ازسوی‌دیگر زندگی در شهرهای بزرگ بدون آلودگی صوتی امکان‌پذیر نیست. سازمان بهداشت جهانی آلودگی صوتی را «طاعون مدرن» نامیده است. همچنین مدارک محکمی وجود دارد که آلودگی‌ صوتی آثار مخربی بر سلامت عمومی جامعه دارد. در ادامه وضعیت آلودگی صوتی شهر تهران را بررسی می‌کنیم.

نصب دیوارهای صوتی همیشه کاربرد ندارد

به‌گفته کارشناسان و براساس نتایج اندازه‌گیری صدا توسط دستگاه‌های پرتابل سنجش صوت، میانگین تراز صوتی در بزرگراه‌های پایتخت در دوره زمانی روز حدود ۷۰ تا ۸۰دسی‌بل است.

طبق آمارهای سازمان فناوری اطلاعات شهرداری ۷۰درصد کاربری مجاور بزرگراه‌های شهر تهران مسکونی است. ازسوی‌دیگر استاندارد سازمان حفاظت محیط‌زیست برای کاربری مسکونی ۵۵دسی‌بل در روز و ۴۵دسی‌بل در شب و میانگین تراز صوتی در بزرگراه‌ها در روز حدود ۱۵ تا ۲۵دسی‌بل بالاتر از استاندارد است.

همچنین میانگین تراز صوتی در مناطق مختلف پایتخت از طریق ۳۶ ایستگاه ثابت سنجش صوت برای دوره زمانی روز و شب از طریق سامانه برخط آلودگی صدا «http://noise.tehran.ir» در اختیار عموم قرار می‌گیرد.

یک کارشناس صوت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در پاسخ به این سوال که وضعیت آلودگی صوتی تهران در مقایسه با سایر کلانشهرهای جهان چگونه است، گفت: در مطالعه‌ای که بین ۵۰ کشور طی سال۲۰۱۷ درخصوص آزمایش درصد میزان شنوایی بین 200هزار کاربر انجام شده بود؛ دهلی، کراچی، ترکیه، بارسلون و مکزیکوسیتی از مکان‌هایی بودند که بیشترین درصد کاهش شنوایی را به خود اختصاص دادند که البته ایران در این مطالعه نبود.

در کشور، تهران با ۳۶ایستگاه سنجش صدا دارای یک شبکه گسترده پایش است و سایر کلانشهرها مانند اصفهان و مشهد دارای تعداد محدودی ایستگاه هستند. با توجه به ماهیت صدا و اینکه با فاصله گرفتن از منبع، میزان صدای دریافتی کاهش می‌یابد، پس یک ایستگاه در یک نقطه نمی‌تواند نماینده کل منطقه باشد بنابراین مقایسه کمی سخت می‌شود.

این کارشناس درباره استفاده از دیوارهای صوتی در اطراف بزرگراه‌های پایتخت برای کاهش آلودگی صوتی نیز گفت: اگرچه نصب دیوارهای صوتی یکی از راهکارهای موثر در کاهش آلودگی صوتی است و سطح تراز صدا را ۱۰ تا ۱۵ دسی‌بل کاهش می‌دهد، ولی این دیوارها همه جا کاربرد ندارند و دارای محدودیت ارتفاع نیز هستند.

معمولا بسته به شرایط نصب، دو تا سه طبقه از ساختمان در سایه دیوار صوتی قرار می‌گیرد و طبقات بالایی در ساختمان‌های مرتفع نمی‌توانند از کاهش صدای دیوار صوتی بهره‌مند شوند. از طرفی هزینه تعمیر و نگهداری دیوارهای صوتی بسیار زیاد است. بنابراین بهتر است از راهکارهای جایگزین برای کاهش آلودگی صوتی استفاده شود. هزینه این دیوارها نیز میلیاردی است.

فقر فرهنگی از چالش‌های ایجاد آلودگی صوتی

براساس اطلاعات سامانه ثبت کیفیت آلودگی صوتی تهران در بیست و یکم آذرماه امسال، مناطق 21، تهرانپارس، نیروهوایی، میدان خراسان، خیابان قزوین، میدان الغدیر، تهرانسر، گلها، بزرگراه همت، بزرگراه حکیم، خیابان شهیدگمنام، تجریش و شهران در وضعیت خطرناک قرار داشتند.

شاخص روزانه آلودگی صوتی معیاری برای تعیین روزانه کیفیت مناطق تهران از نظر آلودگی صوتی است که به ترتیب از صفر تا 60 در شرایط مناسب و سالم، از 60 تا 65 نامناسب برای افراد بیمار و کودکان، بین 65 تا 70 در شرایط آزار دهنده و بالای 75 در شرایط خطرناک تعیین شده است.

همچنین روز گذشته معاون فنی سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران با بیان اینکه ساخت هر مترمربع دیوارصوتی در اتوبان های پایتخت بین ۱۰ تا ۱۲میلیون تومان هزینه دارد، افزود: گاه هنگام آتش‌سوزی یا حوادث به قسمت‌هایی از این دیوارهای صوتی آسیب می‌رسد و این سازه‌ها باید به‌طور مرتب نگهداری دارند.»

مهدی نوروزی درباره اقدامات شهرداری تهران در راستای نگهداشت دیوارهای صوتی اظهار کرد: دیوارهای صوتی ازجمله محورهای فعالیت‌ ما در سازمان حمل‌ونقل و ترافیک است؛ به‌طوری‌که در گذشته نقاطی را برای جانمایی دیوار صوتی پیشنهاد دادیم.

وی با بیان اینکه سالانه قراردادی بابت نگهداری از دیوارهای صوتی بسته می‌شود، بیان کرد: همچنین به تکمیل دیوارهای صوتی در قسمت‌هایی که در گذشته جانمایی شده‌ اما اجرا نشده‌اند، می‌پردازیم.

مهرماه امسال نیز مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران با بیان اینکه آلودگی صوتی یکی از آلودگی‌های خاموش است، گفت: برنامه‌ریزی مدیران جهت اجرای راهکارهای کنترلی و کاهشی آلودگی صوتی به‌عنوان یک اولویت محیط‌زیستی برای تمام کلانشهرها ضرورت دارد.

حلیاسادات حسینی از کمبود استانداردها و قوانین کارآمد در خصوص حد مجاز صدا برای تجهیزات و ماشین‌آلات مورداستفاده در فعالیت‌های عمرانی سطح شهر، عدم‌توجه به مکان‌یابی بزرگراه‌ها، خیابان‌های شلوغ شهری و کاربری‌های مختلف شهر در برنامه‌ریزی‌های شهری و طرح‌های جامع و تفضیلی، تردد موتورسیکلت‌ها و وسایل نقلیه پرسروصدا در سطح شهر از عوامل توسعه آلودگی هوا خبر داد.

به‌گفته وی، عدم استفاده از روکش مناسب برای خیابان‌ها و تایرهای کم‌صدا، بی‌توجهی به چینش مناسب کاربری‌های مختلف در درون ساختمان ها، عدم توجه به استفاده از مصالح جاذب صوت در دیوارها، درها، پنجره‌ها و سقف و عدم توجه رانندگان در استفاده بیش‌از حد از بوق هنگام رانندگی ناشی‌از فقر فرهنگی از جمله چالش‌های آلودگی صدای شهر تهران هستند.