واردات اتوبوس‌ها چه در مدل‌های برقی و چه در سگمنت دیزلی، موضوعی است که با موافقت‌ها و مخالفت‌های بسیاری همراه بوده است و در هر دو بخش به طور مستقیم تولید داخل را نشانه گرفته است. چراکه ارز تخصیص‌یافته به واردات می‌توانست کمک‌حال تولید داخل باشد و اتوبوس‌سازان کشور را از وضعیت فعلی نجات دهد. با این‌حال، به نظر می‌رسد تمرکز مسئولان روی واردات اتوبوس است. حالا نیز معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران از نزدیک‌شدن ورود اتوبوس‌های برقی چینی به کشور خبر داده و اعلام کرد 30 دستگاه اتوبوس در مرحله حمل و بارگیری است و مابقی آن‌ها نیز به‌زودی وارد کشور خواهد شد. این در حالی است که پیش‌تر اعلام شده بود در کشور ظرفیت تولید سالانه یک‌هزار اتوبوس برقی وجود دارد و بزرگ‌ترین خودروساز کشور نیز از خط تولید اتوبوس‌های برقی خود رونمایی کرده بود.
نخستین محموله اتوبوس‌های برقی چینی در راه ایران
با گذشت یک‌سال از زمانی که شهرداری تهران تصمیم گرفت برای تامین نیاز اتوبوس‌های دیزلی و برقی خود به سمت واردات آن‌هم از چین برود، خبرها حاکی از آن است که امسال در میانه مهرماه بخشی از این اتوبوس‌ها به کشور خواهد رسید.
در همین خصوص، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری خبر داده است که ۳۰ اتوبوس برقی وارداتی در مرحله حمل و بارگیری است. محسن هرمزی درباره ورود اتوبوس‌های چینی به کشور گفت: «۱۱۰ اتوبوس برقی در راه گمرک کشور است که ۳۰دستگاه آن بارگیری و حمل شده و مابقی آن هم طی هفته جاری بارگیری خواهد شد.»
وی در پایان تصریح کرد: «بعید است ورود این اتوبوس‌ها به اول مهر برسد و حدود ۲۵ روز رسیدن آن به تهران طول می‌کشد.»
خرید از خارجی‌ها به‌رغم راه‌اندازی خط تولید اتوبوس برقی در کشور
شهرداری پایتخت در حالی حرف خود را به کرسی نشانده و واردات اتوبوس از چین را قطعی کرده و به مرحله اجرا رسانده است که سازمان‌ها و تولیدکنندگان بسیاری با این طرح مخالف بودند. ازجمله آن‌که خودروسازان داخلی بارها اعلام کرده بودند در صورت سفارش‌گذاری و تخصیص زمان مناسب، امکان تحویل اتوبوس‌های مورد نیاز شهرداری تهران و سایر شهرها را خواهند داشت. اما درنهایت شهرداری تصمیم گرفت خودروسازان داخلی با ظرفیت خالی به کار خود ادامه دهند، اما ارز کشور به جیب تولیدکنندگان چینی برود.
سال 1400 یکی از تولیدکنندگان داخلی برای اولین‌بار نمونه‌ای از اتوبوس برقی خود را به نمایش گذاشت اما در آن زمان به نظر می‌رسید شهرداری‌ها برنامه‌ای برای خرید اتوبوس‌های برقی نداشتند. بعد از آن اما ایران خودرودیزل به‌عنوان بزرگ‌ترین تجاری‌ساز کشور، خط تولید اتوبوس الکتریکی خود را راه‌اندازی و رونمایی کرد.
کاهش ارزبری با حمایت دولت از تولیدکنندگان داخلی الکتروباس‌ها
ازسوی‌دیگر، حمایت از تولید اتوبوس‌های الکتریکی در کشور می‌توانست به کاهش چشمگیر ارزبری منتج شود؛ موضوعی که امروز با توجه به کمبود ارز در کشور، راهگشای بسیاری از صنایع می‌شد و می‌توانست بخش عمده‌ای از کمبود ارز در کشور را حل کند و باعث برون‌رفت صنایع از وضعیت فعلی شود. به‌تازگی نیز یکی از تولیدکنندگان اتوبوس‌های الکتریکی که در همکاری با یکی از دانشگاه‌های کشور موفق به تولید اتوبوس برقی شده، اعلام کرده است که ساخت این اتوبوس‌ها حدود 40 درصد از ارزبری را کاهش می‌دهد.
البته مزیت تولید داخلی الکتروباس‌ها تنها به همین جا ختم نمی‌شود و در کنار کاهش مصرف سوخت و کاهش آلاینده‌های زیست محیطی، تولید داخلی این اتوبوس‌ها در برابر مدل‌های دیزلی به شدت هزینه‌های تولید را کاهش خواهد داد.
به گفته کارشناسان این صنعت، بیش‌از ۶۰ درصد هزینه اتوبوس‌های برقی، متعلق به قوای محرکه الکتریکی آن‌ها و مابقی آن مربوط به سازه و اتاق است. بنابراین چنان‌چه دولت، وزارت صمت و سایر ارگان‌ها از تولیدکنندگان داخلی حمایت کنند و تولید قوای محرکه این خودروها در داخل را توسعه دهند، به‌طور قطع با استفاده از شرکت‌هایی که در سال‌های اخیر کار ساخت و طراحی اتاق اتوبوس را انجام می‌داده‌اند، این صنعت بی‌نیاز از واردات خواهد شد و به‌سادگی می‌تواند ارزبری در این بخش را به‌طور گسترده‌ای کاهش دهد.
