افت قیمت خودرو کارکرده در بازار کشورهای خارجی تابع مواردی است که در کشور ما هیچ‌گونه توجهی به‌آن‌ها نمی‌شود. مشتریان همواره اشتیاق زیادی از خود برای خرید خودرو کارکرده نشان می‌دهند. درواقع خودرو دست‌دوم که از لحاظ ظاهری و فنی ایراد خاصی ندارد و حتی می‌توان به‌آن به‌چشم یک خودرو صفر نگاه کرد،‌ از نظر قیمتی ارزان‌تر از مدل صفرکیلومتر است.

این اصلی‌ترین دلیل اشتیاق مشتریان به‌خودرو کارکرده است. اما از سوی دیگر،‌ مشتریان به‌منظور خرید همین خودروها که در شرایط کنونی گزینه محبوب محسوب می‌شوند نیز بسیار محتاط و حساس رفتار می‌کنند.

طبیعتا کشوری که در زمینه قیمت‌گذاری با چالش‌های بسیاری مواجه است،‌ معیار دقیقی نیز به‌منظور تعیین قیمت خودرو دست‌دوم وجود ندارد. اگرچه کارشناسان قضایی معیارهای ویژه‌ای برای این کار دارند، اما در بازار هیچ توجهی به‌این معیارها نمی‌شود. مطالعه‌ای با بررسی ۱.۱ میلیون دستگاه خودرو دست‌دوم مدل ۲۰۱۸، خودروهایی که پس از 5 سال بیشترین و کمترین افت قیمت را داشته‌اند، مشخص کرده است.

اروپایی‌های کم‌ارزش

در بازار جهانی خودروهای صفرکیلومتر به‌محضی که از نمایندگی فروش خارج می‌شوند، شروع به از دست دادن ارزش خود می‌کنند؛ اما برخی خودروها ارزش خود را بهتر از بقیه حفظ می‌کنند. مطالعه جدیدی از آی‌سی‌کارز (iSeeCars) این موضوع را بررسی کرده و نشان داده است که کدام خودروهای کارکرده پس از پنج سال کمترین افت قیمت را داشته‌اند.

در صدر این فهرست، پورشه ۹۱۱ قرار گرفته که از سال ۲۰۱۸ تاکنون فقط ۹.۳ درصد معادل ۱۸ هزار و 94 دلار از ارزش خود را از دست داده است. در رتبه دوم هم یک پورشه دیگر یعنی کیمن قرار گرفته که البته افت قیمت آن با ۱۷.۶ درصد، حدود دو برابر بیشتر از ۹۱۱ است.

تا رتبه دهم این فهرست، غیر از جیپ رانگلر در رتبه چهارم و شورولت کامارو در رتبه هفتم، دیگر خودروها همگی ژاپنی هستند. تویوتا نیز عملکرد خوبی در این بررسی‌ها داشته و مدل‌های راوفور، تاکوما، تاندرا، کرولا و C-HR آن در بین ۲۰ خودرو برتر جای دارند. هوندا سیویک که در رتبه پنجم قرار گرفته، طی پنج سال گذشته ۲۱.۵ درصد یا ۵ هزار و 817 دلار از ارزش اولیه خود را از دست داده است. کیا ریو، شورولت اسپارک و هوندا HR-V هم دیگر خودروهای کوچک و ارزان‌قیمت این فهرست هستند که افت قیمت کمی داشته‌اند.

از سوی دیگر، در فهرست خودروهایی که بیشترین افت قیمت را دارند، مازراتی همچنان پادشاهی می‌کند. رتبه یک بیشترین افت قیمت به‌مازراتی کواتروپورته اختصاص دارد که پس از پنج سال ۶۴.۵ درصد معادل ۹۰ هزار و 588 دلار از ارزش اولیه خود را از دست می‌دهد. البته اکثر خودروهای لوکس به‌دلیل استفاده از تکنولوژی‌های فراوان و هزینه‌های تعمیر و نگهداری بالا، با این مشکل مواجه هستند و آلمانی‌ها هم اوضاع خیلی بهتری از مازراتی ندارند.

به‌طور کلی، برندهای لوکس اروپایی مثل مرسدس‌بنز، ب‌ام‌و، آئودی و مازراتی مذکور، به‌استهلاک بالا و افت قیمت سنگین پس از مدتی کوتاه شهرت دارند و این موضوع را می‌توان در مطالعه آی‌سی‌کارز دید.

در بین ۱۰ خودرویی که بیشترین افت قیمت را پس از پنج سال دارند، علاوه‌بر کواتروپورته، دو مازراتی دیگر، سه ب‌ام‌و، کادیلاک اسکالید ESV، اینفینیتی QX80، جگوار XF و آئودی A7 دیده می‌شود.

آی‌سی‌کارز در این مطالعه ۱.۱ میلیون دستگاه خودرو کارکرده مدل ۲۰۱۸ که بین نوامبر ۲۰۲۲ تا اکتبر ۲۰۲۳ خریدوفروش شده‌اند را بررسی کرده است. این مطالعه شامل خودروهای خاص و تیراژ پایین و همین‌طور پیکاپ‌های سنگین نمی‌شود. ۲۵ مدل خودرو ساخت ۲۰۱۸ که کمترین افت قیمت را داشته‌اند، به‌طور متوسط طی 5 سال ۳۸.۸ درصد یا ۱۷ هزار و 220 دلار از ارزش اولیه خود را از دست داده‌اند.

آلایندگی در کارکرده‌ها

معیارهای مشتریان خارجی برای تعیین قیمت خودرو کارکرده با معیارهای مشتریان ایرانی بسیار متفاوت است. کشورهای خارجی که دارای بزرگ‌ترین خودروسازان هستند،‌ به‌منظور تعیین افت قیمت اتومبیل‌های دست‌دوم فاکتورهایی دارند که در کشور ما به‌آن‌ها توجهی نمی‌شود.

مثلا مشتریان خارجی برای خرید یک اتومبیل دست‌دوم به‌این موضوع که خودرو از نظر آلایندگی چه رتبه‌ای را دریافت کرده است، توجه ویژه‌ای می‌کنند. زیرا یکی از فاکتورهای محاسبه مالیات سالانه خودرو در این کشورها، تفاوت میزان آلایندگی نسبت به استاندارد روز است.

معروف‌ترین استاندارد آلایندگی دنیا توسط اتحادیه‌اروپا تدوین شده است. این استاندارد در کشور ما نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.

هم‌اکنون تمام کشورهای دنیا استاندارد یورو ۶ را معیار خود قرار می‌دهند. این در صورتی است که در سال ۲۰۲۵ استاندارد یورو ۷ الگوی جهانی خواهد شد. اتومبیل‌های دست‌دومی که استانداردی پایین‌تر از یورو ۶ داشته باشند،‌ کاهش قیمت بیشتری را در زمان فروش تجربه خواهند کرد.

علاوه‌بر میزان آلایندگی،‌ مشتریان خارجی به‌موارد دیگری نظیر میانگین مصرف، استفاده از قطعات بازیافتی و همچنین آسیب‌هایی که درنتیجه ساخت یک خودرو به‌طبیعت وارد می‌شود نیز توجه ویژه‌ای دارند. از دیگر شاخصه‌های مهم برای تعیین قیمت خودروهای دست‌دوم در بازار کشورهای خارجی، خدمات پس از فروش و گستردگی نمایندگی‌هاست.

به‌عنوان مثال اتومبیلی که در یک شهر اروپایی یا آمریکایی، نمایندگی مجاز تعمیر یا ارائه لوازم‌یدکی ندارد،‌ نسبت به‌خودروهای هم‌رده که دارای این موارد هستند، ارزان‌تر قیمت‌گذاری می‌شود. از دیگر عوامل موثر روی افت قیمت خودروهای دست‌دوم خارجی، فراخوان خودروسازان به‌دلیل نقص فنی است. شاید به‌نظر برسد که فراخوان‌های متعدد توسط یک شرکت به‌منظور مراجعه خودروها برای برطرف کردن نقص فنی،‌ منجر به‌افت قیمت بیشتر خودروها خواهد شد.

اما در واقع، این موضوع نشان می‌دهد که این شرکت‌ها اهمیت بیشتری به‌مشتریان خود می‌دهند. تیراژ تولید نیز از جمله دیگر عوامل تاثیرگذار است. به‌عنوان مثال محصولاتی که تعداد زیادی از آن‌ها به‌بازار عرضه می‌شود نسبت به‌محصولاتی که بازار پذیرای تعداد اندکی از آن‌هاست،‌ افت قیمت بیشتری را تجربه می‌کنند. از دیگر عوامل تاثیرگذار روی افت قیمت خودرو کارکرده، انتشار گزارش‌های مربوط به‌رضایت‌مندی مشتریان است.

این آمارها که معمولا توسط موسسه‌های معتبر و پس از نظرسنجی از هزاران مالک خودرو انجام می‌شود،‌ در بردارنده فاکتورهای زیادی از جمله لذت رانندگی، هزینه‌های نگهداری،‌ دوام، میزان خرابی، مصرف سوخت و کیفیت است.

اتومبیل‌هایی که در این گزارش‌ها موفق به‌دریافت امتیاز بالایی می‌شوند، افت قیمت کمتری را تجربه می‌کنند. برای نتیجه‌گیری می‌توان عنوان کرد میزان افت قیمت خودرو در بازار کشورهای خارجی با مشتری‌مداری ارتباط مستقیمی دارد. زیرا تمام خودروهایی که روانه بازار این کشورها می‌شوند با کیفیت هستند. تنها مساله‌ای که باقی می‌ماند، خدمات پس از فروشی است که شرکت سازنده ارائه می‌دهد.