صنعت حمل‌ونقل جزو مهم‌ترین صنایع زیرساختی در هر کشور است. بدون وجود این صنعت اصولا جابه‌جایی کالا در سطح یک کشور مختل خواهد شد. در سال‌های اخیر نسبت به این صنعت و توسعه آن توسط دولت‌ها بی‌توجهی شده و در بیشتر سال‌ها به‌جز سال گذشته، صنعت حمل‌ونقل در کشور صرفا محدود به تولید خودرو سواری شده است. اولویت و حساسیت مسئولان و سیاست‌گذاران در کشور، صرفا تولید خودرو سواری و قیمت آن در بازار است و درخصوص مساله بسیار با اهمیت لجستیک و صنعت حمل‌ونقل هیچ تاکید و حساسیتی دیده نمی‌شود.

حتی در نظام بودجه‌ریزی و تصویب بودجه سالانه معمولا این بخش با اهمیت نادیده گرفته می‌شود. درحالی‌که رشد این صنعت باعث خواهد شد بخش‌های بسیاری به حرکت دربیایند.

بین ۶ تا ۹میلیون نفر به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در صنعت حمل‌ونقل کشور اشتغال دارند. از تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان و واردکنندگان وسایل حمل‌ونقل گرفته تا رانندگان و شرکت‌های حمل‌ونقلی و...، همگی بخش بزرگی از صنعت حمل‌ونقل یا در معنای عام آن صنعت لجستیک هستند.

در روزهایی که به انتخاب نهمین رئیس‌جمهور کشور نزدیک می‌شویم، اصولا نظر و برنامه‌ای در خصوص این صنعت توسط دو کاندیدا مطرح نشده است. این مساله نشان از ادامه‌دار بودن غفلت در مورد صنعت حمل‌ونقل است. این در شرایطی است که حمل‌ونقل موضوعات بسیار گسترده‌ای را در خود جای داده است.

جای خالی صنعت حمل‌ونقل در برنامه دو کاندیدای ریاست‌جمهوری

با کشیده شدن انتخابات به دور دوم و در آستانه مشخص‌شدن رئیس‌جمهور بعدی این سوال مطرح می‌شود که چرا این کاندیداها در مورد صنعت بسیار مهم حمل‌ونقل که باعث اشتغال بخش بزرگی از افراد جامعه شده است برنامه‌ای ندارند. با توجه به اشتغال ۶ تا ۹میلیون نفری در حوزه حمل‌ونقل، نادیده گرفتن این صنعت یعنی نادیده گرفتن اشتغال چیزی حدود ۱۰درصد جمعیت کشور.

این در حالی است که هر دو کاندیدا طی مدت اخیر درخصوص واردات خودرو و همچنین قیمت‌گذاری خودروهای سواری به اظهارنظر پرداخته‌اند، اما درخصوص صنعتی که اشتغال بسیاری دارد و ضعف آن باعث اختلال در امر توزیع کالا در کشور می‌شود، مطلبی نگفته‌اند.

همچنین عدم توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل باعث شده است مصرف سوخت در کشور به اندازه مصرف کشورهایی با تولید ناخالص داخلی چندبرابر GDP ایران باشد.

اهمیت میزان کارآمدی صنعت حمل‌ونقل در توسعه هر کشور

صنعت حمل‌ونقل به عنوان یکی از ارکان حیاتی اقتصاد و توسعه اجتماعی هر کشور، نقش اساسی و گسترده‌ای در بهبود زندگی شهروندان و رشد پایدار ایفا می‌کند. این صنعت شامل زیرساخت‌ها و وسایل مختلف حمل‌ونقل زمینی، دریایی و هوایی است که هر یک به نحوی بر اقتصاد و جامعه تأثیرگذارند.

از این منظر ضرورت داشت کاندیداهای انتخابات نسبت‌به ارائه برنامه‌های خود در این بخش اقدام کنند. اما چرا این صنعت اهمیت دارد؟ صنعت حمل‌ونقل یکی از عوامل کلیدی در توسعه اقتصادی و تجاری کشورها است.

حمل‌ونقل کارآمد امکان انتقال سریع و مطمئن کالاها و مواد اولیه را فراهم می‌آورد که این خود به تسهیل تجارت داخلی و افزایش صادرات و واردات کمک می‌کند. همچنین زیرساخت‌های حمل‌ونقل مناسب، سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی را جذب کرده و فرصت‌های شغلی جدید ایجاد می‌کند.

کاهش هزینه‌های تولید با صنعت حمل‌ونقل

حمل‌ونقل سریع و ارزان مواداولیه و محصولات نهایی می‌تواند هزینه‌های تولید را کاهش داده و رقابت‌پذیری صنایع را افزایش دهد. همچنین حمل‌ونقل مناسب و کارآمد نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی شهروندان دارد. سیستم حمل‌ونقل مناسب به افراد امکان دسترسی راحت به خدمات بهداشتی، آموزشی، فرهنگی و تفریحی را می‌دهد.

شبکه‌های حمل‌ونقل کارآمد باعث کاهش زمان سفر می‌شوند که این امر می‌تواند به افزایش بهره‌وری و رضایت عمومی منتج شود؛ موضوعی که متاسفانه در برنامه‌های کاندیداهای ریاست‌جمهوری در مورد آن غفلت شده است.

حل مشکل تصادفات با توسعه زیرساخت حمل‌ونقل

یکی از چالش‌های بزرگ‌ دولت‌ها در ایران، تصادفات پرشماری است که سالانه نزدیک به ۴۰۰هزار مصدوم و حدود ۱۷هزار کشته برجای می‌گذارد و خسارات مالی سنگینی نیز به کشور تحمیل می‌کند. با این وجود پرداختن به برخی مسائل سطحی و تاکید روی آن باعث شده است تا این بخش مهم دیده نشود.

توسعه و بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل می‌تواند به کاهش تصادفات و افزایش ایمنی در جاده‌ها و مسیرهای حمل‌ونقل کمک کند. همچنین استفاده از فناوری‌های پاک و انرژی‌های تجدیدپذیر در حمل‌ونقل می‌تواند به کاهش آلودگی هوا کمک کند. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و بهینه‌سازی مصرف سوخت دو بحث مهمی است که توسعه صنعت حمل‌ونقل به دست می‌آید.

نوآوری و پیشرفت تکنولوژیکی

صنعت حمل‌ونقل بستری برای نوآوری و پیشرفت تکنولوژیکی فراهم می‌کند. حمل‌ونقل هوشمند و اتوماتیک، فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات پیشرفته و انرژی‌های تجدیدپذیر در حمل‌ونقل ازجمله نوآوری‌هایی هستند که در این صنعت توسعه یافته‌اند. توسعه این بخش، قطعا منتج‌به توسعه بخش‌های زیرساختی دیگر خواهد شد.

اهمیت این صنعت به قدری در کشورهای دیگر بالا است که شاهد تشکیل وزارتخانه یا سازمان‌های تخصصی با بودجه‌های بسیار بالا در کشورهای پیشرفته برای این بخش هستیم.

ادغام وزارت راه و ترابری با وزارتخانه مسکن و شهرسازی در سال ۱۳۹۰، نشان‌دهنده آن است جایگاه صنعت حمل‌ونقل در کشور به‌خوبی درک نشده است و به صنعت حمل‌ونقل به چشم هزینه نگاه می‌شود تا یک سرمایه‌گذاری سودده و باکیفیت.