به گزارش «اخبار خودرو»،واردات خودرو طی هفته‌های اخیر با واکنش‌های مختلفی مواجه شده است. وزارت صمت برای آن برنامه‌ای ندارد، اما مجلس پیگیر انجام‌شدن آن است و شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام به آن ایراد می‌گیرند. نکته مهم در این طرح، چگونگی انجام واردات است؛ خودروساز و قطعه‌ساز می‌توانند واردات انجام دهند. اما آن‌طور که به نظر می‌رسد، خودروسازان تمایل بیشتری دارند تا با استفاده از واردات، سبد فروش خود را تکمیل کنند و در بخش‌هایی مانند خودروهای اس‌یووی که ضعف دارند، با انجام واردات این ضعف را بپوشانند. اما این‌که پشت پرده تصویب واردات چیست، چرا سال‌هاست طرح ساماندهی بازار خودرو دست‌به‌دست شده و به تصویب نرسیده، ازجمله موضوعاتی هستند که در آینده مشخص خواهد شد. درخصوص طرح جدید و تمایل یا عدم تمایل قطعه‌سازان به حوزه واردات خودرو و این‌که طرح مذکور چگونه می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد، با مازیاربیگلو، دبیر انجمن صنفی سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو به گفت‌وگو پرداختیم.
واردات خودرو در مقابل صادرات قطعه یکی از مباحثی است که در طرح مجلس مطرح شده، واکنش قطعه‌سازان و انجمن به این مساله چیست؟
انجمن صنفی قطعه‌سازان سال‌هاست نظر خود را در مورد آزادسازی واردات گفته، در انجمن هیچگاه مخالفتی با آزادسازی واردات خودرو نداشتیم و البته هیچگاه این را نقطه ضعفی برای خود ندانسته‌ایم. به‌هرحال واردات خودرو یک مقدار التهاب بازار را کاهش می‌دهد و احترام به حقوق مصرف‌کننده است. اما به‌طور مشخص در مورد این طرح باید زمان بگذرد و نیتی که پشت این آزادسازی واردات مطرح است، مشخص شود. آزادسازی به این دلیل مطرح شد و مجلس نیز آن را اجرایی کرد که انحصار خودروسازان داخلی را از بین ببرد و اگر غرض انحصارزادیی باشد، پس قیمت‌گذاری دستوری هم باید از دستور کار شورای رقابت خارج شود.
این طرح چگونه می‌تواند یک بازار رقابتی آزاد در حوزه خودرو ایجاد کند؟
اگر مدت زمانی بگذرد و واردات خودرو انجام شود و قیمت‌گذاری دستوری هم از خودروهای داخلی حذف شود، یعنی این‌که واقعا به سمت بازار آزاد حرکت کرده‌ایم و می‌خواهیم حقوق مصرف‌کننده و مردم را رعایت کنیم. قطعا خروج خودروسازان داخلی از بحث قیمت‌گذاری داخلی باعث می‌شود کیفیت خودروها بهبود پیدا کند و وضعیت اقتصادی خودروسازان و همچنین قطعه‌سازان بهتر شود. اما اگر بحث واردات ادامه داشته باشد و قیمت‌گذاری دستوری همچنان ادامه داشته باشد، یعنی مجلس تحت فشارهای خاصی قرار داشته است تا این تصمیم را اتخاذ کند. در این صورت به نظر می‌رسد قرار است خودروساز داخلی به چالش کشیده شود و بحث مدیریت بازار یا حمایت از حقوق مصرف‌کننده اصولا مطرح نبوده است. پس باید زمان بگذرد تا ببینیم پشت نیت آزادسازی احتمالی واردات خودرو چیست.
یکی از مباحث مطرح‌شده در این طرح واردات خودرو در قبال صادرات خودرو و قطعه است. آیا درحال‌حاضر صادراتی در حوزه قطعات انجام می‌شود؟ آیا صادرات آنقدر هست که بتوان در قبال آن خودرو وارد کرد؟
صادرات قطعه داریم، اما متاسفانه محدود به قطعات خاصی است. محصولاتی را صادر می‌کنیم که به دلیل شرایط اقلیمی در تولید آن موفق هستیم. مثلا بسیاری از قطعه‌سازان قطعات ریخته‌گری‌شده را صادر می‌کنند. صادرات محصولات نهایی بسیار کم و ناچیز است. با این صادرات هم یک مقدار ارزآوری ایجاد می‌شود. اما طبق مصوبه مجلس می‌توان بدون انتقال ارز هم واردات را انجام داد. یعنی کسی که در خارج منشأ ارزی دارد می‌تواند واردات خودرو را انجام دهد و چندان به قید صادرات خودرو و قطعه منوط نشده است. خودروسازان هم اقدامات خوبی را برای صادرات در آفریقا و آسیا انجام داده‌اند. بحث این است که در شرایط فعلی صادرات خودرو و قطعه کفاف ارز لازم برای واردات خودرو را نمی‌دهد. چرا که چهار سال است واردات ممنوع بوده و بازار خودروهای خارجی به‌شدت تشنه است. فکر می‌کنم حجم زیادی از این واردات از طریق ارز افراد حقیقی در خارج کشور انجام خواهد شد. بازهم تاکید می‌کنم؛ باید دید بعد از انجام واردات چه نتیجه‌ای حاصل خواهد شد. آیا با واردات و رفع انحصار، قیمت‌گذاری دستوری خودروهای داخلی هم رفع می‌شود یا خیر؟
به‌طور کلی آیا قطعه‌سازان تمایلی برای ورود به واردات خودرو دارند؟
خیر. قطعه‌سازان مجبورند بخش زیادی از ارزی را که به دست می‌آورند، برای تولید هزینه کنند. یعنی آن‌قدری نیست که بخواهند با آن خودرو وارد کنند. اما اگر بحث صادرات خودرو توسط خودروسازان داخلی تقویت شود که ظاهرا چنین نیز خواهد شد، ممکن است خودروسازان برای تکمیل سبد فروش خودرو خود به‌ویژه در بحث خودروهای اس‌یووی و سی‌یووی که در سال‌های اخیر تولید آن کاهش داشته است، از این امکان استفاده کنند. باز هم باید شرایط را خودروسازان تعیین کنند. اما این‌که بخواهند از ارز به‌دست‌آمده از صادرات برای تکمیل سبد خودروهای اس‌یووی و سی‌یووی استفاده کنند، محتمل است.
صادرات خودروسازان به چه مناطقی قرار است انجام شود؟
در بازار روسیه اتفاقات بسیار خوبی رخ داده است. در بازار سنگال، لبنان و عمان هم اقدامات بسیار مناسبی انجام شده است. از این رو، امیدوار هستیم که با توجه به پیشرفت‌هایی که داشته‌اند و خودروهایی که آماده کرده‌اند، بازار صادراتی مناسبی را به دست آورند.
ورود به بازار روسیه تا چه اندازه می‌تواند برای قطعه‌سازان مفید باشد؟
بازار روسیه تشابهاتی با بازار ایران دارد. بسیاری از خودروسازانی که در روسیه فعال هستند، سابقه طولانی در بازار ما دارند. شرکت رنو در روسیه بسیار فعال است. قطعه‌سازان ما هم با شرکت رنو و زنجیره تامین آن آشنا هستند. روسیه بازار بسیار گسترده و بزرگی دارد و رقبای بین‌المللی قدرتمندی هم در آنجا فعال هستند. بازار روسیه کشش خوبی دارد و خودروهای ایرانی اگر بتوانند به لحاظ قیمتی با محصولات موجود در این بازار رقابت کنند، بازاری است که می‌توان به آن ورود کرد. در گذشته خودروهایی مانند سمند و 206 صندوق‌دار در بازار روسیه حضور داشته‌اند و این بازار همچنان نیز ظرفیت بالقوه بسیار خوبی برای فعالیت خودروسازان و قطعه‌سازان ما دارد.
ایران عضو پیمان شانگهای هم شد. آیا امکان صادرات به کشورهایی مانند ازبکستان و قزاقستان و... نیز وجود دارد؟
کشورهای حوزه CIS (مستقل هم‌سود) کشورهای کوچکی هستند که قوانینی باز درخصوص واردات خودروهای صفر دارند. شاید امکان این‌که در آنجا بتوان سایت تولیدی ایجاد کرد، وجود نداشته باشد. اما می‌توان درخصوص صادرات خودرو به صورت سی‌بی‌یو به آن منطقه اقدام و همچنین می‌توان این منطقه را از سایت تولیدی در آذربایجان تامین کرد. اما به‌طور کلی اگر بتوان صادرات مستقیم به صورت سی‌بی‌یو از کشور داشت، اقدام بزرگی صورت خواهد گرفت.
