ماه پیش یک دستگاه مرسدس‌بنز EQE برقی در پارکینگ زیرزمینی در سئول کره‌جنوبی طعمه حریق شد. در این حادثه ۱۴۰ دستگاه خودرو دیگر نیز به‌شدت آسیب دیدند. متعاقب این حادثه دولت کره‌جنوبی به‌دنبال منع پارک خودروهای برقی در پارکینگ‌های زیرزمینی است و هم‌اکنون نیز محدودیت‌هایی برای ورود چنین خودروهایی با شارژ باتری بیشتر از ۹۰ درصد به تاسیسات پارکینگ مشابه وجود دارد.

حادثه آتش‌سوزی EQE یک‌ بار دیگر نگرانی‌ها در چین به‌خاطر ایمنی خودروهای برقی را افزایش داده است. اوایل هفته جاری میلادی، هتل رادیسون در هانگژو ورود خودروهای برقی به‌پارکینگ زیرزمینی خود را ممنوع کرد. همچنین یکی از بزرگ‌ترین ادعاها درباره خودروهای برقی چین این است که به‌اندازه محصولات سایر کشورها ایمن نیستند؛ اما آیا این ادعاها صحت دارد و ریسک آتش‌ گرفتن خودروهای برقی چین چقدر است؟

بازی با آمار یا حقیقت

با کمال تعجب باید گفت رسیدن به‌یک نتیجه مناسب و منصفانه بسیار سخت است. با اینکه داده‌های متنوعی می‌تواند برای مقایسه میزان حریق خودروهای برقی و درون‌سوز به‌کار گرفته شود، اما این مساله زوایای پنهان و تاریک بسیاری دارد. البته آن‌چه در سراسر جهان به‌چشم می‌خورد این است که خودروهای برقی از نظر ریسک آتش‌سوزی ایمن‌تر از خودروهای درون‌سوز هستند.

یکی از رسانه‌های خودرویی با انتشار آماری نشان می‌دهد وقوع حریق بین خودروهای برقی از ۱.۸۵ به‌ازای هر ۱۰ هزار دستگاه خودرو در سال ۲۰۲۱ به ۰.۹۶ مورد در سال ۲۰۲۳ کاهش یافته است؛ اما متاسفانه این رسانه اشاره‌ای به‌منبع داده‌های خود نکرده؛ هرچند گفته که میزان حریق خودروهای درون‌سوز به‌ازای هر ۱۰ هزار دستگاه برابر با ۱.۵ مورد بوده است؛ اما با مقایسه این آمار با مناطق دیگر درمی‌یابیم که اعتبار زیادی ندارند.

بر اساس گزارش منتشرشده در کشور نروژ، میزان حریق خودروهای بنزینی و دیزلی ۴ تا ۵ برابر بیشتر از خودروهای با انرژی جدید یعنی هیبرید و برقی است.

همچنین گاردین با استفاده از داده‌های دیگر می‌گوید در سال ۲۰۲۲ به‌ازای هر ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو برقی و هیبرید ۳.۸ مورد آتش‌سوزی رخ داده؛ درحالی‌که این رقم برای انواع سوخت‌های دیگر ۶۸ مورد بوده است و همین موضوع نتیجه‌گیری نهایی را سخت می‌کند.

گاردین همچنین به‌نقل از مقامات استرالیا گزارش داده احتمال آتش گرفتن باتری یک خودرو برقی سواری ۰.۰۰۱۲ درصد است؛ درحالی‌ که این رقم در خودروهای درون‌سوز به ۰.۱ درصد می‌رسد. برآوردهای کنونی نشان می‌دهد تنها حدود یک درصد از ۲۶۰ میلیون دستگاه وسیله‌نقلیه در ایالات‌متحده، برقی هستند. بر این اساس قطعا تعداد خودروهای بنزینی که دچار حریق شده‌اند، درمقایسه با خودروهای الکتریکی بیشتر است.

البته مقایسه‌ این دو نوع خودرو کمی دشوار است؛ اما آتش گرفتن وسایل نقلیه‌ برقی آن‌قدرها که تصور می‌کنید، رایج نیست. اگرچه نمی‌توان خودروهای بنزین‌سوز و برقی را به‌راحتی با یکدیگر مقایسه کرد، اما داده‌های شرکت بیمه‌ «Auto Insurance EZ» و نتایج مطالعات برخی محققان، دیدگاه خوبی درمورد آتش‌سوزی‌های خودروها ارائه می‌دهند.

نتایج بسیار جالبی از مقایسه‌ تعداد آتش‌سوزی‌ها در ازای هر ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو گازسوز عرضه شده به‌بازار نسبت به تعداد خودروهای برقی به‌دست آمده است.

به‌گزارش «ReviewGeek» خودروهای بنزینی نسبت به‌خودروهای الکتریکی بیشتر با خطر آتش‌سوزی مواجه می‌شوند و درواقع از هر ۱۰۰ هزار دستگاه وسیله‌نقلیه‌ بنزین‌سوز، یک‌هزار و ۵۲۹ دستگاه آتش گرفته‌اند. درمقام مقایسه، در ازای هر ۱۰۰ هزار دستگاه وسیله‌نقلیه‌ برقی، تنها ۲۵ مورد آن‌ها دچار حریق شده‌اند.

این آمار با آن‌چه اکثر افراد درمورد خطر حریق خودروهای الکتریکی تصور می‌کنند، بسیار متفاوت است. توجه به این نکته بسیار مهم است که مشکل بزرگ‌تر، خودروهای هیبرید هستند. اگر آمارهای ارائه‌شده واقعیت داشته باشند، این نوع وسایل نقلیه نسبت به‌خودروهای معمولی دوبرابر بیشتر درمعرض خطر آتش‌سوزی قرار دارند و این واقعا وحشتناک است.

دلایلی برای خطرآفرینی

خودروهای برقی معمولا از باتری‌های لیتیوم-یونی استفاده می‌کنند؛ فناوری پرکاربردی که در محصولات الکترونیکی دیگر مثل گوشی‌های هوشمند، ساعت‌های هوشمند، اسکوتر، لپ‌تاپ و جدیدترین خودروهای تسلا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پیش‌از این بارها گزارش‌هایی درمورد آتش‌گرفتن گوشی‌های سامسونگ و اَپل منتشر شده است؛ محصولاتی که از باتری‌های لیتیوم-یونی بهره می‌برند. بنابراین خطر مشتعل شدن فقط مختص خودروهای برقی نیست. به‌هر حال، خودروهای الکتریکی از بسته‌های باتری بسیار بزرگی بهره می‌برند و برای حفظ دمای مناسب به سیستم‌های خنک‌کننده‌ پیشرفته مجهز شده‌اند که سبب می‌شود فناوری آن‌ها نسبت به‌باتری‌های کوچک ۵۰۰۰ میلی آمپرساعتی موجود در گوشی‌ هوشمند شما متفاوت باشد.

بسته‌های باتری، انرژی زیادی را در ابعادی نسبتا کوچک نگه می‌دارند و خودروهای الکتریکی برای حرکت کردن این انرژی را به‌سرعت تخلیه می‌کنند؛ در نتیجه دمای بسته‌های باتری خودروهای برقی می‌تواند به‌میزان درخور توجهی افزایش یابد.

گفته می‌شود بیشتر آتش‌سوزی‌های باتری‌های وسایل نقلیه به‌دلیل طراحی معیوب، خروج حرارتی، اتصال‌های کوتاه، آسیب‌های ناشی از تصادف یا خرابی‌های دیگر رخ می‌دهد. برای مثال، شرکت چینی «Nio» فعال در زمینه‌ تولید خودروهای برقی اعلام کرده که حریق محصولات آن به‌دلیل اتصال کوتاه بوده است.

نتیجه‌گیری برای آینده

درنهایت می‌توان گفت خودروهای برقی چینی سابقه ایمنی بهتری نسبت به درون‌سوزها دارند؛ اما چیزی که مشخص نیست این است که آیا خودروهای برقی ساخت این کشور به‌اندازه محصولات سایر کشورها ایمن هستند یا خیر؟ شاید پاسخ این سوال منفی باشد؛ اما بدون داشتن داده‌ها و آمار دقیق دراین‌باره نمی‌توان به‌نتیجه قطعی رسید. درواقع آمار ارائه‌شده از سوی چینی‌ها شامل خودروهای انرژی جدید از جمله مدل‌های پلاگین-هیبرید و برقی می‌شود و بنابراین به‌طور مستقیم نمی‌توان آن‌ها را با محصولات مشابه در کشورهای دیگر مقایسه کرد.