فرسودگی ماشین‌آلات کشاورزی خسارات جبران‌ناپذیری را به این صنعت وارد کرده که از بین رفتن ۲۱میلیون تن هنگام برداشت، تنها بخشی از این خسارت به صنعت کشاورزی کشور بوده است. این در حالی است که در سال‌های اخیر به‌رغم مانورهای تبلیغاتی بسیاری که انجام شده اما نوسازی چندانی در بخش ماشین‌آلات کشاورزی از جمله کمباین و تراکتور انجام نشده است. و همچنان این در حالی است که ایران به واسطه برخورداری از تراکتورسازی تبریز، یکی از مدعیان تولید این خودروها در منطقه است. به تازگی اما رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده اعلام کرده است که طرح آزمایشی اسقاط ماشین‌آلات کشاورزی در چهار استان کشور آغاز شده است.

آغاز طرح اسقاط ماشین‌آلات کشاورزی در چهار استان

رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده از آغاز طرح اسقاط ماشین‌آلات کشاورزی شامل کمباین و تراکتورهای فرسوده خبر داد. مهران سالاریه، با اشاره به این که یکی از دلایل اتلاف محصولات کشاورزی در کشور فرسودگی ماشین‌آلات کشاورزی است، افزود: براساس بررسی‌های وزارت جهاد کشاورزی، کمباین‌های فرسوده عامل اتلاف محصولات کشاورزی است که با نوسازی آنها راندمان تولید این محصولات افزایش می‌یابد. وی با بیان این که درپی درخواست وزارت جهاد کشاورزی برای نخستین‌بار در کشور فرآیند اسقاط ماشین‌آلات کشاورزی شامل کمباین و تراکتورهای فرسوده تدوین شد، گفت: بر این اساس از بهمن‌ماه طرح آزمایشی اسقاط این ماشین‌آلات در ۵ استان فارس، همدان، مازندران، قم و گلستان آغاز می‌شود. رئیس ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده تصریح کرد: بدین ترتیب فرآیند اسقاط ماشین‌آلات کشاورزی در سایت ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط خودروهای فرسوده به نشانی nnhk.ir قابل انجام خواهد بود. به‌گفته وی به طور همزمان طرح نوسازی این ماشین‌آلات نیز توسط وزارت جهاد کشاورزی و از محل اعتبارات این وزارتخانه اجرا می‌شود.

ضرورت تخصیص تسهیلات به نوسازی ناوگان زراعی

نوبخت اژدری، سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل پیش‌از این در خصوص آسیب‌های ناشی‌از فرسودگی ماشین‌آلات کشاورزی اعلام کرده بود که این خسارات تنها مربوط به افزایش مصرف سوخت و آلاینده‌های زیست‌محیطی نمی‌شود. با این حال براساس آنچه اعلام شده است برای آن که ناوگان ماشین‌آلات کشاورزی نوسازی شده و محصولات جدید جایگزین مدل‌های قدیمی و ناکارآمد شود، حدود ۵هزار میلیارد تومان باید به عنوان تسهیلات بانکی در اختیار متقاضیان قرار گیرد. همچنین آمارها نشان می‌دهد یک‌هزار و ۴۰۰ دستگاه کمباین فرسوده در اختیار کشاورزان قرار دارد که بازسازی و نوسازی این ناوگان هزینه‌های سنگینی را در پی دارد که دولت باید در این زمینه نیز کشاورزان را همراهی کند. باید این موضوع را هم مدنظر قرار داد که در حال حاضر سود بانکی برای خرید ادوات کشاورزی به ۲۳درصد ارتقا یافته که به‌گفته اژدری، ضروری است دولت و بانک کشاورزی در این زمینه با تجدیدنظر کارشناسی تسهیلات نوسازی ناوگان کشاورزی را در اختیار بهره‌برداران قرار دهد.

ضربه به اقتصاد کشور با فرسودگی ناوگان زراعی

درحال‌حاضر براساس آمارهای منتشرشده از میان ۵۸۰هزار دستگاه تراکتور موجود در کشور، بیش‌از ۳۲۰هزار دستگاه از انواع تراکتورهای فعال در کشور به سن فرسودگی رسیده‌اند؛ آماری که حدود ۵۵درصد از ماشین‌آلات کشاورزی را شامل می‌شود. با این حال اما تا امروز طرح چندانی به منظور توسعه ناوگان کشاورزی کشور و نوسازی خودروهای موجود انجام نگرفته و آن‌چه از سوی ستاد نوسازی ناوگان و اسقاط کشور اعلام شده تنها یک طرح آزمایشی و مربوط به چهار استان کشور است. باید این موضوع را مدنظر قرار داد که ادامه فرسودگی در میان ماشین‌آلات کشاورزی خسارات بسیاری را به این صنعت وارد می‌کند که از جمله آن‌ها هدررفت محصولات کشاورزی است. محصولاتی که به‌رغم بحران آبی کشور، همچنان به شیوه‌های سنتی آبیاری می‌شوند و در نهایت به جای رسیدن به دست مصرف‌کنندگان واقعی، به‌دلیل فرسودگی این خودروها، با هدررفت همراه می‌شوند. در حالی که می‌توانستند در مسیر صادراتی قرار گیرند و بخشی از اقتصاد کشور را شامل شوند.

خسارات سنگین ماشین‌آلات فرسوده

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل اعلام کرده بود که سالانه مبلغ هنگفتی صرف ماشین‌آلات و ناوگان فرسوده بخش کشاورزی به فعالان این حوزه خسارت وارد می‌کند. اگر فکری به حال خودروهای فرسوده در ناوگان‌های مختلف کشور نشود، به‌طور قطع ضرر و زیان نه تنها مردم بلکه دولت و مسئولان را هم در برخواهد گرفت. براساس ارزیابی‌های انجام شده سالانه بیش‌از ۶۰۰میلیون‌لیتر گازوئیل برابر با ۹هزار میلیارد تومان تنها به‌دلیل فرسودگی در بخش ناوگان کشاورزی مصرف می‌شود. این رقم در صورت نوسازی مستمر و برنامه‌ریزی‌شده می‌توانست امروز کمتر از سال‌های گذشته باشد و روند کاهشی به خود بگیرد. ازسوی‌دیگر اگر دولت تسهیلاتی را برای خرید خودروهای کشاورزی در نظر می‌گرفت به طور قطع، مبالغ ناشی‌از صرفه‌جویی در سوخت این تسهیلات و هزینه‌کرد را جبران می‌کرد.