وزارت صمت پس از اجرای چند طرح ناموفق عرضه خودروهای داخلی نظیر قرعه‌کشی یا عرضه در بورس کالا، طرح سامانه یکپارچه خودرو را اجرایی کرد که به عقیده کارشناسان به‌تدریج موجب برگشت آرامش به بازار خودرو میشود. ضمن آن‌که به گفته مسئولان وزارت صمت، این طرح ابزاری برای متعادل‌کردن عرضه و تقاضای بازار خودرو است. با آن‌که طی چهار سال گذشته تولید خودرو به‌طور متوسط نصف نیاز بازار بوده، به عقیده فعالان این حوزه؛ اگر برنامه تولید یک‌میلیون و ۷۰۰هزار دستگاهی وزارت صمت محقق شود، بازار به شرایط تعادل نزدیک خواهد شد.
نکته قابل‌توجه طی دو هفته گذشته، ریزش پیوسته قیمت خودروها در ایامی است که این بازار باید روزهای داغ خود را تجربه کند، اما متاثر از نامه شورای رقابت درخصوص خودروهای مونتاژی و افت قیمت آن‌ها، دیگر محصولات بازار نیز بین ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش بها را تجربه کرده‌اند. ضمن آن‌که جدی‌تر شدن مباحثی مانند واردات خودروهای کارکرده و به جریان افتادن قوانینی همچون مالیات بر عایدی سرمایه که به‌زودی به تایید شورای نگهبان خواهد رسید، از جذابیت‌های بازار فعلی کاسته و آن را بیش از پیش در حالت رکود انتظاری فرو برده است.
در همین زمینه، عرفان سیاح؛ فعال و کارشناس بازار خودرو در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» به خروج خریداران از بازار اشاره کرد و گفت: «اکنون بازار در رکودی عمیق به سر می برد و خودروهای ۲ تا سه میلیارد تومانی به هیچ عنوان خرید و فروش نمی‌شود.»
وی در ادامه افزود: «ریزش قیمت خودروهای مونتاژی به دلیل نامه شورای رقابت و همچنین رکود حاکم بر بازار سبب شده است شاهد بازگشت قیمت‌ها به نرخ‌های بهمن پارسال باشیم.»
وی در خصوص تاثیرات واردات خودرو دست دوم در بازار گفت: «چنان‌چه خودروهای وارداتی راهی بازار شوند، ضمن کاهش هیجان و التهاب بازار، بر کاهش بیش از پیش قیمت‌ها تاثیرگذار خواهد شد.»
وی با یادآوری این‌که یکی از دلایل بالا رفتن قیمت‌ها در سال‌های اخیر، تغییر ماهیت خودرو از یک کالای مصرفی به سرمایه‌ای بود، افزود: «اما اکنون و با شرایطی که مشاهده میشود، به‌تدریج شاهد خروج خودروهای موجود در پارکینگ‌ها به سمت بازار و ریزش قیمت‌ها خواهیم بود حتی اگر دلار بازار آزاد در همین محدوده باقی بماند.»
با اقدامات و سیاستگزاری‌های انجام‌شده در بازار خودرو، به نظر می‌رسد این بازار از حالت سرمایه‌ای در حال خروج است و بسیاری در این بازار فروشنده شده‌اند. نظر شما در این خصوص چیست؟
آغاز شرایط کاهشی در بازار خودرو کشور پس از چند سال روند صعودی، سبب شده است که بسیاری در این بازار فروشنده شوند و به نظر می‌رسد سرمایه ها در حال خروج از این بازار است. همان‌طور که آمارهای تولید نشان می‌دهند؛ بعد از چهار سال متوالی تولید کشور در سال ۱۴۰۱ به بالای یک‌میلیون دستگاه در سال رسید و در سال گذشته قریب به یک‌میلیون و ۴۰۰هزار خودرو شماره‌گذاری شد و به نظر می‌رسد در سال جاری یک‌میلیون و ۷۰۰هزار دستگاه خودرو داخلی تولید شود. اما تجربه نشان داده است که هرگاه تولید از مرز ۱.۵میلیون دستگاه فراتر رود، خودروسازان برای فروش محصولات خود با چالش مواجه می‌شوند و باید به طرح‌های لیزینگی و فروش قسطی روی بیاورند. این پیش‌بینی است که به نظر بسیاری از کارشناسان صنعت خودرو از شهریور ماه شاهد آن خواهیم بود.
راه‌اندازی سامانه یکپارچه فروش چه تاثیراتی در کاهش التهابات بازار مصرف داشته است؟
راه‌اندازی سامانه یکپارچه و شفاف‌سازی عرضه سبب شد که به یک‌باره به تقاضای یک‌میلیون دستگاه خودرو در سطح جامعه با سیستم نوبت‌دهی پاسخ داده شود. بدین ترتیب، با آغاز عرضه گسترده خودروسازان، کاهش قیمت خودرو در بازار استارت خورد و خودروهای تولید داخلی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد و خودروهای مونتاژی بین ۲۰۰ تا ۴۰۰میلیون تومان کاهش قیمت یافتند.
اصلی‌ترین عامل موثر در کاهش قیمت خودرو، عرضه مستمر و پایدار خودرو توسط خودروسازان به بازار است. بنابراین درصورتی‌که عرضه به‌صورت دائم ادامه داشته باشد، قطعا قیمت‌ها کاهش می‌یابد. ضمن این‌که بازار خودرو درحال‌حاضر خریدار ندارد. بنابراین استمرار عرضه می‌تواند تاثیرات مثبتی را بر بازار آزاد خودرو بگذارد. با توجه عملکرد سامانه یکپارچه فروش، عرضه قطره‌چکانی خودرو که در این سال‌ها خود باعث بازارگرمی خودروسازان داخلی شده بود، برداشته شد و اکنون با تداوم این عرضه‌ها با سیستم نوبت‌دهی به نظر می‌رسد خودرو به کالایی در دسترس برای عموم جامعه تبدیل شده است.
آزادسازی واردات خودرو نو و دست دوم به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تقاضاهای مصرف‌کنندگان در بازار خودرو بوده و هست. به نظر شما با تحقق وعده واردات ۲۰۰هزار دستگاه خودرو به نیاز متقاضیان پاسخ مناسب خواهد داد؟
واردات خودرو سرانجام شکل اجرایی به خود خواهد گرفت. خبرهای واردات محصولات کیا، هیوندای، تویوتا، فیات، میتسوبیشی و نیسان همگی حکایت از رنگی‌شدن دنیای خودروبازها در یکی دو ماه آتی دارند. سیستم قیمت‌گذاری این محصولات توسط سازمان حمایت هم باعث شده است امکان فروش این خودروها با قیمت‌های گزاف فراهم نباشد و واردکننده برای سود بیشتر مجبور به واردات تعداد بیشتری محصولات خواهد بود که معنایش این است که محصول به‌روزی مثل چانگان سایپا با قیمت کمتر از یک میلیارد تومان در دسترس مصرف‌کننده خواهد بود و عملا جایی برای یکه‌تازی مونتاژکاران چینی در کشور باقی نمی‌ماند. از سوی دیگر، طرح واردات خودروهای دست دوم هم خودش دلیل دیگری برای فروریختن قیمت‌ها در بازار کشور است.
طرح اخذ مالیات از سوداگران بازار خودرو در قالب مالیات ستانی از عایدی سرمایه چه تاثیراتی را در بازار خودرو خواهد داشت؟ آیا موجب خروج سرمایه‌های سرگردان از این بازار خواهد شد؟
اجرایی شدن قانون پول‌شویی و همچنین مالیات بر عایدی درآمد سرمایه در بازار خودرو لازم بوده و اکنون نیز قابلیت رصد کسانی که در طی سال خرید و معاملات خودرویی از طریق خود یا بستگان خود انجام می‌دهند، از طریق راه‌اندازی سامانه متمرکز فراهم شده است.
همچنین اگر کسی مثلا خودرو پارس را به قیمت ۲۰۰میلیون از کارخانه بخرد و آن را به قیمت ۵۰۰میلیون در بازار بفروشد، باید مبلغ ۱۲۰میلیون تومان از عایدی این معامله را یعنی در مجموع بیش از ۳۵ درصد مبلغ معامله را به عنوان مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات نقل‌وانتقال بپردازد.
شنیده‌ها حاکی از آن است که پرداخت مالیات بر ارزش افزوده یعنی ۹درصد دیگر هم به‌زودی در خرید و فروش خودرو نیز حاکم میشود. بدین ترتیب با راه‌اندازی سامانه مذکور قریب به ۵۰درصد سود هر معامله خودرویی به‌عنوان مالیات اخذ خواهد شد که معنایش آن است که دیگر خرید و فروش خودرو نمی‌تواند محلی برای سودهای هنگفت باشد.
شنیده‌ها حاکی است که هماهنگی مناسبی بین وزارت صمت و قوه قضاییه در این خصوص در حال انجام بوده و این شاید مهم‌ترین دلیل برای فروشنده‌شدن بسیاری افراد در بازار خودروی کشور طی ماه جاری بوده است.
