روغن‌موتور سیال حیاتی برای پیشرانه است که حرکت اجزای مختلف در کنار هم را امکان‌پذیر می‌کند و چه‌بسا بسیاری‌از رانندگان توجه چندانی به آن نداشته باشند؛ ولی بررسی چند دقیقه‌ای آن شما را از سلامت موتور خودرو آگاه می‌کند. به همین خاطر در ادامه به معانی مختلف رنگ روغن‌موتور می‌پردازیم؛ البته پیش از آن نحوه بررسی روغن‌موتور را شرح می‌دهیم. بررسی منظم روغن‌موتور یکی از کارهای ضروری راننده خودرو است؛ به‌خصوص اگر خودرشیی پا به سن گذاشته هم باشد.
انجام این کار زحمت زیادی ندارد، اما می‌تواند از بروز مشکل جدی در آینده جلوگیری کند. روغن‌موتور تازه رنگ عسلی یا کهربایی و غلظتی در حد و اندازه روغن زیتون دارد، اما رفته‌رفته رنگ آن رو به تیرگی می‌رود. تیره شدن رنگ روغن می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که یکی از آن‌ها وجود آلاینده‌هاست. گرد و خاک، دوده و ذرات فلزی که در بلوک موتور می‌نشینند، به سرعت در روغن‌موتور خودرو حل می‌شوند. علت دیگر تیرگی رنگ روغن خودرو، چرخه حرارت است. موتورهای درون‌سوز معمولا در درجه ۱۰۴سانتی‌گراد کار می‌کنند و طی هر چرخه، رنگ روغن تیره‌تر می‌شود تا جایی که رنگ آن از زرد به طیفی از قهوه‌ای تغییر پیدا می‌کند.
البته از آنجا که تیره شدن رنگ روغن بر عملکرد آن تاثیر نمی‌گذارد و درواقع بخشی از چرخه عمر روغن‌موتور است، پس این موضوع نیز جای نگرانی ندارد. اما اگر روغن خودرو رنگ شیری یا قهوه‌ای کم‌رنگ به خود بگیرد یا حالتی شبیه به کف و لجن داشته باشد، باید انتظار وجود مشکل در موتور را داشت.
در چنین شرایطی معمولا روغن با غلظتی بیشتر نسبت به حالت عادی در قسمت زیر درپوش دیده می‌شود. البته روغن‌ها وقتی در معرض رطوبت باشند، حالت شیری را به خود می‌گیرند؛ در وهله اول این نشانه آن است که آب یا مایعات دیگر به سیستم روغن نفود کرده‌اند. در بدترین حالت نشانه سوختن واشر سرسیلندر است.
واشر سرسیلندر نقش جداسازی سیستم خنک‌کاری از سیلندرها را برعهده دارد به به‌عبارت دیگر، مانع نفوذ مایع خنک‌کننده یا روغن‌موتور به سیلندرها می‌شود.
حال در صورت بروز مشکل برای این قطعه، خنک‌کننده به روغن خودرو نفوذ می‌کند و با آن مخلوط می‌شود. یکی از دلایل دیگر تغییر رنگ و حالت روغن به این شکل، انباشت رسوبات در کارتر موتور است. وقتی خودرو برای مدت طولانی بی‌حرکت بماند یا در محیط به‌شدت مربوط باشد شاهد تغییر رنگ روغن‌موتور هستیم. حتی گذر از آب با عمق زیاد هم می‌تواند این مشکل را در پی داشته باشد. پس اگر به هر دلیلی آب به موتور خودرو نفوذ کند باید به فکر رفع آن باشید.
شیری شدن روغن‌موتور بلافاصله نیاز به رسیدگی دارد؛ از آنجاکه اختلال در عملکرد ماشین، ایجاد خوردگی یا سولفاته و آسیب به قطعات را به دنبال می‌آورد. در این وضعیت حتما به مکانیک مراجعه کنید تا پس از تشخیص اختلال اصلی خودرو، اقدام به رفع آن کند. البته قبل از اضافه کردن روغن جدید، موتور باید تخلیه و پاکسازی شود. روغنی که اغلب رانندگان با آن مواجه می‌شوند، دارای رنگ رو به مشکی و مات است. در اغلب مواقع رنگ تیره یا مشکی روغن امری عادی تلقی می‌شود و لازم نیست آن را به معنای مشکل در موتور در نظر بگیرید.
در حقیقت، حتی اگر چندان هم از خودرو خود کار نکشید، به هر حال روغن به مرور زمان تیره‌تر می‌شود تا نهایتا رنگی نزدیک به مشکی پیدا کند؛ این یعنی حتی ممکن است روغنی که زمان زیادی هم از خرید آن نمی‌گذرد، به سرعت تیره شود. با تعویض منظم روغن‌موتور دیگر نیازی به نگرانی نیست. اگر خودرویتان را تازه خریده‌اید، سالانه یا پس از هر ۱۵هزار کیلومتر کارکرد روغن‌موتور را تعویض کنید. به‌هرحال هرچه خودرو قدیمی‌تر باشد، باید در بازه‌های کوتاه‌تری روغن تازه برای آن تهیه شود. البته این موضوع به کیفیت و فناوری موتور، کیفیت روغن و حتی شرایط رانندگی بستگی دارد پس باید این متغیرها را در تعویض روغن مد نظر قرار داد.
