واردات کامیون‌ها و کشنده‌های کارکرده اروپایی که قرار بود نقطه عطفی در مسیر نوسازی و افزایش رقابت در بازار داخلی این خودروها باشد، این روزها همچنان به‌رغم تسریع در ورود به گمرک و بازار کشور، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. از یک‌سو آمارهای رسمی نشان از افزایش واردات این خودروها در سال جاری و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته دارد و ازسوی‌دیگر در یک‌ماه اخیر آمارهای ضدونقیض و البته تاییدنشده‌ای درخصوص مشکلاتی در مسیر ثبت‌سفارش این خودروها منتشر شده است.
تازه‌ترین آمارها نیز حاکی از آن است که واردات کامیون و کشنده جاده‌ای در هفت‌ماهه ۱۴۰۳ نسبت‌به مدت مشابه سال قبل بیش‌از سه‌برابر شده است. این افزایش در واردات خودروها می‌تواند نشان از افزایش تقاضا برای این خودروها و موفقیت آن‌ها در بازار کشور داشته باشد. باید این موضوع را هم مدنظر داشت که بازار داخلی به شدت به ورود مدل‌های جدیدتر نیاز دارد و به دلیل فرسودگی بیش از حد ناوگان و نبود مدل‌های اروپایی، این خودروها از اقبال بالایی برخوردار بوده‌اند و همین هم باعث شده است در آمارهای ۵ و ۷ماهه سال جاری رشد چشمگیری را به ثبت برسانند.
واردات ۸هزار کامیون کارکرده در ۷ماه
تازه‌ترین آمارها از وضعیت واردات کامیون‌ها و کشنده‌های کارکرده به کشور نشان از آن دارد که در ۷ماه سپری شده در سال جاری آمار واردات این خودروها نسبت‌به مدت مشابه سال گذشته سه‌برابر شده است. در هفت‌ماهه امسال ۸هزار و ۶۰۵ دستگاه کامیون و کشنده جاده‌ای به ارزش ۸۸۰میلیون دلار وارد کشور شده است.
کامیون و کشنده جاده‌ای وارداتی به کشور در این مدت نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ تعداد ۲۰۷درصد و از حیث ارزش ۱۷۰درصد افزایش نشان می‌دهد. درهفت‌ماهه سال گذشته ۲هزار و ۸۰۱ دستگاه کامیون و کشنده جاده‌ای به ارزش ۳۲۶میلیون دلار وارد کشور شد. در اجرای بند «ص» تبصره ۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ و مصوبه هیات وزیران مورخ ۲۸ مرداد ۱۴۰۲ به‌منظور نوسازی و توسعه ناوگان جاده‌ای کشور، ورود انواع کشنده و کامیون با عمر کمتر از ۵ سال ساخت به کشور مجاز است.
رشد ۲۲۴درصدی واردات کشنده‌ها به کشور در ۵ماه
افزایش آمار واردات در هفت‌ماه سال جاری موضوع تازه‌ای نیست، پیش‌از این نیز آمارهای منتشرشده نشان می‌داد واردات کامیون‌ها و کشنده‌های اروپایی در ۵ماهه سال جاری هم با رشد همراه بوده است بر این اساس در ۵ماهه سال جاری ۴هزار و ۹۷۱ دستگاه کامیون و کشنده جاده‌ای وارد کشور شد که نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۲۲۴درصدی را نشان می‌دهد. طبق آمار گمرک ایران، در پنج‌ماهه سال جاری ۴۹۷۱ دستگاه کامیون و کشنده جاده‌ای به ارزش ۵۳۴ میلیون دلار از گمرکات ترخیص قطعی و وارد کشور شده است. واردات کامیون و کشنده جاده‌ای در این مدت به لحاظ تعداد ۲۲۴ درصد و از حیث ارزش ۱۹۶درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش نشان می‌دهد. در پنج‌ماهه سال ۱۴۰۲، تعداد ۱۵۳۲دستگاه کامیون و کشنده جاده‌ای به ارزش ۱۸۰میلیون دلار وارد کشور شده است.
آخرین تغییرات آیین‌نامه واردات کامیون‌ها همسو با کمبود ارز
واردات کامیون‌ها و کشنده‌های کارکرده اروپایی در سال ۱۴۰۱ آغاز شد و بعد از دو سال واردات کم و بیش این خودروها، در اردیبهشت‌ماه سال جاری آخرین تغییرات در آیین‌نامه واردات این خودروها اعمال شد. در اجرای بند «ص» تبصره ۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ و مصوبه هیات وزیران مورخ ۲۸مرداد ۱۴۰۲ به‌منظور نوسازی و توسعه ناوگان جاده‌ای کشور، ورود انواع کشنده و کامیون با عمر کمتر از ۵ سال ساخت به کشور مجاز است. اما برخلاف گذشته که اصلاحات در فرآیند ثبت‌سفارش امکان ویرایش اطلاعات را پس از تخصیص ارز فراهم می‌کرد، طبق مقررات جدید، ویرایش در این مرحله با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد بود و هرگونه تغییر در سفارش کامیون وارداتی پس از تخصیص ارز، ممکن است منجر به از دست رفتن این تخصیص و بازگشت به صف انتظار برای دریافت مجدد آن شود که می‌تواند به تاخیر قابل‌توجه در دریافت کامیون منتهی شود.
به نظر می‌رسد این قانون هم‌زمان با آن اعمال شد که در سال جاری صنایع تولیدی با کمبود ارز مواجه شدند و این امر روی بخش خودروهای تجاری هم اثرگذار بود و تقریبا می‌توان گفت تولید این خودروها را با افت شدید مواجه کرد.
