در سال‌های اخیر و هم‌زمان با توسعه آلایندگی‌های زیست‌محیطی و افشای نقش خودروهای سنگین دیزلی در این آلودگی‌ها، بسیاری از کشورهای بزرگ بر آن‌ شدند تا سطح استاندارد آلایندگی‌های خودروهای تولیدی را افزایش دهند. این خودروها که تا سال‌های گذشته براساس استانداردهای آلایندگی یک تا سه تولید می‌شدند، به یک‌باره و طی جهشی ناگهانی تا استانداردهای آلایندگی ۶ نیز پیش رفتند. هرچند امروزه رهایی از این آلایندگی‌ها با ورود پیشرانه‌های الکتریکی به صنعت خودروهای تجاری دنبال می‌شود، اما همچنان با توقف تولید خودروهای دیزلی و رسیدن الکتریکی‌ها به تولید انبوه فاصله زیادی مانده است. در همین راستا، همچنان دیزلی‌های یورو۵ و ۶ در صدر تولیدات جهانی هستند.

در کشور ما نیز در سال‌های اخیر هم‌راستا با کاهش آلاینده‌های محیط‌زیستی، استانداردهای بسیاری در دستور کار خودروسازان قرار گرفته است که یکی از مهم‌ترین و درعین‌حال پرچالش‌ترین آن‌ها، تولید مدل‌های یورو۴ و ۵ بود. هنوز در شرایطی که گفته می‌شود زیرساخت‌های کافی برای مدل‌های یورو۵ در کشور آماده‌ نیست، حالا زمزمه‌هایی از ورود کامیون‌ها و کشنده‌های چینی یورو۶ به کشور شنیده می‌شود.

چرا ورود کامیون‌ها و کشنده‌های یورو۶ حائزاهمیت است؟

یکی از اصلی‌ترین عوامل آلودگی محیط‌زیست، آلایندگی ناشی از خودروهاست که به علت استفاده از سوخت‌های فسیلی مانند بنزین و گازوئیل، آلایندگی زیادی منتشر می‌کنند. به همین دلیل مدیریت آن اهمیت زیادی دارد. تا امروز شش نسخه از استاندارد آلایندگی منتشر شده است و آخرین مدل خودروها، به این استاندارد مجهز هستند. طبق آخرین گزارش‌ها، استاندارد آلایندگی یورو۷ نیز در سال ۲۰۲۵ در اروپا و سپس در سایر کشورها اجرا خواهد شد.

استاندارد آلایندگی یورو۶ که درحال‌حاضر آخرین سطح استانداردهاست، در ژانویه ۲۰۱۵ (دی ۱۳۹۳) معرفی شد و باز هم سطح استانداردها را بالاتر برد. در این استاندارد، سطح قابل‌قبول برای انتشار اکسیدهای کربن برای خودروهای بنزینی به ۶۰میلی‌گرم و خودروهای دیزلی به ۸۰میلی‌گرم در کیلومتر رسید. این استاندارد تا امروز، جزو پاک‌ترین و بالاترین سطح استاندارد شناخته می‌شوند. هدف اصلی از اجرای استاندارد یورو۶، حفظ سلامت انسان و محیط زیست با به حداقل رساندن انتشار گازهای مضر مانند اکسیدهای نیتروژن، ذرات معلق و هیدروکربن‌هاست.

در مقایسه با استاندارد یورو۵، میزان انتشار NOx در کامیون‌های دیزلی یورو۶ باید ۵۶درصد کاهش یابد. علاوه بر این، این استاندارد به‌منظور افزایش کارآیی موتور و کاهش مصرف سوخت تدوین شده است که به نوبه خود، به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و حفظ منابع طبیعی تا حد زیادی کمک می‌کند.

سوخت بی‌کیفیت؛ چالش اصلی کامیون‌های یورو۶

گرچه استفاده از خودروهای دیزلی با سطح استاندارد آلایندگی بالاتر، می‌تواند کمک شایانی به کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی کند، اما قطعا وجود زیرساخت‌هایی مانند سوخت هماهنگ با این استانداردها برای عملکرد هرچه بهتر خودروها لازم است؛ موضوعی که در سال‌های گذشته به یکی از چالش‌های استفاده از این خودرو تبدیل شده و به نظر می‌رسد تنها تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را با هزینه‌های اضافی روبه‌رو کرده است و هنوز هم سوخت مناسب این خودروها در تمام جایگاه‌ها وجود ندارند.

از سال ۱۴۰۱ که برنامه‌هایی برای ورود کامیون‌ها و کشنده‌های یورو۶ به کشور در نظر گرفته شد، موضوع تامین سوخت آن‌ها هم به یک چالش تبدیل شد. تا آن‌جا که سال گذشته اعلام شد برای اولین بار این سوخت در کشور تولید شده است. از سوی دیگر، گفته می‌شود که کیفیت پایین سوخت دیزل در کشور، نتیجه عکس در این خودروها خواهد داشت و در نهایت نه‌تنها کاهش آلاینده‌ها را به همراه ندارد، بلکه با افزایش آلودگی همراه خواهد شد.

کاهش کارآیی مدل‌های یورو۶ به دلیل عدم پراکندگی زیرساخت‌های لازم در کشور

دیگر چالشی که خودروهای یورو۶ در صورت ورود به کشور با آن مواجه خواهند شد، به‌طور قطع مسائل مربوط به خدمات پس از فروش این خودروها خواهد بود. درحالی‌که مدل‌های قدیمی‌تر در کشور با مشکلاتی درخصوص تامین قطعه و هزینه تعمیر و نگهداری خودرو مواجه هستند، نمی‌توان انتظار داشت کامیون‌های یورو۶ بعد از رسیدن به بازار داخلی کشور بدون مشکل به کار خود ادامه دهند.

ازسوی‌دیگر، عدم پراکندگی زیرساخت‌های لازم برای این خودرو مانند جایگاه‌های سوخت‌گیری با سوخت‌های باکیفیت و مراکز تعمیراتی و خدمات پس از فروش، باعث خواهد شد که این ناوگان در کوتاه‌ترین زمان ممکن، عملکرد و کارایی خود را از دست بدهد؛ اتفاقی که هم‌زمان با ورود مدل‌های یورو۴ و یورو۵ به کشور نیز تجربه شد و باعث سردرگمی تولیدکنندگان و متقاضیان این خودروهای کمتر آلاینده شد.