به گزارش «اخبار خودرو»، عرضه فولاد در بازار و بورس کالا در سال‌های اخیر تبدیل به یکی از چالش‌های بزرگ برای تولیدکنندگان و به‌خصوص یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان این محصول یعنی صنعت خودرو شده است. با راه‌اندازی بورس کالا این امید وجود داشت که قیمت‌گذاری فولاد شفاف‌تر و دسترسی به آن آسان‌تر شود، اما وجود سامانه بهین‌یاب باعث شد مشکلات در این حوزه همچنان وجود داشته باشد؛ تولیدکنندگان پایین‌دستی و مصرف‌کنندگان صنعت فولاد باید ابتدا در سامانه بهین‌یاب ثبت‌نام و میزان مصرف خود را اعلام کنند و پس از تایید در این سامانه به‌عنوان خریدار به بورس کالا معرفی شوند؛ اما عرضه ناکافی فولاد از سوی فولادسازان در بورس کالا و بروز پدیده دلالی، سبب افزایش قیمت و ایجاد بازار واسطه‌گری این محصول شده است.
دستور روحانی برای رساندن فولاد به خودروسازان
چند روز قبل وزیر راه به نقل از رئیس جمهور، خبر از دستور وی مبنی بر عرضه فولاد در بازار آزاد داد. اما خیلی سریع این خبر تکذیب شد. در جلسه روز گذشته ستاد هماهنگی اقتصادی دولت که با ریاست رئیس‌جمهور برگزار شد، گزارش وزارت صمت در خصوص تولید فولاد در کشور ارائه و مقرر شد براساس تصمیمات ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، کلیه محصولات تولیدکنندگان در بورس کالا عرضه و فولاد مورد نیاز کارخانجات بزرگ نظیر خودروسازان به قیمت بورس کالا تامین شود. در عین‌حال وزارت صمت موظف شد با هماهنگی سایر دستگاه‌های مرتبط در دولت زنجیره تولید، توزیع و قیمت فولاد را مدیریت کند.
افزایش عرضه فولادی‌ها در بورس کالا
به این ترتیب، به نظر می‌رسد از این به بعد نه‌تنها خبری از سامانه بهین‌یاب نخواهد بود، بلکه عرضه فولاد در بورس کالا نیز بیشتر خواهد شد و خودروسازان می‌توانند با قیمت مناسب‌تری نسبت به خرید ورق‌های فولادی اقدام کنند. در گذشته و با عرضه ناکافی ورق‌های فولادی در بورس‌کالا، بسیاری از افراد یا شرکت‌هایی که موفق به خرید این محصولات شده بودند، حواله خرید خود را در بازار آزاد با ارقام چند برابری به فروش می‌رساندند.
تفاوت قیمت فولاد در بورس کالا و بازار آزاد
تفاوت قیمتی باعث شده بود تا فولادسازان نیز عرضه بسیار ناکافی در بورس کالا داشته باشند. چراکه قیمت‌ها در بازار آزاد تفاوت فاحشی با قیمت‌ها در بورس کالا داشت و در این بین تنها دلالان منتفع می‌شدند. به نظر می‌رسد با حل مشکل عرضه فولاد در بورس کالا و خرید مستقیم ورق از سوی خودروسازان، قیمت‌ها به ثبات برسد و شاید هزینه تولید نیز تا حدودی کاهش یابد. درحال‌حاضر بخش قابل توجهی از ورق و محصولات فولادی مورد نیاز خودروسازان و قطعه‌سازان نه از بازار بورس کالا، بلکه از بازار آزاد و با قیمت‌هایی به‌مراتب بیشتر از قیمت جهانی خریداری می‌شود.
دخالت وزارت صمت و کاهش عرضه فولاد
در همین زمینه یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به تاثیر عرضه محصولات فولادی در بورس کالا به روزنامه «دنیای خودرو» می‌گوید: «متاسفانه دخالت وزارت صمت در قیمت انواع محصولات فولادی باعث شده است انگیزه شرکت‌ها برای عرضه‌های پرحجم و مستمر در بورس کالا کاهش یابد.»
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه با بیان این‌که اقدامات اشتباه برخی افراد در وزارت صمت باعث عرضه کم محصولات فولادی در بورس کالا طی ماه‌های گذشته شده است، اظهار می‌کند: «شرکت‌های فولادی خواهان عرضه در بورس کالا هستند و بورس می‌تواند شفافیت معاملات را بالا ببرد.» این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «این در حالی است که فولادسازان بنا به دستور وزارت صمت مجبورند تنها بخشی از تولیدات خود را در بورس کالا عرضه کنند و این مساله مشکلات بسیاری ایجاد کرده است.» فردین آقابزرگی با اشاره به قوانین اشتباهی که درخصوص عرضه محصولات فولادی در بورس کالا وجود دارد، تاکید می‌کند: «برای این‌که معاملات محصولات فولادی در بورس کالا بتواند انتظارات را برآورده کند، باید دو اقدام را در دستور کار قرار داد؛ اول این‌که با بازنگری در قوانین، شرکت‌ها مکلف شوند تمام محصولات خود را در بورس کالا عرضه کنند و این بازار تنها مکانی باشد که فولاد در آن عرضه می‌شود.»
قیمت‌گذاری مناسب و شفافیت در بورس کالا
وی با بیان این‌که قیمت‌ها ابتدا باید واقعی شود تا عرضه در بورس کالا افزایش یابد، می‌افزاید: «درصورتی‌که قیمت‌ها واقعی شود و قیمت‌گذاری دستوری که تاکنون باعث شده است عرضه فولاد در بورس کالا با افت‌وخیزهای زیادی همراه باشد، کنار گذاشته شود؛ قیمت‌ها در یک فضای رقابتی و بر اساس مکانیزم عرضه و تفاضا تعیین خواهند شد.»
این کارشناس بازار سرمایه همچنین با تاکید بر این‌که خروج فولادی‌ها از بورس کالا شفافیت معاملات در این حوزه را از بین می‌برد، اظهار می‌کند: «وقتی در بورس کالا محصولات فولادی عرضه می‌شود، هم قیمت و هم خریدار مشخص است. در این صورت، با شفافیت کامل متوجه می‌شویم که آیا فولاد به صاحبان صنایع رسیده است یا خیر. اما با خروج از بورس کالا و عرضه در بازار آزاد، رانت و دلالی در این حوزه اوج می‌گیرد.»
