در پاسخ به این سوال دو سناریو مطرح است؛ سناریوی اول بر تداوم سیطره دولت بر واردات خودرو بهشکل قطرهچکانی تاکید دارد؛ حال آنکه سناریوی دوم از بازگشت واردات بهمدار اصلی خود حکایت میکند. در این سناریو واردکنندگان همچون روال سابق، متولی ورود خارجیها خواهند بود. درحال حاضر از صفر تا صد واردات خودرو یعنی نحوه واردات، فروش و قیمتگذاری با دولت است.
طی بیش از یک دهه گذشته ساماندهی بازار و تولید خودرو در زمره وعدههای نامزدهای ریاستجمهوری بوده است. این درشرایطی است که بعد از انتخابات نیز رئیسجمهور منتخب قولهایی مبنی بر تحول صنعتخودرو میدهد؛ اما درنهایت نیز وزیر صمت منتخب (سیاستگزار خودرو) که رای اعتماد مجلس را اخذ کرده، در مسیری خلاف وعدههای بیانشده، دستورالعملها و مقرراتی را در راستای ساماندهی خودرو ابلاغ میکند.
آنچه مشخص است، مسیرهای خروج از نابسامانیها در خودرو کاملا واضح است و از سوی دیگر مسیرهای پرخطا نیز در هر دولتی تجربه شده و بهنظر میرسد نیازی به آزمودن دوباره آنها نیست. با این حال دولتهای جدید باز هم به پیمودن مسیر سعی و خطا تمایل دارند تا بلکه تغییری در وضعیت خودرو ایجاد کنند. با تمام این اوصاف، در شرایطی دولت جدید در ماههای آتی و پس از انتخابات پیش رو آغاز بهکار خواهد کرد که بهطور حتم رئیسجمهور منتخب برای صنعت و بازار خودرو، برنامه و ایدههایی خواهد داشت.
در دولتهای پیشین خصوصیسازی، واردات بهعنوان رقیب محصولات خودروسازی و رفع انحصار و درنهایت آزادسازی قیمت بهعنوان استراتژی صنعتخودرو تعریف شده است؛ حال آنکه در هیچ دولتی این دستورالعملها اجرایی نشده و تنها در حد وعده باقی مانده است.
اگرچه خصوصیسازی یا واگذاری سهام دولت در شرکتهای خودروسازی، با چالشهای بزرگی همچون واگذاری سهام تودلی مواجه است و تا رفع این چالشها واگذاری سهام عقب خواهد افتاد، با این حال بهنظر میرسد دولت چهاردهم در نخستین اقدام خود میتواند واردات خودرو بهکشور را ساماندهی کند تا بلکه از نابسامانیها در بازار خودرو بکاهد.
آنچه مشخص است «ورود خودروهای خارجی» بهکشور یا اوجگیری آن، طی سالهای گذشته بهخط قرمز خیلی از دولتها تبدیل شده است. بهعنوان نمونه، اگرچه در دولت یازدهم واردات خودرو طبق روال خود حرکت میکرد، اما ورود خارجیها با انواع و اقسام دستورالعملها و مقررات دستوپاگیر که بهطور پیوسته از سوی سیاستگزار ابلاغ میشد، روبهرو بود.
درنهایت اینکه در دولت دوازدهم واردات خودرو بهبهانه تشدید تحریمها و ساماندهی ارز، کلا متوقف شد. توقف واردات خودرو هم بار اصلی بازار خودرو را بر دوش خودروسازان داخلی انداخت و هم سبب شد خودروهای خارجی دستدوم با قیمتهای باورنکردنی بهمشتریان تحمیل شوند. از طرف دیگر جای خالی خودروهای جدید خارجی در بازار با محصولات مونتاژی، آن هم با قیمتهای بسیار بالا پر شد.
با این حال در دولت سیزدهم آنچه در قالب فرامین هشتگانه ابلاغ شد، چشماندازی در راستای بهبود ورود خودروهای خارجی بهکشور ایجاد کرد. لغو توقف واردات خودرو، یکی از فرامین هشتگانه بود و امیدی برای بازار وارداتیها. هرچند فرامین هشتگانه ذکرشده در اسفند ۱۴۰۰ ابلاغ شد، با این حال ابلاغ دستورالعمل و مقررات واردات با فراز و نشیبهای زیادی همراه شد؛ بهطوری که بهجای ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو وارداتی که وعده داده شده بود، درنهایت سال گذشته کمتر از ۱۲ هزار دستگاه خودرو وارد کشور شد. در این میان فشار مجلس نیز برای سرعتگیری ورود خودرو بهکشور نتیجهای نداد و سال گذشته تنها تعداد محدودی خودرو بهکشور وارد شد.
افزایش قیمت ۳۵ میلیونتومانی لاماری ایما
خودروهای داخلی روز گذشته با افزایش بهای یک تا ۱۳ میلیونتومانی همراه بودند. جایی که پژو ۲۰۶ تیپ ۲ با ۱۳ میلیونتومان افزایش ۶۰۷ میلیونتومان، پژو پارس TU۵ (۱۴۰۲) با ۱۲ میلیونتومان افزایش ۸۵۱ میلیونتومان، تارا اتومات V۴ ال ایکس (۱۴۰۲) با ۹ میلیونتومان افزایش یکمیلیارد و ۵۴ میلیونتومان، پارس سال (۱۴۰۲) با ۶ میلیونتومان افزایش ۶۷۲ میلیونتومان، پارس سال سفارشی ELX (۱۴۰۲) با ۵ میلیونتومان افزایش ۷۳۰ میلیونتومان و شاهین اتومات (۱۴۰۳) با ۴ میلیونتومان افزایش ۸۱۹ میلیونتومان اعلام قیمت شدند.
همچنین درمیان خودروهای چینی شاهد رشد بهای ۵ تا ۳۵ میلیونتومانی بودیم. جایی که قیمت لاماری ایما (۱۴۰۳) با ۳۵ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۸۵ میلیونتومان، فیدلیتی پرایم ۵ نفره (رینگ ۱۰ پره) (۱۴۰۳) با ۳۰ میلیونتومان افزایش به یکمیلیارد و ۸۸۰ میلیونتومان، جک S۵ نیوفیس (۱۴۰۳) با ۲۵ میلیونتومان افزایش به یکمیلیارد و ۶۳۰ میلیونتومان، دیگنیتی پرستیژ (۱۴۰۲) با ۲۰ میلیونتومان افزایش به ۲ میلیارد و ۳۳۰ میلیونتومان و دانگفنگ شاین مکس (۲۰۲۳) با ۱۵ میلیونتومان افزایش به یکمیلیارد و ۹۴۵ میلیونتومان رسید.
در گروه خودروهای خارجی پریمیوم شاهد افت بهای ۵۰ میلیونتومانی بودیم. جایی که کیا K۵ (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش ۵ میلیارد و ۵۰ میلیونتومان، کیا سونت (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش ۳ میلیارد و ۱۵۰ میلیونتومان، تویوتا کرولا - ۱۲۰۰ سیسی (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش ۳ میلیارد و ۳۵۰ میلیونتومان و سوزوکی سیاز (۲۰۲۳) با ۵۰ میلیونتومان کاهش ۲ میلیارد و ۲۵۰ میلیونتومان ارزشگذاری شدند.
از طرفی روز گذشته و در میان خودروهای خارجی لوکس، نوسان قیمت چشمگیری بهچشم نخورد و این دسته از خودروها با همان بهای روز قبل بهکار خود در بازار آزاد پایان دادند.