در سال‌های اخیر، بازار خودرو ایران با چالش‌های متعددی مواجه شده است؛ از نوسانات قیمت‌ها گرفته تا رکود شدید و تغییرات در تقاضای مصرف‌کنندگان، همه و همه بر این بازار تاثیر گذاشته‌اند. مهدی خسروشاهی، کارشناس و فعال حوزه خودرو در گفت‌وگو با «دنیای‌خودرو» با اشاره به رکود نسبی بازار خودرو در سال‌های اخیر، به عواملی که منجر به این وضعیت شده‌اند، می‌پردازد و تاکید می‌کند که شرایط اقتصادی کلان و سیاست‌های دولتی نقش بسزایی در این موضوع ایفا کرده‌اند. او همچنین به تاثیر قیمت‌ها بر رفتار مصرف‌کنندگان و چگونگی تغییر سلیقه آن‌ها در انتخاب خودرو اشاره می‌کند.
خسروشاهی درعین‌حال بر ضرورت نوآوری و استفاده از فناوری‌های جدید در صنعت خودرو تاکید دارد. او بر این باور است که خودروسازان برای جلب نظر مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان داخلی باید به سمت خودروهای الکتریکی و فناوری‌های پایدار حرکت کنند. این کارشناس و فعال حوزه خودرو همچنین به بررسی وضعیت واردات خودرو و تاثیر آن بر بازار داخلی می‌پردازد.
به گفته فعالان بازار خودرو، متقاضیان نهایی و عرضه‌کنندگان خودرو از حضور در بازار امتناع می‌کنند. به نظر شما مهم‌ترین دلیل تداوم رکود در بازار خودرو درحال‌حاضر چیست؟
بازار خودرو درحال‌حاضر با چند چالش عمده مواجه است که هر یک به‌نوعی بر روند فعالیت‌ها و تصمیم‌گیری‌های مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان تاثیر می‌گذارد.
اولین چالش، نوسانات شدید قیمت‌ها است. طی سال‌های اخیر، قیمت خودروها با شیب تندی افزایش یافته که این موضوع باعث کاهش توان خرید متقاضیان واقعی و تردید در خرید خودرو شده است. این نوسانات نه‌تنها بر تصمیمات خرید تاثیر می‌گذارد، بلکه باعث ایجاد عدم اطمینان در بازار می‌شود.
دومین دلیل مهم در تداوم رکود در بازار خودرو، محدودیت‌های تولید و تامین قطعات است. به دلیل تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی، تولیدکنندگان داخلی با کمبود مواد اولیه و قطعات مواجه هستند که این موضوع منجر به کاهش تولید و در نتیجه افزایش قیمت‌ها می‌شود. این وضعیت نه‌تنها بر تولیدکنندگان تاثیر می‌گذارد، بلکه به مصرف‌کنندگان نیز آسیب می‌زند و آن‌ها را به سمت بازار سیاه سوق می‌دهد.
چالش سوم، تغییرات در تقاضای مصرف‌کنندگان است. با افزایش آگاهی مردم نسبت‌به مسائل زیست‌محیطی و تمایل به استفاده از خودروهای الکتریکی و پایدار، تولیدکنندگان باید به این نیازها پاسخ دهند. اما نبود زیرساخت‌های لازم برای حمایت از این تغییرات، چالشی بزرگ برای صنعت خودرو به شمار می‌رود.
درنهایت، سیاست‌های دولتی و نظارتی نیز تاثیر زیادی بر بازار دارند. عدم‌شفافیت در قوانین و مقررات و همچنین تغییرات ناگهانی در سیاست‌ها می‌تواند به عدم اطمینان در بازار منجر شود. بنابراین، برای بهبود وضعیت بازار خودرو، نیاز به یک رویکرد جامع و هماهنگ از سوی دولت و تولیدکنندگان داریم تا بتوانیم به چالش‌های موجود پاسخ دهیم و آینده‌ای روشن‌تر برای صنعت خودرو رقم بزنیم.
به‌نظر شما رکود فعلی بازار خودرو به‌زودی به پایان خواهد رسید؟ چه عواملی می‌توانند در این روند تاثیرگذار باشند؟
رکود بازار خودرو مساله‌ای پیچیده و چندوجهی است که به عوامل مختلفی بستگی دارد. به‌طور کلی، اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم، باید به چند نکته اساسی توجه کنیم.
اولین نکته، شرایط اقتصادی کلان کشور است. اگر دولت بتواند سیاست‌های اقتصادی مناسبی را اتخاذ کند و به بهبود وضعیت معیشتی مردم بپردازد، احتمالا شاهد افزایش تقاضا در بازار خودرو خواهیم بود. به‌ویژه در شرایطی که مردم احساس کنند، قدرت خریدشان افزایش یافته است، تمایل بیشتری به خرید خودرو نشان خواهند داد.
دومین مساله که باید مورد توجه قرار بگیرد تاثیر واردات خودرو است. اگر واردات خودرو به‌صورت موثر و با کیفیت انجام شود، این امر می‌تواند به افزایش رقابت و کاهش قیمت‌ها کمک کند. در نتیجه، این موضوع می‌تواند به بهبود وضعیت بازار و رفع رکود کمک کند.
نکته سوم نیز، نیاز به نوآوری در صنعت خودرو است. تولیدکنندگان داخلی باید به سمت تولید خودروهای جدید و باکیفیت بروند که بتوانند نیازهای جدید مصرف‌کنندگان را پاسخ دهند. اگر این تغییرات در تولید و ارائه محصولات جدید به موقع انجام شود، می‌تواند به خروج از رکود کمک کند.
به‌طور کلی، اگر تمامی این عوامل به درستی مدیریت شوند، می‌توان امیدوار بود که رکود بازار خودرو به تدریج کاهش یابد. اما این امر نیازمند همکاری و همفکری بین دولت، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان است تا به یک راهکار جامع و پایدار دست یابیم.
دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ از تخصیص ۲میلیارد دلار ارز به واردات خودرو خبر داده است. این حجم از واردات خودرو چه تاثیری می‌تواند بر بهبود وضعیت بازار داخلی داشته باشد؟
واردات خودرو با حجم ۲میلیارد دلار می‌تواند تاثیرات مثبت و قابل‌توجهی بر بازار داخلی داشته باشد. نخستین تاثیر، افزایش رقابت در بازار است. با ورود خودروهای جدید و متنوع به بازار، مصرف‌کنندگان گزینه‌های بیشتری برای انتخاب خواهند داشت. این موضوع نه‌تنها می‌تواند به کاهش قیمت‌ها بینجامد، بلکه کیفیت محصولات داخلی را نیز تحت فشار قرار می‌دهد تا تولیدکنندگان به بهبود کیفیت و خدمات خود بپردازند.
تاثیر دیگر آن، تنوع در محصولات است. واردات خودرو به بازار، متقاضیان نهایی را قادر می‌سازد تا از بین مدل‌ها و برندهای مختلف انتخاب کنند.
این تنوع می‌تواند به افزایش رضایت مشتریان و در نهایت به تقویت بازار کمک کند. از سوی دیگر، با واردات خودرو، ممکن است تولیدکنندگان داخلی فرصتی برای یادگیری از تکنولوژی‌های جدید و بهبود فرآیندهای تولید خود پیدا کنند. این موضوع می‌تواند به ارتقای صنعت خودرو در کشور کمک کند.
در نهایت، واردات خودرو می‌تواند به یاری بهبود شرایط اقتصادی و اشتغال در این صنعت بیاید. با افزایش رقابت و بهبود کیفیت، ممکن است تولیدکنندگان داخلی نیز به استخدام نیروی کار بیشتری بپردازند. به‌طور کلی، اگر واردات خودرو به‌درستی مدیریت شود و به نیازهای بازار پاسخ دهد، می‌تواند به بهبود وضعیت بازار خودرو و افزایش رضایت مصرف‌کنندگان کمک کند.
فارغ از مخالفت اخیر وزیر صمت با عرضه خودرو در بورس کالا، تاثیر واگذاری فروش محصولات در بورس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
واگذاری فروش محصولات در بورس کالا می‌تواند تاثیرات قابل توجهی بر بازار خودرو داشته باشد. یکی از مهم‌ترین مزایای این اقدام، افزایش شفافیت قیمت‌ها است. با ورود به بورس، قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند و این امر به مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا قیمت واقعی خودروها را مشاهده کنند. همچنین با کاهش دلالی و واسطه‌گری، مصرف‌کنندگان می‌توانند به‌طور مستقیم با تولیدکنندگان یا واردکنندگان معامله کنند که این موضوع به کاهش قیمت‌ها و بهبود دسترسی به محصولات کمک می‌کند.
علاوه‌بر این، واگذاری فروش خودرو در بورس می‌تواند به افزایش رقابت در بازار منتج شود. با ورود برندها و مدل‌های مختلف به بورس، مصرف‌کنندگان گزینه‌های بیشتری برای انتخاب خواهند داشت و این تنوع می‌تواند به بهبود کیفیت محصولات داخلی نیز کمک کند. اما از سوی دیگر، نوسانات قیمتی یکی از چالش‌های اصلی این فرآیند است. قیمت‌ها در بورس تحت تاثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرند و ممکن است منجر به نوسانات شدید و حباب قیمتی شود که برای مصرف‌کنندگان گیج‌کننده خواهد بود. برای موفقیت این طرح، نیاز به آگاهی و آموزش مصرف‌کنندگان وجود دارد.
بسیاری از آن‌ها ممکن است با فرآیند خرید و فروش در بورس کالا آشنا نباشند، بنابراین برنامه‌های آموزشی برای آشنایی با این سیستم ضروری است. همچنین، نظارت دقیق بر فرآیندهای بورس و مدیریت ریسک‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است تا از سوءاستفاده و تخلفات جلوگیری شود. در نهایت، اگر این چالش‌ها به‌درستی مدیریت شوند، می‌توان انتظار داشت که واگذاری فروش محصولات در بورس کالا به بهبود وضعیت بازار خودرو و افزایش رضایت مصرف‌کنندگان منتهی شود.
آینده بازار خودرو را چطور پیش‌بینی می‌کنید و به نظر شما چه عواملی در این چشم‌انداز تاثیرگذار خواهند بود؟
مصرف‌کنندگان به سمت خودروهای اقتصادی و با کیفیت بالا گرایش پیدا کرده‌اند. همچنین با افزایش آگاهی درباره مسائل زیست‌محیطی، توجه به خودروهای الکتریکی و پایدار نیز در حال افزایش است. اگر تولیدکنندگان و دولت به سمت نوآوری و استفاده از فناوری‌های جدید حرکت کنند، می‌توانیم آینده روشنی برای بازار خودرو پیش‌بینی کنیم. اما این موضوع نیازمند همکاری و همفکری بین تمامی ذینفعان است.
