پس از اعمال تحریم‌های گسترده علیه روسیه و البته خروج برندهای جهانی از این کشور، اکنون سهم عمده از بازار خودرو روسیه در اختیار خودروسازان روس و البته چینی قرار گرفته است.
ملی‌های همیشه پرفروش
فروش لادا به‌عنوان برند ملی روسیه، از 174 هزار و 688 دستگاه در سال 2022 به 324 هزار و 446 دستگاه در سال 2023 رسیده است تا سهم این برند از کل بازار، از 27.9 به 30.6 درصد افزایش یابد.
شرکت‌های چینی هم از شرایط اقتصادی و سیاسی روسیه حداکثر استفاده را برده‌اند و با فروش 498 هزار دستگاه خودرو در این کشور در سال 2023، 47 درصد از کل بازار روسیه را به‌خود اختصاص داده‌اند.
در غیاب خودروسازان مطرح جهانی، اکنون نام 6 برند چینی یعنی چری، هاوال، جیلی، چانگان، اکسید و اومودا را می‌توان در میان 10 برند پرفروش بازار خودرو روسیه مشاهده کرد. برند چری با فروش 118 هزار و 950 دستگاه خودرو در روسیه، سهم 11.2 درصدی و جایگاه دوم بازار این کشور را دراختیار دارد.
البته برندهای اکسید و اومودا که رتبه‌های ششم و هفتم را در اختیار گرفته‌اند هم زیرمجموعه گروه چری هستند. بنابراین فروش گروه چری در روسیه در سال 2023 از 200 هزار دستگاه نیز فراتر می‌رود.
فروش جهانی گروه چری در سال 2023 به 1.88 میلیون‌دستگاه رسیده است که بیش از 10 درصد این رقم به‌روسیه اختصاص دارد. سایر برندهای چری شامل هاوال، جیلی و چانگان هم در رتبه‌های سوم، چهارم و پنجم برندهای پرفروش در روسیه قرار دارند.
با وجود ادامه تحریم‌های جهانی علیه روسیه، برخی کارشناسان اعتقاد دارند فروش خودرو در این کشور با رشد 25 تا 30 درصدی در سال 2024، به 1.3 تا 1.4 میلیون دستگاه برسد.
ترجیح به خرید کارکرده‌ها
البته در این شرایط شهروندان و مصرف‌کنندگان روسیه خودروهای دست‌دوم ساخت غرب را ترجیح می‌دهند و بیشتر آن‌ها را خریداری می‌کنند. درعین حال چینی‌ها تلاش دارند شکاف خالی از خروج خودروهای غربی در روسیه را پر کنند و خودروهای خود را بفروشند.
«رویترز» در گزارشی به‌حال و هوا و حس روس‌ها نسبت به‌خودروهای چینی پرداخته و از کمیت و کیفیت این بازار خبر می‌دهد.
براساس گزارش «رویترز» خروج خودروسازان غربی از روسیه انتخاب و تنوع خودرو برای مصرف‌کنندگان روس را محدود کرده است و خودروسازان چینی در تلاش برای پُر کردن این شکاف هستند. خودروسازان چین در تلاش هستند روس‌ها را مجبور کنند بر بی‌میلی خود در پذیرش خودروهای چینی غلبه کنند و قیمت‌های بالاتری را متحمل شوند.
داده‌های آژانس تحلیلی «اتواستیت» و شرکت تحلیلی- مشاوره‌ای «PPK» نشان می‌دهد برندهای چینی هاوال، چری و جیلی تقریبا 40 درصد بازار فروش خودروهای جدید روسیه را به‌خود اختصاص داده‌اند. آمار فروش خودروهای چینی بین ماه‌های ژانویه و فوریه سال 2022 که فرصت کمی تا خروج شرکت‌های رنو، نیسان و بنز از روسیه باقی مانده بود، کمتر از 10 درصد مجموع فروش خودرو در روسیه برآورد شد.
اما در روند خرید و فروش خودروهای چینی در روسیه مشکلات اولیه و کوتاه‌مدتی نیز وجود دارد. چندین خریدار، کارشناس و نمایندگی‌های خرید و فروش خودرو در مصاحبه با «رویترز» کیفیت خودروهای چینی را پایین‌تر از رقبای غربی خواندند.
کارشناسان این صنعت نیز بر این باورند که تولیدکنندگان خودروهای چینی باید اعتبار خود را با توجه به‌رشد سهم بازارشان، مرتب افزایش دهند. استپان 28 ساله که از خدمات مراکز اجاره خودرو استفاده می‌کند، هر روز بیشتر از قبل مجبور به‌رانندگی با خودروهای چینی است.
او درباره نرمی و روانی رانندگی با این خودروها مشکل دارد. این شهروند روسیه در نمایندگی فِیوِریت موتورز مسکو گفت: «در سال 2022 یک اشکودا خریدم و اگر نظر من را بخواهید، تفاوت‌های زیادی با خودروهای چینی دارد.»
خودروسازی اشکودا به‌عنوان بخشی از گروه فولکس‌واگن و یکی از چندین خودروساز غربی در خاک روسیه، در حال پایان دادن قرارداد فــروش دارایی‌های خود در روسیه است.
دلیل خروج خودروسازان و دیگر برندهای غربی از روسیه تحریم‌های غرب علیه این کشور به‌دلیل اعزام نیروهای مسکو به اوکراین در فوریه گذشته عنوان شده است.
بروز چالش در نمایندگی‌ها
اگرچه اکثر شرکت‌های خارجی روسیه را ترک کرده یا در حال خروج از این کشور هستند، اما درنگ برخی شرکت‌ها برای حفظ سهام و واردات موازی به‌این معناست که محصولات برخی شرکت‌های خودروسازی خارجی همچنان برای فروش عرضه می‌شود.
سرگی اسلانیان، کارشناس و روزنامه‌نگار حوزه خودرو دراین‌باره گفت: «درحالی که خودروسازهای چینی شکاف خروج خودروسازهای غربی در روسیه را پر می‌کنند، فقدان اعتبار چینی‌ها همچنان یک مشکل است.»
او افزود: «بله؛ چینی‌ها هیچ رقیبی در روسیه ندارند؛ اما این بدان معنی نیست که مردم نظر خود را با سرعت تغییر دهند.»
درعین حال داده‌های موسسه تحلیلی اتواستیت و شرکت تحلیلی PPK نشان می‌دهد سهم بازار خودروهای چینی در روسیه به 37.15 درصد رسیده که نسبت به‌سهم 9.48 درصدی مدت مشابه سال گذشته افزایش قابل توجهی نشان می‌دهد.
دراین میان فروش برندهای اروپایی، ژاپنی و کره‌ای که در حال خروج از روسیه هستند، از 70 درصد در ماه‌های فوریه و ژانویه سال گذشته به 22.6 درصد در مدت مشابه سال جاری کاهش یافته است.
