به گزارش «اخبار خودرو»،صنعت و بازار خودرو طی سال‌های اخیر با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم کرده‌اند. صنعت خودرو با تحریم‌ها در تولید به مشکل خورد و بازار هم با اثرات تورمی و افزایش نرخ ارز چالش داشته است و هزینه‌ها و قیمت‌ها به‌صورت روزانه افزایش پیدا کرده‌اند.
از این منظر بسیاری معتقدند با احیای برجام و رفع تحریم‌ها ازجمله تحریم صنعت خودرو مشکل تولید تا حد بسیاری حل خواهد شد و از سوی دیگر با کاهش و واقعی‌شدن نرخ ارز بازار خودرو نیز آرام می‌شود و در مسیر کاهش قیمت گام برمی‌دارد. به نظر می‌رسد این روند در نگاه اول صحیح است و قطعا احیای برجام و رفع تحریم‌ها سبب کاهش قیمت ارز و در نهایت قیمت خودرو می‌شود. ضمن این‌که خودروسازان نیز با رفع تحریم‌ها به‌راحتی می‌توانند تولید را ادامه دهند. اما این روند تا زمانی‌که وضعیت کلان اقتصادی در مسیر اشتباهی باشد، تاثیری گذرا خواهد داشت. سیاست‌های تورم‌زا در اقتصاد و سیاست قیمت‌گذاری دستوری و تولید رانت حتی در صورت رفع تمام تحریم‌ها نیز مانع بزرگی بر سر راه صنعت و بازار خودرو خواهد بود. از این حیث، بسیاری فعالان و کارشناسان این صنعت و بازار آن، به‌رغم اعتقاد به تاثیرگذاری رفع تحریم‌ها و کاهش قیمت ارز بر این باورند که برای اثرگذاری عمیق این دو عامل، باید سیاست‌های اقتصادی مانند قیمت دستوری در حوزه خودرو و... اصلاح شود.
کاهش قیمت خودرو در انتظار احیای برجام-سعید مدنی، مشاور ارشد صنعت خودرو
در بحث تاثیرگذاری برخی عوامل بر قیمت خودرو باید گفت با کاهش قیمت دلار، قیمت خودروهای ساخت داخل نیز طی هفته گذشته با کاهش حداقل یک تا دو میلیون تومانی روبه‌رو بودند. با توجه به وضعیتی که بازار ارز با آن روبه‌رو است، هرگونه افت قیمت دلار در بازارهای مختلف ازجمله خودرو تاثیرگذار بوده و باعث کاهش قیمت‌ها خواهد شد.
در این رابطه، طی هفته گذشته نیز با توجه به نزدیک‌شدن نرخ دلار به کانال 20هزار تومانی، قیمت‌ها در بازار خودرو به‌خصوص خودروهای ساخت داخل و پرتیراژ افت حداقلی را به ثبت رساندند که البته با اعلام افزایش قیمت شرکتی از سوی شورای رقابت متوقف و با افزایش روبه‌رو شدند. اصولا نگاهی به گذشته نیز نشان می‌دهد بازارهای مختلف تاثیرپذیری بسیاری از قیمت ارز دارند.
قیمت خودرو طی سال‌های گذشته تحت تاثیر رشد نرخ ارز و افزایش انتظارات تورمی بسیار افسارگسیخته افزایش یافت. از سوی دیگر، طی سه سال گذشته به دلیل کاهش ارزش ریال، بسیاری از مردم تمایل پیدا کردند برای حفظ ارزش دارایی‌های خود کالاهای با دوام ازجمله خودرو را خریداری کنند تا مانع از افت ارزش دارایی خود شوند. طبعا در چنین شرایطی، تقاضا برای خرید افزایش می‌یابد و به همین دلیل، نرخ‌ها در بازار خودرو به طرز سرسام‌آوری بالا رفت.
به نظر من احیای توافق هسته‌ای برای صنعت و بازار خودرو از اهمیت بسزایی برخوردار است. اگر برجام احیا شده و تحریم‌های صنعت خودرو نیز رفع شود، آن زمان صنعت خودرو می‌تواند وضعیت قابل قبولی را تجربه کند. به بیان دیگر، در چنین شرایطی تولید خودرو با افزایش همراه می‌شود و طبعاً قیمت نیز می‌تواند با کاهش روبه‌رو شود.
از سوی دیگر، با ورود دوباره شرکای خارجی خودروسازان داخلی، تنوع محصولات نیز محقق خواهد شد؛ موضوعی که بسیار مورد توجه و انتظار مشتریان بازار خودرو است. موضوع دیگری که باید به آن پرداخته شود و مورد توجه قرار گیرد، بحث واردات خودرو است. به‌هرحال اگر قرار است رقابت در صنعت و بازار خودرو شکل بگیرد، باید بحث واردات خودرو هم مد نظر باشد. آزادسازی واردات می‌تواند در کاهش قیمت خودرو از اهمیت بسزایی برخوردار باشد. طی چهار سال گذشته با توجه به ممنوعیت واردات خودرو، این موضوع باعث شد قیمت خودروهای وارداتی با افزایش چندین برابری همراه شود. این موضوع بدون شک در افزایش قیمت خودروهای داخلی نیز موثر بوده است. بنابراین اگر برجام احیا شود و درآمدهای ارزی کشور به حالت قبل بازگردد، به احتمال زیاد واردات خودرو نیز انجام خواهد خواهد شد که این موضوع باعث تعدیل قیمت قابل توجه خودروهای ساخت داخلی خواهد شد. بسیاری از مشتریانی که طی چند سال گذشته می‌توانستند با بودجه چندصد میلیون تومانی خودرویی خارجی تهیه کنند، به دلیل افزایش قیمت این خودروها دیگر نتوانستند به هدف خود برسند و درمقابل نیز اقدام به خرید خودروهای داخلی آپشن‌دار کردند. برای همین موضوع است که قیمت خودرویی مانند دنا به ۶۰۰میلیون تومان افزایش پیدا کرد. حال در چنین شرایطی اگر امکان واردات خودرو فراهم شود، قدر مسلم قیمت خودروهای داخلی و وارداتی با کاهش قابل توجهی همراه خواهد شد. بنابراین به نظر من درصورتی‌که شرایط کشور عادی شود، باید بحث واردات خودرو هم مد نظر قرار بگیرد تا بازار خودرو هم بتواند پس از مدت‌ها شرایط عادی را تجربه کند. این بازار درحال‌حاضر در رکود شدیدی به سر می‌برد. طی سه سال اخیر نیز با توجه به افزایش تورم، شاهد رشد بی‌سابقه قیمت خودرو بودیم. در سوی مقابل نیز قدرت خرید مردم در بازار خودرو به یک‌سوم قبل کاهش یافته است. در چنین شرایطی، بازار خودرو نیز متاثر از شرایط و وضعیت کلی اقتصاد کشور در رکود فرو رفته، اما اگر شرایط طبیعی شود، بازار خودرو می‌تواند از رکود عمیقی که فرو رفته است، بیرون آید و این برای شرکت‌های خودروسازی که این روزها با زیان انباشته فراوانی روبه‌رو هستند، انگیزه افزایش تولید خواهد بود. البته اگر قیمت‌گذاری دستوری هم پس از سال‌ها شکست در اجرا کنار گذاشته شود. در این رابطه، نه مصرف‌کنندگان و نه تولیدکنندگان هیچ نفع و سودی از این وضعیت نمی‌برند و تنها دلالان و سودجویان هستند که در این رابطه بیشترین سود را به جیب می‌زنند. بنابراین هرچه سریع‌تر باید بساط این موضوع جمع شود.
اثر مُسکن‌وار رفع تحریم‌ها بر بازار خودرو-حسن قاضیان، فعال حوزه خودرو
قیمت خودرو در بازار تابع عوامل مختلفی است. اما درخصوص این‌که برجام روی آن تاثیرگذار خواهد بود یا خیر، باید گفت قطعا موضوع برجام بر قیمت خودرو تاثیر مثبت خواهد داشت. به‌طور قطع با احیای برجام شاهد ریزش قیمتی در بسیاری از بازارها خواهیم بود. تا همین جا هم با انجام مذاکرات شاهد کاهش قیمت در بازار خودرو بوده‌ایم. بنابراین با احیای برجام و رفع تحریم‌ها شاهد کاهش قیمت در بازارهای مختلف مانند سکه، ارز، خودرو، موبایل و تا حدودی مسکن خواهیم بود.
به‌طور کلی احیای برجام سبب احیای بازار کالاهای سرمایه‌ای خواهد شد، اما به نظر نمی‌رسد در بازار کالاهای مصرفی موثر واقع شود. از این رو، باید منتظر ماند و دید که دولت آینده چه رویکردی در حوزه اقتصاد و احیای صنعت و تولید و همچنین رونق و توسعه اقتصادی خواهد داشت. یعنی آیا سیاست‌های تورم‌زای فعلی در دولت بعدی هم ادامه‌دار خواهد بود یا سیاست‌های منطقی در پیش گرفته خواهد شد؟ مهم‌ترین مساله در این میان بحث قیمت‌گذاری است؛ اگر واقعا خودروساز با زیان تولید می‌کند، باید این مساله رفع شود. در غیر این صورت، برجام و لغو هیچ تحریمی نمی‌تواند به صنعت و در نهایت بازار خودرو کشور کمک کند. این‌که خودروساز با زیان شدید تولید کند و دولت برای این‌که این صنعت سرپا بماند به آن وام تزریق کند و اجازه افزایش قیمت به این بخش ندهد، جزو سیاست‌هایی است که در نهایت به شکل تورم در جامعه نمود پیدا می‌کند و دود این مساله در چشم اقشار کم‌درآمد می‌رود که همین حالا نیز توان خریدشان به یک‌سوم قبل تقلیل یافت است. پس اگر دولت بعدی تحریمی پیش روی خود ندید، باید زمینه رقابتی‌شدن صنعت خودرو را با تسهیل واردات یا تسهیل سرمایه‌گذاری مستقیم خودروسازان خارجی در صنعت خودرو فراهم کند. از سوی دیگر، به خودروساز هم اجازه دهد قیمت‌گذاری را در دست خود بگیرد. قطعا در شرایط فعلی، بخش بزرگی از کشور توانایی خرید خودرو از کارخانه را ندارد. عدم‌اجازه برای افزایش قیمت خودرو و تزریق وام برای ادامه پیدا کردن تولید هم چیزی جز تورم در اقتصاد به دنبال نخواهد داشت. بنابراین دولت بعدی بهتر است با فراهم‌کردن رونق اقتصادی و افزایش درآمد مردم اجازه دهد خودشان نسبت به تامین خودرو اقدام کنند. در این شرایط است که رقابت ایجاد خواهد شد و شرکت‌ها مجبورند برای افزایش فروش خود اقدام به عرضه خودرو با تسهیلات و اقساط مناسب مانند ابتدای دهه هشتاد کنند. در نهایت اگر برجام و رفع تحریم‌ها اتفاق بیفتد، اما سیاست‌های اشتباه ادامه داشته باشد، هیچ تغییری در قیمت کالاهای سرمایه‌ای و مصرفی به وجود نخواهد آمد. ایجاد رونق اقتصادی و مهار تورم و تغییر در سیاست‌های پولی و مالی کشور باید جزو اولویت‌ها قرار بگیرد. زیرا تزریق پول و وام به خودروسازان نمی‌تواند تا همیشه ادامه پیدا کند.
