به گزارش «اخبار خودرو»،روز گذشته مدیرطراحی مرکز توسعه محصولات ایرانخودرو گفت: «باز شدن کیسه هوا (ایربگ) هنگام تصادف خودرو، بستگی بهشدت ضربه، میزان سرعت و زاویهای دارد که ضربه وارد میشود.» مهدی رحیمی در گفتوگویی افزود: «کیسههوای هر خودرو یک جعبهسیاه برای ذخیره اطلاعات دارد و ما برای بررسی حادثه بهبهان باید این جعبههای سیاه را بررسی کنیم تا بتوانیم تشخیص دهیم که چرا کیسههوا عمل نکرده است.» وی ادامه داد: «اگر مشخص شود اشکال از کیسههوا بوده، ما طبق قراردادهای بینالمللی باید بهسراغ تولیدکننده آن کیسههوا برویم و مقصر، سازنده کیسههواست.» رحیمی با بیان اینکه نظامهای کیفی در خودروسازیها مستقرند، افزود: «اگر ایراداتی در خودروهای تولیدشده مشاهده میشود، این ایرادات درحدی نبوده که خودرو درحد فروش نباشد.» وی خاطرنشان کرد: «خودرو باید بهمحض تولید در کوتاهترین زمان ممکن تحویل مشتری شود؛ اما اکنون خودروهای متوقفشده و ماندگار، بهدلیل کمبود قطعات، دچار ایراداتی میشوند که پس از بازیابی و مونتاژ مجدد، ممکن است هنگام تحویل بهمشتری اشکالاتی داشته باشند.» مدیر طراحی مرکز توسعه محصولات ایرانخودرو اضافه کرد: «درکشور ما آزمون تصادف وجود ندارد و خودروسازان برای دریافت گواهینامههای معتبر، باید خودروها را بهخارج از کشور ارسال کنند و بعد از دریافت گواهینامه، آنها را دراختیار سازمان ملی استاندارد قرار دهند.»
استانداردهای الزامی عملکرد ایربگ در ایران
امیرحسن کاکایی، فعال و کارشناس صنعتخودرو دراین خصوص گفت: «در بررسیهای مقدماتی صورتگرفته مشخص شده است درجریان تصادف بهبهان ایربگ دو خودرو سواری (یک دستگاه هیوندای الانترا) و چند دستگاه کامیون خارجی نیز باز نشده، اما ایربگ یک خودرو سمند فعال شده است. برخی خودروهای قدیمی حاضر درتصادف هم اصلا ایربگ نداشتهاند.» وی افزود: «ایربگ خودرو کاربرد خاصی دارد و درهرشرایطی بازنمیشود.» بهگفته کاکایی از سال ۹۲ بهبعد در ایران، فعال شدن ایربگها تنها برای ضربه از جلو اجباری شده است. وی با بیان اینکه باید منتظر اطلاعات دقیق سانحه بمانیم، ادامه داد: «بهنظر میرسد شرایط تصادف بهگونهای نبوده که ضربه فرمان دهد تا ایربگ باز شود و درنتیجه سنسور ایربگ جلو عمل نکرده است. اگرچه این احتمال نیز وجود دارد که ایربگها مشکل داشته باشند.» این فعال و کارشناس صنعتخودرو با بیان اینکه در همه دنیا خودروسازان و قطعهسازان مسئول هستند تا نظام تضمین کیفیت قطعات را تست کنند، گفت: «سالها پیش با کشتهشدن هفت نفر در تصادف خودروهای تویوتا، ژاپن بهدلیل بازنشدن ایربگ، شرکت تاکاتا را بهعنوان تامینکننده ایربگ بهپرداخت خسارت ملزم کرد و پس از آن این شرکت ورشکست شد.» وی با بیان اینکه از نظر حقوقی و مهندسی، مسئولیت اصلی کیفیت قطعات بعد از تست طراحی اولیه با قطعهسازان است و آنها باید جوابگو باشند، اظهار داشت: «درمورد استاندارد ایربگها نیز سازمان ملی استاندارد نقش دارد و از نظر حقوقی هم آزمایشگاههای خودروسازان و قطعهسازان مسئول تضمین کیفیت این قطعات هستند؛ همانطور که چنین الزامی درمورد سایر قطعات نظیر لنتترمز نیز وجود دارد.» درهمین راستا، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعههای خودرو با بیان اینکه خودروسازان علت بازنشدن ایربگ خودروها در سانحه مذکور را بررسی کردهاند، گفت: «دربخش تولید ایربگ علاوهبر آزمایشهای اجباری شرکتهای قطعهسازی، سازمان ملی استاندارد و الزامات کیفی خودروسازان و شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران نیز برکیفیت این قطعه تولیدی نظارت دارند.» مازیار بیگلو با اشاره بهاینکه هماکنون چهار شرکت داخلی وظیفه تولید و تامین ایربگ مورد نیاز شرکتهای خودروسازی داخلی را برعهده دارند، افزود: «نمیتوان بدون تحلیل درست تصادف، علت بازنشدن ایربگ این خودروها را بررسی کرد؛ بلکه باید مشخص شود این ایربگها مربوط بهچهشرکتهای قطعهساز یا تامینکننده قطعه بودهاند و چهشرکتهایی ایربگها را نصب کردهاند؟»
ایربگ خودروهای داخلی از کدام نوع هستند؟
پس از حادثه بهبهان، شایعات زیادی فضای مجازی را دربر گرفت که مدعی شدند ایربگ خودروهای داخلی موجود دراین حادثه، فاقد چاشنی انفجار، سنسور ضربه و سیمکشی مربوط بهآن بوده و بررسی دقیق زیر سپر جلو خودروهای حاضر درتصادف نشان میدهد این ایربگها تنها بهسنسور کمربند وصل بودهاند. دراین خصوص باید گفت ایربگ خودروهای داخلی عمدتا از نوع SRS سیستم محدودکننده مکمل) هستند. گرچه این نوع ایربگ تنها براساس فشار وارده بر کمربند ایمنی سرنشینان عمل میکند و قابل تنظیم شدن برای تعیین میزان بازشدگی نیست، اما درصورت بسته نبودن کمربند ایمنی هم این ایربگها باید عمل کنند؛ زیرا سنسور فشار ایربگ SRS خودرو درجلو خودرو قرار دارد و پس از تشخیص تصادف شدید باید فارغ از فاکتور بستن یا نبستن کمربند بهسرعت وارد عمل شود. اما ایربگهای دیگری بهنام SRP هم دربرخی خودروهای داخلی مانند تندر90 بهکار رفته که در آنها میزان انبساط کیسههای هوا قابل تنظیم است. همچنین محتویات ایربگ SRP پس از برخورد سر یا بدن سرنشین خالی میشود تا خطر کمتری را برای فرد بهدنبال داشته باشد. درمجموع میتوان گفت سیستمهای ایربگ SRP معمولا نسبت بهکیسه هوای SRS برای کاربران ایمنی بالاتری را فراهم میکنند. درهمین زمینه، دبیر انجمن خودروسازان ایران با اعلام اینکه 15 خودرو حادثهدیده در این سانحه متعلق بهایرانخودرو و 23 خودرو برای شرکت سایپا بوده است، گفت: «اکثر خودروهای حادثهدیده دارای ایربگ بودند؛ اما در این تصادف از عقب دچار حادثه شدهاند.» احمد نعمتبخش افزود: «دربخش خودروهای سایپا دو دستگاه وانت نیسان، سهدستگاه پیکاپ، سهدستگاه تندر90 و 15 دستگاه پراید درگیر حادثه شدهاند که عدمآسیبدیدگی خودروهای تندر90 از روبهرو سبب شده است ایربگهای آنها عمل نکند. از میان 15 دستگاه خودرو پراید هم 11 خودرو بهدلیل سال ساخت تولید فاقد ایربگ بودند.» وی ادامه داد: «درمجموع دراین حادثه از محصولات سایپا هشت دستگاه خودرو دارای ایربگ بودهاند که چون برخورد از عقب صورت گرفته است، ایربگها عمل نکردهاند.» دبیر انجمن خودروسازان با بیان اینکه دربخش خودروهای شرکت ایرانخودرو نیز 15 دستگاه خودرو درگیر حادثه شدهاند، گفت: «از میان 15 خودرو، پنج دستگاه بهدلیل سال ساخت فاقد ایربگ بودند و مابقی محصولات نیز شامل سمند الایکس، پارس سال، پژو405، سمند ایافسون و سمند سورن هستند که دارای دو ایربگ و تکایربگ بودند. درمجموع ایربگهای (دارای دو ایربگ) یک دستگاه سمند سورن مدل 91 با توجه بهشرایط برخورد باز شده است. یک محصول سمند الایکس نیز بهشدت دچار حریق شده است.» وی اذعان داشت: «اکثر خودروهای حادثهدیده دارای ایربگ بودند؛ اما در این تصادف از عقب دچار حادثه شدهاند و بههمین دلیل ایربگها باز نشده است. البته براساس قوانین، اگر سرعت دو خودرو هنگام برخورد کمتر از 15 کیلومتر باشد نیز ایربگ آنها باز نمیشود.» گفتنی رئیس انجمن صنایع همگن قطعهسازی نیز بهروزنامه «دنیایخودرو» گفته است باید بررسی شود که ایربگها در زمان تصادف روشن بودهاند یا خیر.