واردات اتوبوس شهری توسط شهرداری تهران با چون و چراهای بسیاری همراه است و اعتراض بسیاری از تولیدکنندگان خودرو و قطعه در کشور را به همراه داشته است. در همین راستا، نخستین جلسه کمیته خودر اتاق بازرگانی ایران به همین موضوع اختصاص داشت.
این جلسه با حضور یونس اکبرپور پایدار؛ رئیس کمیته خودرو اتاق ایران، احمد نعمت‌بخش؛ دبیر انجمن خودروسازان و عبداله یزدان‌بخش؛ دبیر کمیته خودرو اتاق ایران، محمدرضا نجفی‌منش و امیرحسین جلالی از هیات‌مدیره انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی، حسن کریمی‌سنجری؛ مدیر پروژه برقی وزارت صمت و امیرحسن کاکایی؛ عضو هیات‌علمی دانشگاه کارشناس صنعت خودرو برگزار شد.
یکی از مواردی که در نخستین جلسه کمیته خودرو اتاق ایران مطرح شد، این بود که هزینه واردات این خودروها شامل اتوبوس، تاکسی، ون و موتورسیکلت برقی، حدود یک‌میلیارد و ۶۷۰میلیون یورو است که می‌تواند بخش بزرگی از مشکلات تولیدی خودروسازان داخلی را برطرف کند.
قرارداد شهرداری تهران با چین برای تحویل سه‌ساله اتوبوس‌ها!
یکی از مسئولان انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی در این جلسه در توضیح اقدام شهرداری تهران اظهار کرد: «شورای شهر تهران مصوبه ۲میلیارد یورویی را تصویب می‌کند و با ترک تشریفات به شهردار تهران اجازه می‌دهد براساس آن اقدام به خرید خارجی وسایل نقلیه برقی برای ناوگان حمل‌ونقل تهران کند.»
هاشم حکمه در این خصوص بیان کرد: «شهردار تهران براساس آن مصوبه، قراردادی به ارزش یک‌میلیارد و ۶۷۰ میلیون یورو با شرکت Poly Changda Engineering Co Ltd برای خرید اتوبوس، تاکسی، ون و موتورسیکلت برقی امضا می‌کند.»
به گفته وی، این قرارداد شامل ۲۵۰۰ دستگاه تاکسی برقی آیون (هر دستگاه ۲۳۷۰۰ یورو)، ۲۵هزار دستگاه تاکسی (هر دستگاه ۱۹۵۰۰ یورو) و ۱۰هزار دستگاه ون برقی (هر دستگاه ۳۸ هزار یورو) که طی ۱۸ ماه تحویل خواهند شد، اما ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی (هر دستگاه ۲۲۰هزار یورو) در این قرارداد گنجانده شده که مدت زمان تحویل آن ۳۶ ماه است.
پرداخت ۲۰درصد پیش‌پرداخت برای قرارداد ایران-چین
این فعال تشکلی صنعت قطعه کشور در ادامه با اشاره به اما و اگرهای این قرارداد اظهار داشت: «شرکت طرف قرارداد شهرداری تهران، یک هلدینگ بزرگ سرمایه‌گذاری به‌ویژه در حوزه ساخت‌وساز است و در نظر دارد تولید اتوبوس‌های قرارداد را به شرکت کینگ‌لانگ چین واگذار کند.»
وی افزود: «قرارداد براساس CIF بندرعباس منعقد شده و مقرر می‌شود ۲۰درصد آن (۳۳۴میلیون یورو) در قالب پیش‌پرداخت و ۸۰ درصد باقیمانده طی یک‌دوره سه‌سال (مدت زمان تحویل وسایل نقلیه مورد قرارداد) پرداخت شود.»
وی ادامه داد: «امورمالی این قرارداد به بانک شهر واگذار می‌شود، اما در قرارداد؛ شهرداری تهران متعهد می‌شود پول را از طریق یک شرکت بازرگانی با توان مالی مناسب که در دوبی ثبت شده است و فعالیت می‌کند به طرف چینی پرداخت کند.»
اجحاف در حق خودروسازان داخلی با قرارداد چین
نکته اصلی در قرارداد شهرداری پایتخت برای خرید اتوبوس از چین، نادیده گرفتن خودروسازان و قطعه‌سازان داخلی است. خودروسازانی که به‌رغم برخورداری از فناوری‌های ساخت اتوبوس‌های برقی و سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده در این مسیر، باز هم از فهرست تامین ناوگان جا مانده‌اند.
حکمه در این خصوص بیان کرد: «قرارداد شهرداری تهران با شرکت چینی در حالی منعقد شده است که سازندگان اتوبوس‌های برقی داخلی ازجمله ایران‌خودرودیزل از توان مهندسی و تکنولوژیکی برای ساخت اتوبوس‌های برقی برخوردارند و هم‌اکنون نیز تولید توسط آن‌ها در حال انجام است.»
توان ایران‌خودرودیزل برای تحویل ۲۰۰روزه اتوبوس‌ها
حکمه در ادامه گفت: «ایران‌خودرودیزل ۴۰دستگاه اتوبوس برقی به شهرداری کرج فروخته است که در حال تردد و خدمات‌دهی هستند؛ ۴۰دستگاه نیز به شهرداری اراک فروخته است که ۱۰دستگاه تحویل شده و ۳۰ دستگاه دیگر نیز درحال تولید است.»
وی همچنین گفت: «براساس اعلام مدیران ارشد ایران‌خودرودیزل، تنها مشکل آن‌ها کمبود نقدینگی ارزی برای تامین باتری است و درصورتی‌که شهرداری تهران پیش‌پرداختی که در قرارداد با طرف چینی متعهد شده است را به ایران‌خودرودیزل بدهد، آن‌ها می‌توانند روزانه ۱۰دستگاه اتوبوس برقی تولید کرده و تحویل دهند که در این صورت دوره تحویل کل سفارش شهرداری تهران ۲۰۰ روز کاری (یک‌سال) خواهد بود؛ نه ۳۶ ماه چینی.»
تحویل اتوبوس‌ها با قیمت کمتر و کیفیت بیشتر توسط خودروسازان داخلی
دبیر انجمن خودروسازان نیز در بخشی از این جلسه بیان کرد: «در کشور ۱۰ شرکت دارای مجوز تولید اتوبوس داریم و باید تامین نیاز ناوگان حمل‌ونقل کشور توسط صنعتگران داخلی انجام شود.»
احمد نعمت‌بخش در این خصوص عنوان کرد: «اگر شرایط مالی قرارداد شهرداری با چینی‌ها، برای تولیدکنندگان داخلی نیز تامین شود، امکان تولید و تحویل اتوبوس با همان قیمت، کیفیت بهتر و در مدت زمان کمتری وجود دارد.»
حذف هزینه حمل و واسطه‌گری در صورت انعقاد قرارداد با داخلی‌ها
یکی از تولیدکنندگان اتوبوس کشور نیز در این جلسه عنوان کرد: «ما قرارداد تولید ۲۰۰ دستگاه اتوبوس برقی برای شهرداری تهران را داریم، اما موضوع این‌جاست که روی ۲۰۰ دستگاه از ما قیمت می‌گیرند و آن را با قیمت اعلام‌شده طرف چینی برای سفارش ۲هزار دستگاه مقایسه می‌کنند و می‌گویند گران است.»
بهروز مرادی در این خصوص بیان کرد: «در قرارداد با چین، قیمت ۲۲۰هزار یورویی اعلام شده است کـــــه با توجه به هزینه‌های واسطه‌گری شرکت‌های تامین مالی، حمل و... بسیار بیشتر خواهد بود.»
وی در ادامه گفت: «این در حالی است که ما قیمت ۲۷۵هزار یورو را برای همان اتوبوس‌ها به همراه شارژ، خدمات پس از فروش، ۸ سال گارانتی و بدون هزینه حمل و... ارائه کرده‌ایم.»
عدم وصول مطالبات داخلی‌ها
مدیر پروژه خودروهای برقی نیز در ادامه اظهار کرد: «واردات اتوبوس توسط شهرداری‌ها یک داستان قدیمی است که همیشه هم وجود داشته است.»
حسن کریمی‌سنجری همچنین گفت: «در سال‌های گذشته شرکت‌های مختلفی ازجمله ایران‌خودرودیزل، شهاب‌خودرو، آسیاپیشرودیزل، عقاب و... اتوبوس‌هایی را تولید کرده و به مشتریان خود که عمدتا شهرداری و وزارت کشور بوده‌اند، تحویل داده‌اند، اما به دلیل عدم وصول مطالبات دچار مشکل و حتی توقف خط شده‌اند.»
وی خاطرنشان کرد: «این موضوع خلأ تولید خودروهای تجاری مسافربری را ایجاد کرده است و شهرداری‌ها از همین خلأ استفاده کرده و به واردات روی آورده‌اند.»
