نیاز ناوگان معدنی به نوسازی و مدل‌های تازه‌نفس، موضوع تازه‌ای نیست. اما همچنان در پیچ و خم واردات و کمبود تولید گیر کرده است. به همین دلیل، با آن‌که معادن کشور به این خودروها احتیاج دارند و آمار بهره‌وری معادن به‌دلیل فرسودگی این ماشین‌آلات بسیار کاهش یافته و با وجود این‌که دستورالعملی برای واردات این خودروها در اردیبهشت‌ماه سال جاری منتشر شد، همچنان طرح و برنامه مشخصی برای نوسازی این ناوگان در نظر گرفته نشده است؛ تا آن‌جا که معاون طرح‌های توسعه معدن و صنایع معدنی ایمیدرو پیش‌تر از وضعیت نامطلوب این بخش و روند نامناسب نوسازی آن‌ها خبر داده بود.
کاهش بهره‌وری معادن کشور به‌دلیل فرسودگی ماشین‌آلات
به‌رغم آن‌که کشور ظرفیت بالایی در زمینه معادن دارد، به‌دلیل فرسودگی ماشین‌آلات معدنی، بهره‌وری در این بخش به‌شدت کاهش یافته است. در همین راستا، معاون طرح‌های توسعه معدن و صنایع معدنی ایمیدرو پیش از این اعلام کرده بود تنها در بخش مس، معادن کشور با یک‌سوم ظرفیت درحال فعالیت هستند. این موضوع به‌طور خاص به دلیل فرسودگی بیش‌از حد ماشین‌آلات معدنی اتفاق می‌افتد و جلو رشد و عملکرد معادن را گرفته است. محمد آقاجانلو بیان کرده بود ماشین‌آلات معدنی دست دومی که در حال فعالیت هستند، باعث شده است نیمی از ناوگان بخش معدن کشور درمجموع خارج از رده باشد.
نقش ضعیف تولیدکنندگان داخلی در تامین ناوگان معدنی
با آن‌که در کشور هم ظرفیت‌هایی برای تامین ماشین‌آلات معدنی وجود دارد، اما کمتر دیده شده است این محصولات در معادن به‌کار گرفته شوند. آذرماه سال گذشته بود دبیر انجمن سنگ‌آهن کشور اظهار کرد: «سیاست‌هایی که درخصوص ماشین‌سازان داخلی وجود دارد، موجب شده است که برخی مدل‌های دست‌دوم و کارکرده، کارآیی بیشتری نسبت‌به مدل‌های داخلی داشته باشند.»
به‌گفته سعید عسکرزاده، ۲۳ مجموعه سازنده ماشین‌آلات معدنی در کشور فعالیت دارند و این در حالی است که به‌طور کلی در دنیا تنها ۱۱ مجموعه مشهور در زمینه تولید این ماشین‌آلات فعال هستند. با این‌حال، این مجموعه‌ها در صورت کار با حداکثر ظرفیت خود، تنها ۱۰درصد از نیاز کشور را پوشش می‌دهند.
مشکلات تامین ارز مانع از واردات ماشین‌آلات شد
اردیبهشت‌ماه سال جاری وزارت صمت جزئیات دستورالعمل واردات ماشین‌آلات معدنی مجاز با سال ساخت حداکثر ۱۰سال را ابلاغ کرد. براساس این دستورالعمل، واردات ماشین‌آلات معدنی نو و دست‌دوم با حداکثر ۱۰سال قدمت از تاریخ تولید مجاز است.
براساس این بخشنامه متقاضیان می‌توانند نسبت به واردات ماشین‌آلات شامل دامپ‌تراک با وزن بارگیری بالاتر از ٥٠ تن، تراک معدنی با وزن بارگیری بالاتر از ٧٠ تن، لودر با توان موتور بالاتر از ٣١٠ اسب‌بخار یا وزن کل بالاتر از ٣٠ تن، بیل هیدرولیکی با وزن کل بالای ۴۰ تن یا توان موتور بالاتر از ۳۵۰ اسب‌بخار، بولدوزر با توان موتور بالاتر از ٣٢٠ اسب‌بخار، گریدر با وزن کل بالاتر از ٢٠تن و ماشین آلات مورد نیاز عملیات معدنی زیرزمینی اقدام کنند. با این‌حال، هنوز مشکلات بسیاری بر سر راه واردات این خودروها وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان تامین ارز مناسب دانست.
آن‌طور که محمد آقاجانلو در تیرماه سال جاری اعلام کرده بود، ۷۰درصد هزینه‌های عملیات معدن‌کاری از ناحیه ناوگان ماشین‌آلات معدنی است و محدودیت‌های ارزی، مشکلات ناشی از تحریم‌ها و فقدان نمایندگی‌ها این هزینه‌ها را افزایش داده است.
عمر ۲۰ساله ناوگان خودروها و ماشین‌آلات معدنی
آمارهای مطرح‌شده از سوی ایمیدرو نشان از آن دارد که درحال‌حاضر عمر ناوگان ماشین‌آلات صنعتی کشور بالای ۲۰سال است. این در حالی است که روند تولید داخل و واردات آن‌ها نیز با مشکلات بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند. اما این تمام ماجرای فرسوده‌های معدنی نیست.
آمارها و گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که همین خودروهای فرسوده با مشکلات بسیاری در زمینه تامین قطعه و تعمیرات همراه هستند و گاه برخی از این مدل‌ها با هزینه‌های نگهداری بسیاری همراه شده‌اند که هزینه را برای اپراتورها یا معدن‌داران کشور بسیار بالا برده، این در حالی است که در شرایط مشابه این خودروها در سایر کشورها معمولا بعد از ۵سال به بازنشستگی می‌رسند و جای خود را به مدل‌های جدید می‌دهند.
باید این موضوع را هم مدنظر قرار داد که فرسودگی ماشین‌آلات معدنی سبب آلودگی محیط‌زیست، افزایش مصرف سوخت و افزایش هزینه تمام‌شده می‌شود. واضح است که این بخش هم مانند سایر خودروسازان تجاری نیازمند حمایت‌های دولتی و برنامه‌ریزی‌های مدون و دقیق است تا هرچه زودتر با نوسازی دقیق، سن ناوگان کاهش و بهره‌وری معادن افزایش یابد.
فروش ۴کامیون بهمن‌دیزل در محل نمایشگاه خودرو مشهد
شرکت بهمن‌دیزل هم‌زمان با برپایی نمایشگاه خودرو مشهد اقدام به فروش ۴کامیون این شرکت به‌صورت نقدی و اعتباری در محل این نمایشگاه می‌کند. این شرکت در اطلاعیه‌ای خطاب به عاملیت‌های این شرکت در استان‌های خراسان‌رضوی و جنوبی، از طرح نقدی اعتباری ۴ کامیون بهمن‌دیزل ویژه نمایشگاه خودرو مشهد در شهریور ۱۴۰۳ خبر داده و اعلام کرده است: «با توجه به برگزاری بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی خودرو در شهر مشهد،
شرکت بهمن‌دیزل در نظر دارد در راستای تسهیل در فرایند فروش و رونق کسب‌وکار عاملیت‌ها نسبت به اجرای طرح فروش نقدی اعتباری محصولات در محل نمایشگاه و از درگاه عاملیت‌ها اقدام کند.
از این رو، شرایط ثبت نام برای کامیون‌های فورس ٦تن، ٦تن کابین خوابدار، ٨.٥تن و ١٢تن به‌صورت آنلاین از ساعت ١٦ عصر روز چهارشنبه مورخ ۲۸شهریور تا ساعت ۲۲ شب شنبه مورخ ۳۱شهریورماه ۱۴۰۳ یا زمان تکمیل ظرفیت فراهم خواهد بود.»
این ثبت‌نام صرفا به‌صورت آنلاین و از طریق پرتال جامع «ایرانی‌کار» به آدرس Bahmancustomer.iranecar.com امکان‌پذیر است و ضرورت دارد مدیرفروش آن عاملیت در زمان برگزاری نمایشگاه در غرفه شرکت بهمن‌دیزل حضور داشته باشد.
گفتنی است؛ شرایط پرداخت در این طرح فروش ٦ماهه و ١٢ماهه است و خودروهای عرضه‌شده دارای یک‌سال بیمه بدنه هستند که مبلغ آن در چک‌های بازپرداخت لحاظ خواهد شد. موعد تحویل این محصولات، هفته سوم آبان‌ماه ١٤٠٣ است که از زمان پایان طرح، یک ماه کاری خواهد بود.
رنگ محصولات عرضه‌شده نیز سفید و مدل آن‌ها ١٤٠٣ است. در این روش عرضه، سهمیه هر عاملیت برای هرکدام از محصولات ١٥ دستگاه خواهد بود. در این عرضه، هر کدملی (مشتری حقیقی) مجاز به ثبت‌نام تنها یک دستگاه خواهد بود و محدودیتی در تعداد ثبت نام برای هر شناسه ملی (مشتریان حقوقی) وجود نخواهد داشت. این ثبت‌نام فقط برای افراد بالای ١٨سال امکان‌پذیر بوده و امکان ثبت‌نام و شماره‌گذاری برای مشتریان نهایی (واجد شرایط) فراهم خواهد بود.
