کشورهای مختلف از چه خودروهایی در ناوگان پلیس خود استفاده می‌کنند؟ پاسخ به این پرسش، در گرو نوع ماموریت خودروهای پلیس نهفته است: نیروهای پلیس بزرگراه در کشورهای مختلف، معمولا سریع‌ترین خودروها را به‌کار می‌گیرند. نیروهای عملیاتی در شهرها، معمولا خودروهای مستحکم را ترجیح می‌دهند و نیروهای ویژه هم خودروهایی با بالاترین سطح امنیت و استحکام را مورد استفاده قرار می‌دهند. برخی کشورها (همچون امارات‌متحده‌عربی) هم هستند که صرفا به جذابیت‌های خودروهای پلیس از منظر گردشگری توجه می‌کنند. با این همه، ظاهرا عوامل دیگری هم در تعیین نوع و مدل خودرو پلیس در کشورهای مختلف دخیل هستند.
نیروهای پلیس در ایران در دهه‌های گذشته، تغییرات متعددی را در نوع و کیفیت خودروهایشان اعمال کرده‌اند. به عنوان‌مثال، تا اواسط دهه ۱۳۷۰خورشیدی، بهترین خودروهای نیروی انتظامی در ایران، مدل‌های «تویوتا کریسیدا» بودند. تا پیش از آن، مدل‌های قدیمی بنز، در «شهربانی» به کار گرفته می‌شدند.
از بنز «الگانس» تا سمند
چند ماه پیش، معاون آماد و پشتیبانی ناجا بر ضرورت نوسازی ناوگان ترابری نیروی انتظامی تاکید کرد. سردار رضا فریبا، به ایرنا گفت: «ناجا یک سازمان خودروپایه است و تجهیزات ترابری نقش بسیار مهمی در ماموریت‌های این سازمان، به‌خصوص در گشت‌های تامین نظم و امنیت در شهرها، جاده‌ها و مرزها ایفا می‌کنند.»
او ادامه داد: «طی دو سال گذشته، اقدامات بسیار خوبی در تامین و الحاق تجهیزات جدید به ناوگان ترابری ناجا صورت گرفته، به‌طوری‌که طی این مدت ۶ مرحله الحاق خودرو و تجهیزات به رده‌های ماموریتی داشته‌ایم که ۴ مرحله آن فقط در حوزه راهور و مرزبانی بوده است.»
در اوایل دهه ۱۳۸۰ خورشیدی، پیوستن بنزهای وارداتی به ناوگان خودرویی نیروی انتظامی، سطح تحسین‌ها از عملکرد این نیرو در زمینه تعقیب و گریزهای خودرویی را بالا برد. ازآن‌سو، چند سال پیش، وقتی حدود ۲هزار دستگاه خودرو «مگان» که برای امور تشریفات سیاسی مورداستفاده قرار می‌گرفتند، به ناوگان نیروی انتظامی پیوستند، این موضوع مطرح شد که چرا به جای خودروهای خارجی، از خودروهای تولید داخلی در نیروی انتظامی استفاده نمی‌شود.
ورود خودروهای ایرانی به ناوگان خودرویی ناجا از آن پس افزایش یافت و اکنون، «سمند» بخش عمده‌ای از ناوگان اداری نیروی انتظامی در شهرهای مختلف ایران را تشکیل می‌دهد. با این همه، تجربه و حتی اظهارنظر برخی چهره‌های انتظامی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد تقاضا برای خودروهای پرقدرت‌تر و پرشتاب‌تر در نیروی انتظامی، همچنان بالاست.
از «بوگاتی» تا «لامبورگینی»
اما تنوع خودروهای پلیس در کشورهای مختلف جهان، بسیار بیش از اینهاست و گاهی حتی جنبه زیبایی‌شناختی و توریستی هم پیدا می‌کند.
به‌عنوان‌مثال، پلیس ایتالیا، از «فراری» و «آلفا رومئو جولیتا» و «جیپ رنگید» استفاده می‌کند. در آمریکا (بسته به ایالت‌های مختلف)، خودروهایی همچون «نیسان جی‌تی‌آر»، «دوج چارجر»، «دوج وایپر» و «فورد موستانگ» مورد استفاده قرار می‌گیرند. این خودروها بـه‌دلیل داشتن بدنه قوی و مقاومت در برابر ضربات هنگام تعقیب و تصادف با خودروهای تبهکاران، گزینه بسیار مناسبی هستند.
اما امارات‌متحده‌عربی در این حوزه زبانزد بوده زیرا پلیس این کشور، همواره به دنبال خاص‌ترین مدل‌های خودرویی است. «ب‌ام‌و آی ۸» ازجمله خودروهایی بوده که در پلیس دوبی مشغول به کار است.
«لامبورگینی اونتادور»، «بنتلی»، «آستون‌مارتین» و حتی «بوگاتی» دیگر خودروهایی هستند که با هزینه گزاف برای پلیس دوبی تهیه شده‌اند و البته، نمی‌توان نقش «چشم و هم‌چشمی» را هم در این میان نادیده گرفت!
قدرت، استحکام، سرعت و البته انحصار!
اما کشورهای مختلف جهان، خودروهای مورداستفاده در نیروی پلیس خود را چگونه و براساس چه معیاری انتخاب می‌کنند؟
پوریا آقاخانی، فارغ التحصیل رشته طراحی خودرو از آلمان، که اکنون با برخی شرکت‌های خودروسازی در این کشور همکاری می‌کند، در گفت و گو با «دنیای خودرو» در این مورد گفت: «در کشورهای ثروتمند، معمولا سازمان‌هایی که تقاضای بالایی برای خودروهای اختصاصی و طراحی شده دارند، فاکتورهای موردنیاز خود را به خودروساز اعلام کرده و خودروساز نیز بر اساس نیاز آنها، خودرو را طـــراحی می‌کند.»
او ادامه داد: «به‌عنوان‌مثال، خودروهای پلیس آمریکا کاملا اختصاصی هستند و بسیاری از مدل‌های آنها، فقط برای پلیس ساخته شده‌اند. شرکت فورد، حدود ۷۰ سال است که خودروهای پلیس آمریکا را طراحی و تولید می‌کند و بین ۴۰ تا ۵۰درصد خودروهای پلیس آمریکا، توسط این شرکت تولید می‌شوند. ازسوی‌دیگر، به‌دلیل تقاضای سالانه چندهزار دستگاه خودرو توسط پلیس در ایالت‌های مختلف آمریکا، طراحی و تولید خودرو اختصاصی برای این نیروها به‌صرفه است.»
آقاخانی ادامه داد: «در مقابل کشورهایی که بودجه کافی برای طراحی اختصاصی خودرو ندارند، معمولا از میان خودروهای موجود دست به انتخاب می‌زنند. یکی از گزینه‌ها هم این است که محدودیت سرعت برای خودروهای پلیس، توسط خودروساز افزایش پیدا می‌کند تا برتری نسبی در ماموریت‌ها به دست بیاید. قدرت و استحکام بدنه نیز به همین‌شیوه قابل شخصی‌سازی و سفارشی‌سازی است.»
او ادامه داد: «اما نباید این نکته را هم فراموش کنیم که موضوع انحصار نیز در این زمینه تاثیرگذار است. به‌عنوان‌مثال، شرکت فورد که یکی از قدیمی‌ترین خودروسازان جهان است، تامین خودروهای پلیس در آمریکا را به‌صورت انحصاری در اختیار دارد.»
