در واپسین روزهای سال۱۴۰۲، ناوگان اتوبوسرانی پایتخت بیش‌از همیشه در بلاتکلیفی به‌سر می‌برد. از یک‌سو، انتظار برای واردات مدل‌های کارکرده و توسعه ناوگان با مدل‌های الکتریکی ادامه دارد و ازسوی‌دیگر، شاهد فرسودگی بیش‌از حد و عدم تحقق وعده‌های مسئولان هستیم. اما در دورانی که ناوگان اتوبوسرانی پایتخت به فرسوده‌ترین حالت ممکن رسیده است و زنگ خطر نوسازی آن شنیده می‌شود، گاهی خبرها حاکی از آن است که زمان انتظار برای ورود این خودروها طولانی‌تر از وعده‌ها خواهد بود. این در حالی است که جسته و گریخته اظهاراتی درخصوص ورود مدل‌های وارداتی به ناوگان کشور شنیده می‌شود؛ هرچند این وعده‌ها از ماه پایانی سال جاری به نیمه‌نخست سال آینده ارجاع داده شده است اما همچنان بارقه امید را در دل‌ها زنده نگه می‌دارد. قرار بود تا پایان سال شاهد حضور تعداد فراوانی از اتوبوس‌ها در خیابان‌های پایتخت باشیم. با این‌حال، فعلا خبری از ناوگان جدید و تازه‌نفس نیست. این در حالی است که تهران بیش‌از همیشه نیاز به ناوگان جدید دارد. این مساله فقط به اتوبوس منتهی نمی‌شود و کمبود در بخش واگن‌های مترو نیز احساس می‌شود.
نیاز مبرم تهران به نوسازی ناوگان
ناوگان تهران، به دلایل مختلف ازجمله آن‌که جمعیت بیشتری در مقایسه با بسیاری از شهرها دارد، بالاترین نیاز به نوسازی و توسعه ناوگان را دارد و حجم بالای آلاینده‌های شهری، آن را در اولویت ورود مدل‌های پاک و برقی قرار می‌دهد. نگاهی به آمار فرسودگی و حتی کمبود اتوبوس در این کلانشهر نشان می‌دهد که باید هرچه سریع‌تر فکری به حال حمل‌ونقل داخلی پایتخت کرد.
در همین خصوص، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران اظهار کرده است که درحال‌حاضر بیش‌از ۵۰درصد ناوگان اتوبوسرانی ما غیرفعال و فرسوده قطعی است و کیفیت ناوگان هم فرسودگی ۸۰درصدی دارد.
مدیرعامل اتوبوسرانی کشور نیز در همین زمینه و با اشاره به وضعیت خرید و واردات اتوبوس‌های جدید عنوان کرده است: «درمجموع با اتوبوس‌های نو و بازسازی‌شده‌ای که وارد ناوگان شده‌اند، کم‌تر از ۲هزار و ۱۰۰دستگاه اتوبوس شاغل و جاری نداریم و اتوبوس‌های فعالمان هم بالای ۳هزار دستگاه می‌شود.»
الکتروباس‌ها؛ سر صف ورود به ناوگان پایتخت
نیاز کلانشهر تهران به انواع اتوبوس در حالی مطرح است که مدل‌های پاک و برقی در اولویت خرید برای پایتخت هستند. آلودگی هوا ناشی‌از سوخت‌های فسیلی و سهم حمل‌ونقل عمومی از این وضعیت، در سنوات گذشته مشهود بوده است. بنابراین انتظار برای ورود الکتروباس‌ها به ناوگان اتوبوسرانی تهران دور از ذهن نیست.
محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران پیش از این، از پیگیری قراردادهای مربوط به تامین اتوبوس‌های برقی برای پایتخت خبر داده و ابراز امیدواری کرده بود این خودروها تا پایان سال جاری به مدار وارد شوند. این در حالی است که قرارداد واردات ۲هزار دستگاه اتوبوس برقی نیز با چین به امضا رسیده و به‌زودی یک‌هزار دستگاه از آن نیز وارد ناوگان خواهد شد. خرید اتوبوس و تامین نیاز پایتخت به الکتروباس‌ها در حالی با تمرکز بر محصولات چینی انجام می‌شود خودروسازان داخلی نیز بارها اعلام کرده‌اند توان تامین نیاز بخشی از این اتوبوس‌ها را دارند و قراردادهایی نیز در این خصوص با تولیدکنندگان داخلی به امضا رسیده است.
چینی‌ها؛ در کمین جایگزینی با داخلی‌ها در تامین اتوبوس!
آن‌چه واردات یا حتی خرید اتوبوس‌ها از خودروسازان داخلی را در بلاتکلیفی فرو می‌برد؛ زمان‌بر بودن اجرای این پروسه و تاخیر در اجرای وعده‌هاست. ازجمله آن‌که زمان ورود ۵۰ دستگاه اتوبوس الکتریکی و بخشی از اتوبوس‌های دیزلی تا پایان سال جاری اعلام شده بود، اما در واپسین روزهای سال، همچنان این وعده محقق نشده است.
مدیرعامل اتوبوسرانی کشور درخصوص قرارداد شهرداری با شرکت عقاب‌افشان برای خرید اتوبوس اظهار کرده است: «با این شرکت قرارداد تامین یک‌هزار دستگاه اتوبوس داشته‌ایم که پیش‌پرداخت آن‌ها انجام شده است و باید تا پایان امسال ۳۴۰ دستگاه اتوبوس به ما می‌دادند که توانایی آن را ندارند و بعید می‌دانم بتوانند به تعهدات خود در این زمینه عمل کنند و احتمال دارد حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ دستگاه اتوبوس تحویل شهرداری تهران شود.»
این در حالی است که پیش از این نیز اعلام شده بود برخی دیگر از تولیدکنندگان داخلی هم به وعده‌های خود عمل نکرده‌اند.
مهدی علیزاده همچنین در مورد واردات ۵۰دستگاه اتوبوس برقی به ناوگان از سوی بخش خصوصی اعلام کرد که «در زمینه ۵۰ دستگاه اتوبوسی که از سال ۱۴۰۰ قرار بود به ناوگان اتوبوسرانی برسد، طرف بخش‌خصوصی هنوز به تعداتش عمل نکرده است؛ قرار بود این اتوبوس‌های ۲۲بهمن به شهرداری داده شود، اما این اتفاق نیفتاد و همچنان این اتوبوس‌ها در گمرک است و نتوانسته‌ایم آن‌ها را بیاوریم. اما بیشتر از ۱۸ دستگاه هم نیست و بخش خصوصی زیر قول خود زده و به تعهداتش عمل نکرده است.»
وی در پایان درخصوص بدعهدی تامین‌کنندگان داخلی عنوان کرد: «فعلا باید منتظر برقی‌های چین باشیم. قراردادی هم با مپنا داریم که در سال آینده تعدادی اتوبوس تحویل و وارد ناوگان خواهیم کرد.»
