باتوجه به روند واردات خودروهای خارجی و تاثیرات آن بر بازار داخلی ایران، کارشناسان صنعت خودرو همواره نگرانی‌هایی را درخصوص رقابت‌پذیری خودروهای داخلی و تاثیر منفی ممنوعیت یا محدودیت واردات بر کیفیت و تولیدات داخلی مطرح کرده‌اند. بابک صدرایی، کارشناس و فعال حوزه خودرو در گفت‌وگو با روزنامه «دنیای‌خودرو» به چالش‌های کلیدی این حوزه اعم‌از مشکلات تخصیص یک میلیارد دلار ارز و ضرورت تنظیم دستورالعمل‌های جامع برای واردات خودرو اشاره کرد.
به گفته وی، واردات در صورت برنامه‌ریزی مناسب می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای رقابت‌پذیری و ارتقای کیفیت خودروهای داخلی ایجاد کند. اما درعین‌حال، باید از تولید داخلی نیز حمایت هدفمند به عمل آورد. صدرایی همچنین به مسائل مدیریتی، تاثیرات کاهش نرخ سود بانکی و نیاز به توسعه فناوری‌های نوین مانند خودروهای برقی و هیبرید اشاره کرد و راهکارهایی برای حل این چالش‌ها ارائه داد.
باتوجه به شرایط فعلی بازار خودرو ایران، نظر شما در مورد واردات خودرو و تاثیر آن بر بازار داخلی چیست؟ آیا واردات می‌تواند به بهبود وضعیت بازار کمک کند یا خطراتی برای خودروسازان داخلی به همراه دارد؟
واردات خودرو درصورتی‌که به شکل منطقی و با مدیریت صحیح انجام شود، می‌تواند به بازار داخلی کمک کند. ورود خودروهای خارجی باعث افزایش رقابت می‌شود و این رقابت به نوبه خود خودروسازان داخلی را مجبور به بهبود کیفیت محصولات و خدماتشان می‌کند. اما باید دقت کرد واردات بدون برنامه‌ریزی می‌تواند به ضرر تولیدکنندگان داخلی تمام شود. هدف از واردات باید ایجاد تعادل در بازار، کاهش قیمت‌ها و بهبود کیفیت خودروها باشد، نه این‌که صنعت داخلی را فلج کند.
آیا واردات خودروهای خارجی می‌تواند موجب کاهش قیمت‌ها در بازار داخلی شود؟
بله. واردات می‌تواند به تنظیم بازار و کاهش قیمت‌ها کمک کند، به‌ویژه اگر خودروهای وارداتی با کیفیت بالا و قیمت مناسب وارد بازار شوند. اما درحال‌حاضر این کاهش قیمت‌ها در بازار، تنها درخصوص محصولاتی رقم خورده است که کیفیت بهتری به نسبت دیگر محصولات عرضه‌شده داشتند. اگر واردات به درستی مدیریت نشود، ممکن است به رکود بازار و از دست رفتن شغل‌ها در این بخش منجر شود.
با توجه به انتقادات متقاضیان و مسئولان از وضعیت صنعت خودرو، به نظر شما بزرگ‌ترین موانع پیش روی نوآوری و توسعه فناوری‌های جدید در این حوزه چیست؟
یکی از چالش‌های اصلی نوآوری در صنعت خودرو ایران، عدم دسترسی به فناوری‌های نوین و نبود سرمایه‌گذاری کافی در بخش تحقیق و توسعه است. شرکت‌های ما همچنان در استفاده از فناوری‌های جدید عقب هستند و بسیاری از شرکت‌ها به‌جای این‌که به نوآوری و توسعه محصولات جدید توجه کنند، فقط به تولید انبوه محصولات موجود می‌پردازند. تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی هم این مشکل را تشدید کرده‌اند.
با توجه به تلاش‌های مداوم برای بومی‌سازی قطعات خودرو در کشور، چه موانعی را بر سر راه دستیابی به خودکفایی کامل در این حوزه می‌بینید و آیا واقعا می‌توان به موفقیت در این زمینه امیدوار بود؟
بومی‌سازی قطعات خودرو هدفی است که همیشه در دستور کار بوده، اما باتوجه به واردات ۳۰ تا ۳۵هزار خودرو هیچ یک از فعالان این حوزه حاضر به سرمایه‌گذاری برای تولید محصولات کم‌تیراژ نخواهند شد. وعده واردات ۲۰۰هزار دستگاهی نیز هنوز به‌طور کامل محقق نشده است. برای رسیدن به خودکفایی، نیازمند واردات در سطح معنادار هستیم؛ در آن وضعیت، تولیدکنندگان قطعات باکیفیت، نیاز را درک کرده و سرمایه‌گذاران پیشگام به این موضوع ورود خواهند کرد.
گفته می‌شود یکی از بزرگ‌ترین آرزوهای دولت سیزدهم دستیابی به تکنولوژی ساخت خودروهای برقی بود. به نظر شما چه موانعی بر سر راه تولید خودروهای هیبرید و برقی در ایران وجود دارد؟
این رویاپردازی در دولت پیشین، بیشتر جنبه شعاری داشت. زیرا زیرساخت‌های لازم برای حرکت به سمت تولید این خودروها ایجاد نشد. از بزرگ‌ترین چالش‌ها، نبود تکنولوژی ساخت باتری است. تولید باتری‌های با ظرفیت بالا و مناسب برای خودروهای هیبرید و برقی نیاز به فناوری پیشرفته و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پژوهشی دارد که در ایران هنوز به سطح مطلوب نرسیده است. علاوه بر آن، زیرساخت‌های لازم مانند ایستگاه‌های شارژ و شبکه برق مناسب هم هنوز فراهم نشده است.
آیا به نظر شما، دخالت دولت در صنعت خودرو موجب بهبود وضعیت این صنعت شده یا به آن آسیب زده است؟
به عقیده من، دخالت دولت در صنعت خودرو بیشتر آسیب‌زننده بوده است. در واقع، این دخالت‌ها به ناکارآمدی‌هایی منجر شده که نتایج منفی برای این صنعت به همراه داشته است. دولت به‌جای مدیریت مستقیم، باید به سیاستگزاری‌های حمایتی و تقویت بخش خصوصی توجه کند. با کاهش نقش دولت در مدیریت خودروسازان و ایجاد فضای رقابتی، می‌توان کیفیت محصولات داخلی را افزایش داد و به بهبود کلی صنعت خودرو کمک کرد. دخالت دولت در صنعت خودرو یکی از دلایل اصلی ناکارآمدی است. دولت به‌جای مدیریت مستقیم، باید بر سیاستگزاری و حمایت‌های تشویقی تمرکز کند. با کاهش نقش دولت در مدیریت خودروسازان، می‌توان فضای رقابتی بهتری ایجاد کرد که در نتیجه آن، کیفیت محصولات داخلی هم افزایش پیدا کند.
آیا به همکاری بین خودروسازان داخلی برای ایجاد پلت‌فرم‌های مشترک اعتقاد دارید و چه مزایایی یا معایبی در این رویکرد می‌بینید؟
همکاری بین خودروسازان داخلی برای طراحی پلت‌فرم‌های مشترک به‌عنوان یک استراتژی موثر می‌تواند به بهبود وضعیت صنعت خودرو کمک کند. این رویکرد به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش سودوری می‌انجامد.
با به اشتراک گذاشتن منابع و فناوری‌ها، خودروسازان می‌توانند به سرعت به نوآوری‌های جدید دست یابند و محصولات خود را به‌روز کنند. با این‌حال، در نظر گرفتن خطرات مربوط به کاهش رقابت و افت کیفیت محصولات نیز حائزاهمیت است. برای موفقیت این همکاری‌ها، نیاز به مدیریت صحیح و تدوین سیاست‌های شفاف برای جلوگیری از ایجاد انحصار و حفظ کیفیت محصولات وجود دارد.
اگر این همکاری‌ها به‌درستی مدیریت شوند، می‌توانند به نفع صنعت خودرو و افزایش رضایت مشتریان تمام شوند. این موضوع نشان می‌دهد اگر خودروسازان در کنار هم به سمت یک هدف مشترک حرکت کنند و به تبادل فناوری و تجربیات بپردازند، می‌توانند به‌طور معناداری از مشکلات فعلی عبور کرده و به بهبود کیفیت و رقابت‌پذیری خودروهای داخلی کمک کنند.
یکی از موضوعات داغ، کاهش نرخ سود برای رونق کسب‌وکارهاست. آیا کاهش نرخ سود بانکی، می‌تواند سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو را افزایش دهد؟
کاهش نرخ سود بانکی می‌تواند به‌عنوان یک محرک برای افزایش سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو عمل کند، اما این موضوع به عوامل دیگری نیز وابسته است. درحال‌حاضر، ایجاد ثبات اقتصادی و ارائه مشوق‌های مالی مناسب برای سرمایه‌گذاران ازجمله الزامات مهم برای جذب سرمایه‌گذاری در این صنعت محسوب می‌شود.
به‌عنوان مثال، در شرایطی که اقتصاد با نوسانات شدید مواجه شده، کاهش نرخ سود به‌تنهایی کافی نیست و سرمایه‌گذاران نیاز به اطمینان از ثبات شرایط اقتصادی و مالی دارند.
همچنین برای جذب سرمایه‌گذاری بیشتر نیاز به سیاست‌های حمایتی و مالی شفاف نیز وجود دارد تا به بهبود اعتماد سرمایه‌گذاران کمک کند. به‌طور خلاصه، کاهش نرخ سود می‌تواند تاثیر مثبتی بر سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو داشته باشد، اما برای ایجاد تغییرات واقعی و پایدار، نیاز به برنامه‌ریزی جامع و شفاف وجود دارد.
مشکلات بازاریابی خودروهای داخلی در منطقه و کشورهای همسایه چیست و چگونه می‌توان آن‌ها را حل کرد؟
بازاریابی خودروهای داخلی در منطقه و کشورهای همسایه با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. یکی از مشکلات اصلی کاهش قدرت خرید مردم به دلیل تورم بالا و شرایط اقتصادی ناپایدار است که توانایی خرید خودرو را محدود کرده است.
همچنین، تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی باعث کاهش رقابت‌پذیری محصولات داخلی در بازارهای خارجی شده و این مساله به شدت بر توان بازاریابی اثر گذاشته است.
البته درصورت رفع تحریم‌های بین‌المللی، همکاری با خودروسازان و شرکت‌های مادر برای ارتقای تکنولوژی و استانداردهای تولید، می‌تواند موجب افزایش کیفیت و تقویت جایگاه محصولات داخلی در بازارهای خارجی شود. با اجرای این اقدامات، می‌توان امید داشت که چالش‌های بازاریابی خودروهای داخلی کاهش یابد و این صنعت به سمت رشد و رونق حرکت کند.
