی کار و هزینه‌های زیربنایی مواجه هستیم.» دوناینک معتقد است: «صنعت هوایی همچنین با چالش‌های بلندمدتی مواجه است که کلید حل بسیاری از آن‌ها در دستان دولت است. هوانوردی تجارتی آزاد است و یک کاتالیزور برای رشد و توسعه محسوب می‌شود. برای این که این صنعت پتانسیل کامل خود را بروز دهد، دولت‌ها باید نقش خود را در این بازی افزایش دهند، امنیت را بیش‌از پیش تضمین کنند، سطح معقولی برای مالیات‌ها بیابند، مقررات دقیق‌تری را ارائه دهند و زیرساخت‌های مقرون‌به‌صرفه‌ای را ایجاد کنند تا بتوانند با رشد روزافزون تقاضا در این صنعت، مقابله کنند. مزایای موجود در حمل‌ونقل هوایی به اندازه کافی قانع‌کننده است (ایجاد ۷/۲میلیون شغل مستقیم و حمایت حیاتی از ۵/۳درصد فعالیت‌های اقتصادی دنیا)؛ و این صنعت حاضر است با دولت‌ها همکاری‌های لازم را انجام دهد تا پایه‌های ارتباطات جهانی را تقویت کند.

عملکرد سال ۲۰۱۸

مسافر: انتظار می‌رود تعداد مسافران در سال ۲۰۱۸ به ۳/۴‌میلیارد نفر افزایش یابد و ترافیک مسافر (درآمد به‌ازای هر مسافر یا RPK) رشد ۶‌درصدی داشته باشد (کمی پایین‌تر از رشد ۵/۷‌درصدی در سال ۲۰۱۷ و بالاتر از میانگین ۱۰ و ۲۰‌سال گذشته که ۵درصد بوده است). این عامل باعث خواهد شد فاکتور میانگین بار، یک رکورد رشد ۴/۸۱درصدی را ثبت کند. انتظار می‌رود درآمدهای حاصل از محل مسافران به ۵۸۱‌میلیارد‌دلار افزایش یابد (رشد ۲/۹‌درصدی نسبت‌به درآمد ۵۳۲‌میلیارد دلاری سال ۲۰۱۷). عملکرد قوی در زمینه کسب درآمد از محل مسافر با رشد قابل‌توجه (مثبت ۱/۳درصد) تولید ناخالص داخلی حمایت می‌شود.

بار: تجارت محموله همچنان در زمینه حجم، روند صعودی خوبی دارد. انتظار می‌رود حجم محموله‌ها در سال ۲۰۱۸ رشدی ۵/۴درصدی داشته باشد (کمتر از رشد ۳/۹درصدی سال ۲۰۱۷ نسبت‌به ۲۰۱۶). افزایش حجم محموله در سال ۲۰۱۷ ناشی‌از عملکرد شرکت‌هایی بود که نیاز به سرمایه‌گذاری سریع داشتند تا پاسخگوی تقاضای غیرمنتظره باشند. این امر باعث شد حجم کالا رشد دوبرابری را نسبت‌به رشد تجارت جهانی (رشد ۳/۴درصدی) داشته باشد. انتظار می‌رود بازدهی بار در سال ۲۰۱۸ به میزان ۴درصد رشد داشته باشد (کندتر از رشد ۵درصدی در سال ۲۰۱۷). درآمد حاصل از بار در سال ۲۰۱۸ به‌خوبی افزایش خواهد یافت و به ۲/۵۹میلیارد دلار خواهد رسید (افزایش ۶/۸درصدی نسبت‌به درآمد ۵/۵۴میلیارددلاری در سال ۲۰۱۷).

هزینه‌ها: بزرگ‌ترین چالش پیرامون سودآوری در سال ۲۰۱۸ مربوط‌به افزایش هزینه‌هاست.

انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۸ میانگین قیمت نفت خام برنت هر بشکه ۶۰دلار باشد (رشد ۷/۱۰درصدی نسبت‌به قیمت ۲/۵۴دلاری هر بشکه نفت در سال ۲۰۱۷). انتظار می‌رود قیمت سوخت جت به سرعت به ۸/۷۳دلار در هر بشکه برسد (۵/۱۲درصد رشد نسبت‌به ۶/۵۶دلار در سال ۲۰۱۷). خطوط هوایی با پوشش ریسک پایین‌تر (مانند خطوط هوایی ایالات‌متحده و چین) احتمالا نسبت‌به خطوط هوایی با پوشش ریسک متوسط (مثل خطوط هوایی اروپا) تاثیر این افزایش را بیشتر درک خواهند کرد. انتظار می‌رود این هزینه‌های سوخت، ۵/۲۰درصد از کل هزینه‌ها در سال ۲۰۱۸ را به خود اختصاص دهند (بیش‌از ۵/۱۸درصد سال ۲۰۱۷). هزینه‌های نیروی کار در مقایسه با هزینه سوخت به‌شدت افزایش یافته و سهم ۹/۳۰درصدی از کل هزینه‌ها را در سال ۲۰۱۸ به خود اختصاص خواهد داد. پیش‌بینی می‌شود واحد هزینه در سال ۲۰۱۸ حدود ۳/۴درصد رشد پیدا کند (این افزایش در سال ۲۰۱۷ حدود ۷/۱درصد بوده است). این موضوع بیشتر از رشد ۵/۳درصدی واحد درآمد خواهد بود. بدهی: بدهی کمتر به معنای آن است که بهره پرداختی کاهش یافته است. به‌رغم فشار روی حاشیه‌های سود عملیاتی (از ۳/۸درصد در سال ۲۰۱۷ به ۱/۸درصد در سال ۲۰۱۸)، انتظار می‌رود حاشیه سود خالص به دلیل بهره پرداختی کمتر به ۷/۴درصد افزایش یابد. این امر سود خالص را در سال ۲۰۱۸ به ۴/۳۸میلیارد دلار افزایش خواهد داد (سود خالص در سال ۲۰۱۷ حدود ۵/۳۴میلیارد دلار بوده است).

چشم‌انداز منطقه‌ای

همه مناطق انتظار دارند که در سال ۲۰۱۸ سوددهی بهبود یابد و تمام مناطق شاهد افزایش رشد ظرفیت باشند. آمریکای شمالی: پیش‌بینی می‌شود خطوط هوایی در منطقه آمریکای شمالی قوی‌ترین عملکرد مالی را در سال ۲۰۱۸ داشته باشند و سود خالص آن‌ها ۴/۱۶میلیارددلار باشد (در سال ۲۰۱۷ این میزان ۶/۱۵میلیارددلار بوده است). خطوط هوایی آمریکای شمالی در سه سال گذشته بیش‌از نیمی از سود این صنعت را به خود اختصاص داده‌اند، اما افزایش فشار هزینه‌ها باعث شده است پیشرفت‌های بیشتری در این زمینه حاصل نشود. پوشش ریسک پایین‌تر به این معناست که افزایش قیمت سوخت در این منطقه در اولویت قرار دارد و سپس فشار هزینه‌های نیروی کار در رتبه بعدی هستند هر چند که انتظار می‌رود این فشارها در سال ۲۰۱۸ کاهش یابند. آسیا و اقیانوسیه: پیش‌بینی می‌شود خطوط هوایی آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۱۸ سودی ۹میلیارددلاری به دست بیاورند (بیشتر از سود ۳/۸میلیارددلاری در سال ۲۰۱۷). اروپا: انتظار می‌رود خطوط هوایی در این منطقه سود خالص ۵/۱۱میلیارددلاری در سال ۲۰۱۸ نصیبشان شود. (سود خالص در سال ۲۰۱۷ حدود ۸/۹میلیارددلار بوده است.) آمریکای لاتین: احتمال می‌رود سود خالص خطوط هوایی در آمریکای لاتین در سال ۲۰۱۸ به ۹۰۰میلیون‌دلار برسد (این میزان در سال ۲۰۱۷، ۷۰۰میلیون‌دلار بوده است) و تقاضای مسافر حدود ۸درصد رشد کند. خاورمیانه: پیش‌بینی می‌شود خطوط هوایی خاورمیانه در سال ۲۰۱۸ سود خالصی در حدود ۶۰۰میلیون‌دلار کسب کنند (این سود در سال ۲۰۱۷ حدود ۳۰۰میلیون‌دلار بوده است). به‌رغم همه چالش‌های موجود در این منطقه پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۱۸ حرکت‌های مثبتی در صنعت هوایی این منطقه دیده شود. آفریقا: انتظار می‌رود خطوط هوایی آفریقا مانند سال ۲۰۱۷، در سال ۲۰۱۸ نیز با زیان خالص ۱۰۰میلیون‌دلاری روبه‌رو شوند.

آثار اقتصادی صنعت هوایی

از سال ۱۹۹۶، هزینه تورم تعدیل‌شده حمل‌ونقل هوایی برای استفاده‌کنندگان نصف شده است. انتظار می‌رود گردشگران بین‌المللی که از خطوط هوایی استفاده می‌کنند، بیش‌از ۷۵۰میلیارددلار در سال ۲۰۱۸ خرج کنند که در دو سال این میزان رشد ۱۵درصدی داشته است. پیش‌بینی می‌شود ارزش کالاهای حمل‌شده توسط خطوط هوایی در سال ۲۰۱۸ به بیش‌از ۲/۶تریلیون‌دلار برسد که نشان‌دهنده ۴/۷درصد از تولید ناخالص جهان است. اشتغال مستقیم ایجادشده توسط خطوط هوایی در سال ۲۰۱۸ در سرتاسر دنیا حدود ۷/۲میلیون‌نفر خواهد بود. ما پیش‌بینی می‌کنیم در سال ۲۰۱۸ هر کارمند هواپیمایی بیش‌از ۱۰۹هزاردلار ارزش‌افزوده ناخالص تولید کند.